Untitled - Stichting Papua Erfgoed

62
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Ieder die een ander uitscheldt, wordt beboet met 1 suwo-kraal, worden
meerderen uitgescholden dan is de boete 2 suwo-kralen.
Ieder die een ander verzoekt, een derde te doden, wordt — indien zulks
geschied is — zelf gedood of zwaar verwond, geschiedde het misdrijf niet,
dan wordt 1 sjar-kraal boete geëist.
Ieder die vis vangt met een fakkel of een lamp in het gemeenschappelijke
viswater wordt beboet met 1 sjar-kraal..
Maakt een man een jonge vrouw zwanger dan moet hij haar huwen; bij
weigering moet hij 24 gewone kralen en 1 sjar-kraal boete betalen.
Ieder die overspel pleegt met een gehuwde vrouw, wordt beboet met 24
gewone kralen en 1 sjar-kraal en vroeger zelfs gedood. 1) De boete die de
beledigde echtgenoot ontvangt heet monje-chrai
Vlucht een jongedochter naar een jongeman en blijft zij bij hem de nacht
doorbrengen (of blijven zij tezamen in het bos), dan worden beiden als
gehuwden aangemerkt en mogen de ouders van de jongedochter haar niet
terughalen. Stuurt echter de jongeling het meisje vóór de nacht huiswaarts
dan moet hij 1 suwo-kraal boete betalen „om de schande te bedekken"
Ieder die een gehuwde vrouw schaakt of met haar vlucht, wordt beboet met
24 gewone kralen en 1 sjar-kraal (24 gewone kralen en 1 suwo- en 1
rawatawa te Kaju Indjau).
Hertrouwt een weduwe buiten de groep van haar overleden man, dan moet
de nieuwe echtgenoot aan jongere of oudere broers van de overleden
echtgenoot 24 gewone kralen en 1 sjar-kraal betalen.
Wil een vrouw niet langer bij haar man blijven, dan moet zij hem 20
gewone en 2 grote kralen betalen (Kaju Batu).
Ieder die een scheiding van echtgenoten veroorzaakt terwijl geen van beiden
schuldig is aan wangedrag, wordt beboet met 1 sjar-kraal
Als een der beide echtgenoten de ander gemene taal toevoegt, moet de
schuldige 1 sjar-kraal boete betalen (te Kaju Batu 1 gewone kraal)
Ieder die steelt, wordt beboet met 1 suwo-kraal.
Laat iemand een andere persoon in bomen klimmen (om vruchten te
plukken ed) en valt deze persoon dood, dan moet de opdrachtgever een
boete voldoen van 24 gewone kralen en 1 sjar-kraal. Bij verwonding in
zulk een geval moet 1 sjar-kraal betaald worden
Ieder die op het openbaar platform twist, moet aan alle mannen een varken
te eten geven (te Kaju Batu 1 suwo-kraal betalen), maakt hij zich slechts
kwaad, dan wordt hij beboet met 2 gewone- of 2 kralen
Ieder die tijdens een feest een ander berispt, moet eveneens een varken
geven aan alle mannen, als boete
Ieder die een ander terechtwijst tijdens werkzaamheden voor het adathoofd
of aan het openbaar platform, wordt beboet met 1 suwo-kraal (te Kaju
Batu).
———
1 ) Zo vermeldt Van der Crab in 1871, toen hij de Humboldtbaai bezocht: ,,Dicht bij
den tand van het bosch lagen twee doodshoofden en beenderen van menschen,
benevens twee pijlen waarvan de punten waren afgebroken. Aan een dezer schedels
had een naar boven geschoten pijl het neusbeen doorboord; aan den anderen schedel
was geen verkonding te zien. De tanden en kiezen van den eenen waren zeer gezond
en gaaf, zelfs zuiver wit, en niet zooals bij de meeste Papoes zwart of rood
gekleurd Als de gebaardentaal der omstanders juist begrepen is, dan zouden deze
twee menschen hier gedood zijn wegens overspel, " (52, p 119)