Untitled - Stichting Papua Erfgoed

258
Geef ook een teken van succes op de varkensjacht, namelijk bij het opgaan van
de maan een zwarte streep in het midden."
Na deze afspraak steeg de maan omhoog, de lucht in; de littekens van de
pijlen kan men nog op de maan zien. 1 ) Sedertdien mogen de Meraudje's geen
„pisang-bulan" en geen vruchten van de klapperboom met gele bladeren,
chabui, eten.
Dit alles was voorgevallen toen de Meraudje's nog ten oosten van de grens
woonden; doch nu ging men verhuizen. Inai voelde zich bedrogen door Joma,
wilde er niet langer blijven en vertrok met zijn mensen westwaarts, ook al vroeg
Joma om vergiffenis. Joma trok met de zijnen achter Inai aan, de kruik meenemende.
Men woonde op diverse plaatsen, voerde oorlog; de kruik hielp mee
de oorlogen te winnen want waar zij werd heengedragen — voorafgegaan door
een tritonschelpblazer — ontstond vrede. Zo passeerde men de Tami-rivier en
kwam in de Skou-dorpen. Te Skou Mabo verzocht men de Meraudje's er te
blijven wonen. Inai wilde echter verder trekken en ontving toen een danstrom,
de peniskalebas, een „lidi"-haarkam en een boomschors-hoofdbedekking. Inai en
Malo werden „broeders", die elkaar met voedsel zouden helpen, enz. Ook de
grond van Hino tot Soritj, aan het strand gelegen, kreeg Inai. Tijdens de tocht
langs het grote strand zag men ook Dai Jouwé (Makanowé) die aan het vissen
was. Tegelijkertijd verscheen ook Táb als een geest die tot Jouwé en Meraudje
sprak dat zij elkaar als familie moesten beschouwen, dat hij voor Meraudje
klapper- en sagopalmen zou doen groeien, en dat hun „overlijdensaanzegging"
zou zijn als volgt: als ik verschijn aan het strand als een slang en in het zand
drie strepen achterlaat dan zal een Jouwé sterven; doch als er maar één is zal
een Meraudje overlijden. En zo gaat het tot heden toe.
Aangekomen bij kaap Tjebèri (Nuchmòch) zagen zij de woonplaats en grond
van Plau. Iemand in een prauw kwam naar hen toe en bleek Charo (althans
een Sanji) te zijn. Daarop werden Inai en de zijnen naar het dorp Indjeros
gebracht, waar de maan hen deed weten dat zij zich moesten vestigen omdat
hen daar geen kwaad zou geschieden. Zo geschiedde het.
Deze hele geschiedenis wordt vermeld in een Meraudje-gezang, o.m. gezongen
bij de vervaardiging van de danshoeden, manchrar, waarop de verschillende
maanfasen worden afgebeeld. — De kruik, in vele stukken gebroken,
bevindt zich nog te Indjeros, ten huize van Willem Meraudje.
(Verteld door Willem Meraudje, Indjeros).
12. Het verhaal van de Sago-palm.
Ten zuiden van het dorp Skou Jambe bevinden zich twee bergen welke Chaimani
en Ramé worden genoemd. Daar woonde eens lang geleden, te Merchaibi,
een echtpaar; de man heette Chasor en de vrouw Rárá. Deze nu baarde op zekere
dag niet een kind, maar sago. Deze sago werd zo spoedig mogelijk weg-
1 ) Zeer beknopt vermeldt Van Hasselt dit verhaal ook: 26; p. 92; evenals Wasterval:
67; p. 499—502. — In een Biakse mythe wordt vermeld, dat Ori, de zon, en Paik,
de maan, vroeger als broeders op aarde woonden. "Hun vader verborg hen in een
grot; 's nachts was Paik hem tot licht. Ori verraadt echter aan de mensen de verblijfplaats
van Paik. De mensen nemen hem dan mee, hangen hem in een boom en
beschieten hem in brooddronkenheid met pijlen. Hij stijgt dan telkens iets hoger, gaat
tenslotte aan de hemel staan" (F. C. Kamma's dissertatie. 1954; p. 68). — De maanepisode
werd door de Heer J. van der Hoeven vrijwel gelijkluidend enkele malen in
de onderafdeling Sarmi opgetekend, o.m. te Betaf aan de kust en te Mararena aan
de Sawar-rivier.