Untitled - Stichting Papua Erfgoed

266
(de jongste). Deze beide vrouwen zochten als voedsel boskippen en eieren van
die dieren, die zij dan kookten en opaten, terwijl zij slechts de saus aan Makanowé
gaven, elke dag opnieuw. Toen Makanowé er achter kwam hoe hij bedrogen
werd, trok hij de huistrap op, zodat zijn zusters niet naar buiten konden.
Makanowé was zeer verdrietig over het ontdekte bedrog; om zich te wreken
cohabiteerde hij 's nachts met zijn zusters, waarna hij de volgende ochtend de
beide vrouwen wegjoeg.
De twee zusters begaven zich naar het oosten, naar de plek Holthaekang,
waar de voorouders van Ramela, Fèb(u), toen woonden. Bij hun vertrek namen
zij van Kaju Indjau vele schelpen mee, en vormden daarmee — door ze
onderweg uit hun prauw in zee te werpen — de riffen die men daar thans
vindt. 1 ). Bovendien namen zij twee soorten rotan mee; de mooiste soort wierpen
zij in het binnenland, de minder goede plantten zij aan de kust. Na enige
tijd baarde Nanditjoi een zoon, die zij Jouwé noemde, het kind dus van
haar broer Makanowé, terwijl Srom choi slangen ter wereld bracht. Zij woonden
er in een hutje, maar op de derde dag na de geboorte ontstond onder
donderslagen en bliksemlicht een groot huis aldaar.
De mensen te Holthaekang wisten niet dat er bij de twee vrouwen ook een
jongetje was. Eens echter werd er in het dorp een groot feest gevierd; bij die
gelegenheid kwam ook Jouwé te voorschijn en danste mee, om benen en armen
fraaie ringen van fijn rotan dragende. Aldus werd Jouwé lid van de gemeenschap;
hij leerde vissen en zo meer.
Naderhand is Makanowé spoorloos verdwenen. Men vertelt dat zijn lichaam
veranderde in het Cycloop-gebergte; zijn voeten zouden zich te Tanahmerah
bevinden, zijn lichaam nabij Nachaiba, en zijn hoofd te Mèra (Dok V). Zijn
ziel werd de zee-arend, fòm. Deze ging op het huis van de beide zusters
zitten, waar Srom choi hem het eerst zag. Zij riep Nanditjoi erbij en deze
vroeg: „Ben je een demon of een „suanggi"? De vogel antwoordde: „Ik ben
Makanowé; in het vervolg zal ik de baai bewaken tegen onheil." Later veranderden
Nanditjoi en Srom choi in twee rotsblokken in de rivier Laho (Ráchò)
bij Holthaekang.
Nadien vertrok Jouwé naar het eilandje M turau, ten oosten van Kaju
Indjau, en bouwde aldaar een groot karawari-huis, versierd met vele beelden
en alle paal-uiteinden besneden als vissen.
De echte afstammelingen van Makanowé woonden op Kaju Indjau, samen
met Sibi, doch later ook op de westelijke helft van M turau (natuurlijk is nu
sprake van latere generaties van Jouwé, Makanowé en Sibi). Deze Makanowé's
worden door de Jouwé's niet betiteld met „vader", doch met „oudere broer".
Nu waren de Sibi-vrouwen van ouds gehuwd met Chamadi-mannen. Daar
Sibi zich ergerde aan het fraaie karawari-huis dat Jouwé had gebouwd, zocht
hij Chamadi's hulp. Laatstgenoemde kwam, vergezeld van Chai en Chababuk,
en tezamen schoten zij pijlen, waaraan bosjes brandende klappervezel waren
bevestigd, op Jouwé's tempel, waardoor deze door brand werd verwoest. Zij
konden deze aanval ongestoord uitvoeren, aangezien op dat ogenblik het merendeel
van de Jouwé-mannen naar het huidige Australisch Nieuw Guinea was.
Groot was de verslagenheid onder de Makanowé- en Jouwé-mensen. Tenslotte
legde Jouwé zich bij de toestand neer en stond hij Chamadi toe, zijn versierings-
1 ) Vandaar dat Jouwé meer visrechten op deze riffen kan doen gelden dan bijv
Sibi, Chai of Soro.