Untitled - Stichting Papua Erfgoed

152
e. te water laten van een nieuwe prauw.
f. gereedkomen van een adathoofd-woning.
g. in functie treden van een nieuw adathoofd.
h. goede vangst te land of te water, en oogsten der tuinen.
i. nieuwe maan ?
Ad e. zij meegedeeld dat slechts bij het gereedkomen van een prauw voor
het adathoofd een feest werd georganiseerd, al tracteerde bij het te water laten
van „gewone" prauwen de maker ook wel zijn helpers op tabak, sago, e.d.;
hetzelfde geldt voor f., de bouw van een nieuwe adathoofd-woning, waaraan,
zoals wij reeds zagen, de gehele gemeenschap meedeed. Ad g. ontbreken mij
gegevens.
Ad h. werd hierboven reeds opgemerkt dat verdelen van grote buit gepaard
ging met dansen bij trommen op het tempel-plankier of in de tempel, uitsluitend
door de mannen. Bovendien danste men bij het aanbieden van deze buit
aan het adathoofd vóór de verdeling reeds de píjè en later de píjè-monje of
pijè-monditj. Opvallend is, en ook bij andere liederen (dansen) komt het
voor, dat zang en tegenzang zich blijkbaar tot elkaar verhouden als mannelijk
tot vrouwelijk aangezien monje of mo(i)nditj vrouw, vrouwelijk beduidt.
Ad i. volgt hier de beschrijving van Bink van zulk een feest, gevierd op het
tempel-plankier van Tabati in September of October 1893 1 ): „Bij het feest op
den vlonder waren meest alle jongelingen en jonge mannen (de ouden zaten
rustig toe te kijken), jonge dochters en jonge vrouwen, jongens en meisjes,
tegenwoordig. — De ééne zijde van den vlonder was door de mannen ingenomen,
die zich allen met vederen, boombladeren, gras en beschilderde aangezichten
opgesmukt hadden. Op twee lange gelederen stonden ze, de meesten
met de handen op den rug, anderen met de armen langs de zijden. Zonder van
plaats te veranderen, stonden ze gelijkmatig op en neder te springen, evenals
turftrappers, onder het zingen van „o, hi, o," op eene wijze alsof ze „sol, la,
ci" zongen. Het gelijkmatig springen bracht een eigenaardig geluid op den van
niboeng-latten gemaakten vloer teweeg. Het gezang werd begeleid door een
drietal tifas. Als men een minuut of zeven „sol, la, ci" gezongen had, eindigde
het gezang met eenige lange tonen „do, re, mi, fa, do"; een oogenblik daarna
nog eene langgerekte „do" tot besluit. Het gezang en getrappel hield dan een
minuut of vijf op, en dan begon men weder van voren aan „sol, la, ci" in eene
vlugge kwartmaat. — De jonge vrouwen, jonge dochters en meisjes, hadden
zich aan de andere zijde des vlonders opgesteld, op twee, en op sommige plaatsen
op drie gelederen, met hunne ruggen gekeerd naar de aangezichten der
mannen. Zij waren nu allen, zelfs de jonge meisjes, gekleed met een kort rokje
van boombast of een lapje katoen, gekocht of gekregen van de handelaren.
Een paar vrouwen hadden zelfs eenen sarong van de gewone soort aan. Verder
hadden de meesten nog een snoer van gekleurd koord om het lijf, of een soort
band van koralen. — Begonnen de mannen te zingen en te trappelen dan beurden
ook de vrouwen hunne voeten van den vloer, en zonder van plaats te
veranderen wierpen zij zeer gelijkmatig, met het ernstigste gezicht van de
wereld, beurtelings den linker- en rechtervoet vooruit, juist zooals men op het
exercitieveld een peleton soldaten den pas ziet instudeeren. Daar de vloer van
niboeng-latten los op de onderbalken ligt, geeft de beweging van de zwakke
kunne geheel het eigenaardig geluid van eenen voortmarcheerenden troep.
l ) 10; p. 172, 173 (en ook 2; p. 71).