Untitled - Stichting Papua Erfgoed

264
vrouw het karawari-huis, wat streng verboden was. Alle daarin verzamelde
vliegen welke Wei had meegenomen van Mamabepang (?) om er mensen van
te maken evenals alle verzamelde vogelkoppen stierven toen. Wei, die op zee
was, kreeg daarvan een teken want er kwamen opeens vele dode vliegen in zijn
prauw. Er was dus iets niet in orde en vlug keerde hij terug en vond al zijn
„kinderen" dood. Veel sprak Wei niet, hij verzamelde al wat hij meende nodig
te hebben en trok ook de kralen-boom uit. Hij ging te water en leerde middels
een zeil, zich voort te bewegen als een vis, ja, hij werd eigenlijk de hamerhaai.
Na een „proefvaart" vertrok hij, zijn moeder verzoekend, een oogje op de twee
zusters te houden; de kralen nam hij mee.
Nu woonden in die tijd op het eilandje Kaju Indjau de beide voorouders
van de groepen Sibi en Chai; de oudste heette Sibi en zijn jongere broer heette
Sedemboro. Zij waren beiden van de hemel neergedaald en bewoonden respectievelijk
het oostelijk en het westelijk deel van hun eilandje. Sibi's werk was
het jagen op varkens met zijn hond, terwijl Sedemboro een speciaal viswater
had tussen de kapen Bechaisibi-s chòmò en Forochedjitje-s chòmò (Pengasechu)
waar hij dagelijks viste en niemand anders mocht komen. In dit baaigedeelte
viste hij met tovermiddelen vooral op de geep-vissen; wanneer het
nodig was verschafte hij Sibi ook vis.
Nadat Wei zijn woonplaats verlaten had vertoefde hij achtereenvolgens te
Holthaekang, Nafri en Tabati, en kwam toen in de buitenbaai, nabij Kaju
Indjau. Hij hield op al die plekken stil om te drinken en te eten, maar werd
onderweg wegens zijn visgedaante dikwijls bepijld. Toen Wei bij de Nubairivier
arriveerde was daar juist Sedemboro aan het vissen. De grote hamerhaai
ziende greep hij reeds naar pijl en boog, toen hij de vis hoorde zeggen: „vriend,
schiet niet op mij, doch help mij liever, want ik ben geen echte vis doch een
mens. Help mij de afgebroken pijlen uit mijn lichaam te trekken." Dat deed
Sedemboro, die daarna nog rivierwater aan Wei te drinken gaf.
Wei zette toen zijn vissekop af zodat zijn mensenhoofd te zien was en dankte
Sedemboro voor zijn hulp en vriendelijkheid. Om zijn dankbaarheid te tonen
besloot hij in het moeras bij de Nubai-rivier een sago-tuin te maken, alleen voor
Sedemboro en diens nageslacht bestemd. Wei vertelde zijn gehele geschiedenis,
ook dat hij mèt allerlei andere kostbaarheden wat sago had ingeslikt voor hij
Skou verliet. Deze sago spuwde hij nu uit, en terstond begon er een aantal
sago-bomen te groeien; deze sago-tuin heette Jachmani.
Vervolgens sprak Wei tot Sedemboro: „deze sago-aanplant is voor U en voor
Uw nakomelingen. Bovendien mag Uw geslacht mijn beeltenis snijden op de
pagaaien, prauwen, e.d. en mijn versierselen aanbrengen op draagtassen en andere
dingen". Tevens werd toen afgesproken de geslachtsnaam van Sedemboro
te wijzigen en hem dus niet langer Sibi te noemen. Wei zei: „als Uw dochter
getrouwd is en kinderen krijgt, dan moet zij haar zoon Chai noemen en haar
dochter Rechoi." „Chai" wil zeggen: vertakt (vanwege de vorm van de kop
van de hamerhaai). „Rechoi" betekent: branding; deze naam diende ter herinnering
aan de branding op de kust te Skou ten tijde dat Wei zijn reis als
hamerhaai begon. Verder verzocht Wei Sedemboro om als diens varkens zouden
jongen, de kleine beertjes Nao te noemen en de kleine zeugjes Biae. Zulks ter
herinnering aan de „mannelijke" golven, Nao geheten, die in de westpassaat te
zien zijn, en aan de „vrouwelijke" Biae-golven die in de oostmusson voorkomen.
Na deze afspraak vroeg Wei of hij in de baai mocht blijven. Sedemboro had