Untitled - Stichting Papua Erfgoed

Verder schijnt er een zekere traditie te hebben bestaan onder de notabele
clans van de Humboldt/Jotefa-baai om vrouwen te nemen uit het westen
(Sentani, Nachaiba), daarentegen vrouwen uit te huwelijken naar het oosten
(Skou, Wanimo, enz.). Zo is een zuster van Daniel Jouwé 's vader getrouwd te
Wanimo. Reeds in 1893 werd het uithuwen van Sentani-meisjes naar de baai -
dorpen vermeld, evenals een — mislukte — poging van het hoofd Chamadi
van Tabati om een dochter naar Wanimo uit te huwelijken. 1 ) En in 1903
deelde Wichmann mede, dat wel meisjes van het Sentani-meer huwen met
Jotefa-baai-mannen, doch dat het omgekeerde nooit geschiedt. 2 )
Of oorspronkelijk elke cian met bepaalde vrouwen-leverende clans was verbonden,
is niet meer te achterhalen. Opvallend is dat tegenwoordig te Tabati
zoveel mogelijk getrouwd wordt met iemand uit de andere dorpshelft. Van de
142 aldaar in 1952 genoteerde huwelijken waren er slechts 18 met vrouwen
van buiten dit dorp gesloten. Terwijl de gehuwde vrouwen van Kaju Batu
juist bijna allen van elders kwamen.
Gehuwd zijn met meer dan één vrouw kwam enkele malen voor, hoewel de
bevolking gekerstend is. Meestal was de reden daarvan de traditionele plicht
om te trouwen met broeder's weduwe (leviraat); soms ook werd een jongere
zuster van de eerste echtgenote gehuwd (bijv. ingeval van kinderloosheid van
de eerste vrouw). Niet ongewoon is ook het huwen met een zuster van de eerste
vrouw nadat deze overleden is (sororaat).
Zoals men verboden zaken, oseidji, kent — wegens totemistische associaties
bijvoorbeeld — zo kent men ook verboden ten aanzien van personen,
charoseidji, en wel uitsluitend met betrekking tot de naam. De gehuwde
man mag niet de naam uitspreken van zijn vrouw (hij zegt bijv. moeder van
Jacob, d.i. zijn zoon), van zijn schoonouders en van vrouw's broers en zusters;
ook niet die van eigen vader en moeder. De vrouw mag niet de naam noemen
van haar echtgenoot, van haar schoonouders, en van man's broers en zusters.
Kinderen mogen altijd bij de naam worden genoemd. De gehuwde man mag
wel moeder's broers kinderen en vader's zusters kinderen, de zgn ƒenja(cho),
bij de naam noemen, doch weer niet hun echtgenoten. — Een verbod voor de
man om zijn schoonmoeder te zien kende men niet.
—————
1 ) 10; p. 208.
2) 69; p. 208.
49