Untitled - Stichting Papua Erfgoed

224 X
SAMENVATTING EN CONCLUSIES
Bij het verzamelen van het in de voorgaande hoofdstukken verwerkte materiaal
werd uitgegaan van de genealogische methode; bij de uitwerking van de
gegevens werd dankbaar gebruik gemaakt van de beschikbare literatuur betreffende
het Humboldt-baai-gebied. Ter aanvulling en verdieping van het aldus
verkregen inzicht in de structuur dezer samenleving werd ook het religieus
aspect der cultuur, voorzover de beschikbare tijd dit toeliet, in het onderzoek
betrokken. Wat de taal betreft moesten wij ons bepalen tot het samenstellen
van een woordenlijst. Een en ander bracht zijn moeilijkheden mee, daar de
ouderen — de informanten bij uitstek — om redenen van verschillende aard in
vele gevallen latente obstructie voerden t.a.v. het verschaffen van inlichtingen
of — indien zij wel hielpen — allerlei tegenstrijdige verklaringen gaven. Vooral
de positie van de Chamadi-clan vormde een omstreden probleem, dat met beleid
te berde moest worden gebracht om geen ruzies te verwekken en welks oplossing
later zorgvuldig uit de bijeengebrachte aantekeningen moest worden geconstrueerd.
Tegenover de bezwaren stond echter het voordeel, dat het studieterrein
niet ver verwijderd lag van schrijver's standplaats, dat door middel van het
Indonesisch — dus zonder tolk — rechtstreeks veel gevraagd kon worden, en
dat de archaïsche toestanden nauwelijks een kwarteeuw geleden hadden opgehouden
te bestaan, althans uiterlijk, want in vele interne, familiale, zaken leeft
het oude cultuur-patroon nog voort.
1. De historie van ons gebied vangt in de geschreven bronnen eerst in 1858
aan. Het blijkt dat in de sedertdien gepasseerde eeuw zich wel culturele wijzigingen
hebben voorgedaan (opkomst en verdwijnen van het tempelwezen,
komst van het Christendom, vestiging van het Nederlandse gezag, e.d.) maar
dat overigens de samenleving reeds geconsolideerd was en bleef. Migraties vonden
in een verder verleden plaats; verdringen van oorspronkelijke groepen,
absorptie van nieuwgekomenen, rondzwerven op zoek naar eigen domein, dat
alles was voorbij en had geleid tot een zeker evenwicht binnen deze maatschappij,
in al haar aspecten. De soepele cultuur had voor immigrerende
gebruiken een plaats ingeruimd, was er mee vergroeid tot een functionerend
geheel. Toch kunnen met betrekking tot diverse cultuur-facetten wel enkele
historische „lagen" worden aangewezen. Reeds vermeldden wij — en ook de
bevolking doet dat met zoveel woorden — de oorspronkelijke bewoners van
de streek, zoals de clans Daiwir, Pui, Sanji. Uit de verhalen valt te concluderen
(zie hoofdstuk X), dat verscheidene groepen uit het oosten of het zuiden
kwamen (Mr, Meraudje, Chasor ?). Huwelijksrelaties en handelstochten leren
ons iets omtrent de banden met de „buitenwereld". Op linguistisch gebied
bestaat er dialectisch verschil tussen het gesprokene in buiten- en binnenbaai.
Na het overlijden werden soms de doden begraven, soms op stellages gedeponeerd.
Naast het oudere mannenhuis hebben in recente tijd de dorpen tempels
gehad. Behalve een zielenverblijf op een aantal bergtoppen kende men ook een
zielenland — waarin de boze en de goede zielen gescheiden waren — ergens
„boven". Het heeft de schijn als zou men te doen hebben met oudere en jongere
vormen.
Het kan van belang zijn op deze plaats de theorie van Vroklage te vermei-