Untitled - Stichting Papua Erfgoed

39
dit lied gezongen hebben, toen hij — staande op de houten regenboog-slang —
kwasi naar de hemel voer, dus afscheid nam van zijn familie. Nadien werd dit
lied bij het ziekte/ gevaar-ceremonieel en bij sterfgevallen altijd aangeheven.
10. Rouw. Als alle samenlevingen, kennen ook de Humboldt- en Jotefabaaiers
de rouw bij een sterfgeval. Thans is deze rouw vnl westers, Christelijk,
voorheen was dat anders en kende men er — als elders, bijv. bij de Biakkers —
een zware en een lichte rouw-tijd, de eerste gold voor de gehele familie, de
tweede vooral voor weduwe of weduwnaar en allernaaste verwanten Na de
begrafenis liet de familie de grote haardossen aanzienlijk inkorten, sommigen
lieten zich zelfs het hoofd kaal scheren, zoals bij het overladen van een adathoofd
zelfs voor beide seksen verplicht was. Sieraden werden voorlopig opgeborgen.
De gezichten werden met zwartsel ingesmeerd, althans te Tabati en
Kaju Batu, te Kaju Indjau echter niet, en de verwanten behoorden enkele
dagen binnenshuis te blijven waar hun eten en drinken werd gebracht. Vooral
de weduwe, mendaro of monjemundar (de weduwnaar heette tantamundar),
moest zich strikt aan bepaalde voorschriften houden. Zij mocht met buiten
komen, doch moest gedurende langer of korter tijd, soms wel een jaar, met
enige andete vrouwen in een kamer blijven. Zij droeg dan een rouwschort van
boomschors (máro), die met rode aarde was besmeerd en mèrmáro of máromèra
heette. Terwijl het normaal was dat een vrouw de schort tot op de kuit