Untitled - Stichting Papua Erfgoed

schnellt. Mit den Füssen auf den Grund stampfend ruft die betreffende Person
lus voller Kehle: wejaaaaaa. Die Ingwerwurzel wird gekaut und der Spross in
das Armband gesteckt."
Koppensnellen of menseneten was hier geen usance. Reeds Bink schrijft 1 ):
„Bij oorlog of vijandelijke ontmoetingen hakt men de hoofden niet af, om die
ais zegeteekenen mede naar huis te nemen; de lijken worden niet verminkt". In
de strijd nam de verhouding tot moeder's broer(s) een voorname plaats in. De
kinderen van uwa en van zijn zuster bleven in het gevecht dicht bijeen,
vochten soms met de ruggen tegen elkaar staande. Kwam men terug van zulk
een krijgstocht dan werd, bij wijze van — uit de verte zichtbare — kennisgeving
aan de dorpsgenoten, de prauw versierd met één, twee, drie enz. sagopalmbladen;
het aantal varieerde naar gelang van het aantal gedode vijanden.
Deze palmtakken werden na aankomst in het dorp in de rand van het tempeldak
gestoken. De helden van de tocht smeerden zich in met zwartsel en mochten
later één, twee, drie enz. paradijsvogels in hun haar dragen, naar gelang van
het aantal mensen dat zij gedood hadden. Wanneer een vijand door twee personen
gedood was (wanneer bijv. het schot van de een niet, maar dat van de
ander wel dodelijk was geweest), dan behoorde de eerstgenoemde schutter zich
toch zwart te maken, terwijl de tweede slechts op de linker- of rechterhelft van
zijn lichaam zwartsel moest aanbrengen.
Na de strijd moesten te Tabati de teruggekeerde strijders zich baden boven de
„mannelijke" steen, die ten westen van Chamadi's tempel in zee lag (en daar
nog ligt). De hele gemeenschap trouwens diende zich dan te reinigen. Op het
grote platform bij de tempel verzamelden zich mannen, vrouwen en kinderen.
Daar werd wat massooibast fijn gesneden en in kommen met water gedaan;
vervolgens hief de leider van het oorlogsceremonieel (bijv. te Tabati een Chababuk,
tafni betiteld, of een Chai, menjini genaamd) deze kommen op
naar Tab in de lucht, sptak een formule uit (om de oorlogszonde weg te nemen,
zei men mij), en liet dan ieder uit de kommen drinken waarna de aanwezigen
nog met het vocht besprenkeld werden met behulp van een soort kwast van
groene sirih-bladeren. Door dit ritueel, cbèmrári, was alles „verrekend", zoals
men het uitdrukte.
Het ritueel van de vredesluiting was ongeveer gelijk aan het hierboven vermelde.
Zij die vrede wensten moesten daarom gaan vragen in het dorp van hun
tegenstanders; zij zonden daartoe afgevaardigden uit, wier voorhoofd was ingewreven
met kalk ten teken van vrede. De tegenpartij die hen ontving hield dan
een dansfeest op het tempel-platform. De afgevaardigden keerden vervolgens
terug en deelden hun bevindingen aan de thuisgeblevenen mee. Dan trok het
hele dorp er op uit om vrede te vragen en te sluiten. De ontvangst bij de
vroegere vijanden was goed; water, massooi-schors en sirih werden in een groot
vat gedaan — aan de rand waarvan kralen waren opgehangen. Vootdat echter
de massooibast geschilferd en in het water geworpen werd, vertoonde de man
die belast was met het ceremonieel (in Tabati iemand van één der groepen
Chababuk en Chai) de massooi, biddende, aan de zon, Tab. Dit alles geschiedde
in de ochtend, omstreeks 9 uur. Na het gebed bleef de voorganger staan
wachten en kwamen achtereenvolgens de andere ceremonieleiders massooi snipperen.
Ook de bezoekers deden daaraan mee. Eindelijk werd aan ieder, groot
en klein, te drinken gegeven met een schep. En tenslotte volgde het besprenke-
1 ) 10; p. 185.
29