Untitled - Stichting Papua Erfgoed
Untitled - Stichting Papua Erfgoed
Untitled - Stichting Papua Erfgoed
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
161<br />
loze wordt tanta (= man) genoemd. Zulk een meteoor betekende een sterfgeval.<br />
Voor de visserij waren de Oriongordel en de Pleiaden van belang, terwijl<br />
laatstgenoemden ook in de landbouw-riten een voorname plaats bekleedden<br />
(zie V, C), op soortgelijke wijze als het (uitgebreide) sterrenbeeld Schorpioen,<br />
dat volgens de Biakkers bij zijn verschijnen boven de oosterkim het begin van<br />
de oostmusson, de planttijd en de paartijd aanduidde. Verhalen over de sterren<br />
bezat men niet, zo beweerde men. Slechts vernam ik dat de gordel van Orion<br />
drie mannen moest voorstellen, op zoek naar hun drie, onzichtbare, vrouwen<br />
(Indjeros). Ook de Biakker beschouwt bedoelde drie sterren als drie mannen 1 )<br />
en het Zevengesternte als zeven vrouwen.<br />
Overzichtelijk gerangschikt volgen hieronder een aantal sterrennamen, met<br />
hun benamingen in het Sentanisch, Numfoors, Waropens en Indonesisch. 2 )<br />
Pleiaden<br />
Orion-gordel<br />
Orion<br />
Zuiderkruis<br />
Grote Beer<br />
Morgenster,<br />
Venus<br />
Avondster<br />
Zuiderkroon<br />
Ram<br />
Humboldtbaais<br />
usiferu (J.),<br />
pèrferu (K.),<br />
furu-furujama<br />
(N.)<br />
tantchatèr(J.),<br />
chatoru 2<br />
(K.B.),<br />
tantachatjoru<br />
(K.I. en N.)<br />
serbach(o)<br />
serbach(o)tahai-rè<br />
(K.),<br />
dbár(i) (J.)<br />
mèsnáhè-roritj<br />
(J.), mèsnáhèrè<br />
(K.), dabadaro<br />
(N.);<br />
monjejachai<br />
(K.)<br />
gème-roritj (?<br />
J.), pèndarèrè<br />
(K.), fonkari-mare(N.)<br />
jansor (J.),<br />
chátátè-rè<br />
(? K.)<br />
ra?<br />
Sentanisch<br />
tò-nei<br />
hingoiòbò-noi<br />
yahei, yasei<br />
(O.S.), ödakabam<br />
(C.S.)<br />
waito-hyage<br />
(O.S.), asiuyoko-mije<br />
(C.S.)<br />
obarabru<br />
(= feru? G.)<br />
Numfoors<br />
sarmuri,<br />
mak-mawa,<br />
wai-baki<br />
wai-besaswan<br />
sawakoi<br />
jabi<br />
sraiknam<br />
sàmpari,<br />
komèseri<br />
mak-bèni<br />
Waropens<br />
wawiniki ?<br />
ofu?<br />
sapari<br />
Indonesisch<br />
kertika, bintang-pujuh<br />
belantik,<br />
djabar<br />
pari, gubukpentjeng,<br />
gubuk tohok<br />
biduk, djung<br />
kedjora,<br />
bintang timur<br />
bintang-barat<br />
1 ) J. L. en F. J. F. van Hasselt: Noemfoorsch Woordenboek. 1947; p. 172.<br />
2 ) Zie 72; p. 366—369; Van Hasselt voornoemd; G. J. Held: Papoea's van Waropen.<br />
1947; p. 139, 254, 304, 329/330; H. C. Klinkert: Nieuw Maleisch-Nederlandsch<br />
Woordenboek. 1930; p. 187; A. L. N. Kramer: Kamus Belanda. 1954.
Change language