Untitled - Stichting Papua Erfgoed

74
de vader gehuwde zusters vallen buiten deze regeling. Zo kan het dus gebeuren,
dat een later in het huwelijk tredende zuster enige klapper- of sago-bomen als
huwelijksgift krijgt toegewezen; daarvan kunnen dus haar man en haar kinderen
mee profiteren. Die kinderen kunnen zelfs weer deze bomen erven, indien
tenminste de moeder geen broers heeft, daar in dat geval de bomen terugkeren
naar de patrilineale groep. Dat is de reden dat sommige personen in andere
dorpen van moeder's kant geërfde klapper- of sago-bomen bezitten, zo bijv.
Leonard Sibi te Nachaiba.
Als er bij het sterven van de man alleen dochters zijn, dan gaat de erfenis
naar vader's broer, al ontvangen ook dan de dochters meestal wel een en
ander, vooral bij hun trouwen. Het kan voorkomen, dat een dochter een stuk
grond, bijv. een sagodusun, meeneemt ten huwelijk, maar dit geschiedt zelden.
Mij zijn slechts twee gevallen bekend, namelijk die van het terrein Ok (zie
hiervoor), dat via een Jouwé-vrouw, Obi, in handen van Iréuw kwam, en die
van het perceel B rinjai, dat met Chamè Jouwé in handen van de clan Sibi
overging.
Uit het bovenstaande moge duidelijk zijn geworden dat het erfrecht dikwijls
een bron van moeilijkheden kan worden; vooral in de vierde generatie doen die
zich voor, beweerde men.
H. Demografische gegevens. Hoewel de tijd ontbrak voor een strikt wetenschappelijk
verzamelen van demografisch materiaal, bijv. t.a.v. climacterium,
reproductiecijfers, zuigelingensterfte, e.d., kan het volgende toch dienen om een
inzicht te krijgen in het bevolkingsverloop der dorpen in ons studie-gebied en
tot enige conclusies leiden.
Bijgaande staat is een recapitulatie van bevolkingscijfers, geput uit verschillende
bronnen die helaas zeer incompleet zijn wat het verleden betreft. Zelf heb
ik in de dorpen ook een registratie van de bewoners gehouden, en wel einde
1951/begin 1952 en wederom begin 1954. Dit materiaal is gerangschikt in
bepaalde leeftijdsgroepen — waarbij een elders op Nederlands Nieuw Guinea
gebruikelijke indeling werd gevolgd — en van percentages voorzien. Men
bedenke, dat — hoewel in een klein aantal gevallen van doop- of huwelijksbriefjes
kon worden gebruik gemaakt — meestal de leeftijden gegist moesten
worden. Als vergelijkingsstof met andere streken en voor het afleiden van
bepaalde tendenties hebben de hier volgende schema's zeker hun waarde.
Omtrent Nachaiba zij vermeld, dat van de 61 mannen boven 15 jaar er 33
gehuwd waren, van de 50 vrouwen eveneens 33, terwijl a weduwnaars en 8
weduwen genoteerd werden. Jongens onder de 15 jaar waren er 40, terwijl
er van dezelfde leeftijd slechts 30 meisjes waren. Tweelingen werden niet aangetroffen.
Als gedurende de kinderjaren gestorven noteerde ik 28 personen.
Zeer oude mensen waren er weinig. In 6 gevallen werd huwen met meer dan
één vrouw vermeid, in de meeste gevallen was dit na overlijden der eerste echtgenote
gebeurd. In September 1952 kreeg ik te Nachaiba de volgende cijfers: