Untitled - Stichting Papua Erfgoed

94
de kop omlaag, gespreide \leugels en de staart omhoog. 1 ) Om de hals droeg
men ook wel snoeren blauwe en gele kralen. Terwijl, bij feesten en in de tempel,
de jongemannen een koord om de hals droegen waarvan zowel aan borst- als
aan rugzijde een franje van lang gras afhing, nánsos rò (nán = water), bij
gebrek aan gras hingen zij wel klapperpalmblad om de hals. 2 )
Kruisgewijs gevlochten bandehers, warwar, droeg men over borst en rug,
meestal vlak onder de oksels door Ook gordels of biiikbanden waren een gewone
dracht, voor het ophouden van de schaamlap of voor de sier. Zeer fraaie
gordels werden (evenals armbanden) uitsluitend vervaardigd te Tarfia, dat
een soort monopolie bezat op dit gebied. 3 )
Om de polsen droeg men banden, timpsane, geslepen uit een trochusschelp,
terwijl de volwassenen om de bovenarm banden droegen, bap ?, van
twee varkensslagtanden, aan beide einden aan elkaar bevestigd, of bredere fijn
gevlochten banden, rè, waarop aan de buitenkant soms schelpplaatjes en
zwarte, blauwe en rode sagapitjes waren vastgemaakt De gewone armbanden
heetten nau of cha. Ook droegen de mannen bij feesten bosjes geurig gras
(Clausena-soort), bloemen en het haarfijne tjemara-blad om de bovenarm.
Hoewel niet bepaald behorende tot kledij of opschik worde hier tevens
genoemd de dolk, chamau, die vroeger in de bovenarmband werd gedragen
en van nut was voor allerei karweitjes. Deze dolk, ook van elders uit Nieuw
Guinea bekend, werd vervaardigd uit het pijpbeen van een casuans, soms van
varkensbot, en was soms eenvoudig versierd lengte circa 30 cm. 4 )
Boven de kuiten droeg men eenvoudige gevlochten ringen èn di (J.),
waarin soms ook bosjes gras, e.d. werden gestoken, er waren echter ook fraai
versierde exemplaren bij, o.m. met schelpbelletjes, chrèngcbrèng, speciaal voor
feestelijke gelegenheden Ook enkelbanden droegen de mannen, met echter
volwassen vrouwen.Omtrent de Iréuw groep vernam ik dat deze bij feesten aan
de buitenzijde van de enkels paradijsvogelveren droeg.
De vrouwen opschik komt in sommige opzichten overeen met die der mannen.
Ook zij hadden voorheen dikwijls het haar deels of geheel rood gekleurd
en met bloemen gesierd, kammen echter mochten ze slechts bij feesten dragen
Gelaatbeschildering was hun verboden. Als neussierraad mochten zij geen varkenstanden
dragen, wel echter kleine schildpadschaal ringen of kralen kettinkjes,
chaimandi (eigenlijk een kralennaam). Horst deelt ons nog mee 5 ) „Alle
ongehuwde vrouwen schijnen hier (nl te Tabati. G. ) een koordje te dragen
door het middenschot van den neus, bij gehuwde vrouwen zag ik dit niet".
De ènksji of forá, schildpadoorringen, werden door de vrouwen eveneens
gedragen, meestal enkele tegelijk, de mannen droegen er minder De oren
werden ook wel getooid met achtpuntige schelpringen, chim rère charinde.
Ook kralen halssnoeren behoorden tot de dracht der vrouwen Volwassen vrouwen
tooiden zich — evenals hun mannelijke seksegenoten — ook met de bovenarmbanden
baja en rè (zie hierboven), met bandeliers en buikbanden.
Wonderlijk genoeg schrijft echter Van der Goes 6 ) „Om hals en armen dragen
vrouwen of meisjes geene versierselen"
————
1 ) 51; p. 170.
2 ) 10; p. 162, 163.
3 ) 59; p. 89.
4 ) 17; p. 70.
5 ) 34; p. 33 (overdruk).
6 ) 26; p. 172.