kısım 1 temel kalp yetersizliÄi - Rasim Enar
kısım 1 temel kalp yetersizliÄi - Rasim Enar
kısım 1 temel kalp yetersizliÄi - Rasim Enar
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
42<br />
KANITA DAYALI KALP YETERSİZLİĞİ KİTABI<br />
•KY hastasında başlangıçta bazal egzersiz ve fonksiyonel<br />
kısıtlanmanın saptanması önemlidir. Bunun<br />
için uygulanan yöntemlerden en basit ve güvenilir<br />
olanı NYHA fonksiyonel sınıflamasıdır (Hastaneye<br />
yatış ve tedavi stratejinin belirlenmesinde).<br />
•NYHA’nın en az 1 fonksiyonel sınıf artması tedavinin<br />
başarısını ve düzelmeyi göstermektedir. Amerikan<br />
Toraks cemiyetinin kantitatif dispne skalası da<br />
NYHA’ya göre daha az bilinmekle birlikte ayni mantığa<br />
göre yapılmıştır (Tablo 10).<br />
KY hastasının NYHA fonksiyonel sınıflaması:<br />
Sınıf I: Fiziksel aktivitede kısıtlama yok. Olağan fiziksel<br />
aktivite yorgunluk, palpitasyon ve dispneye sebep<br />
olmaz.<br />
Sınıf II: Fiziksel aktivitede hafifce kısıtlanma. İstirahatte<br />
rahat, olağan fizik aktivite sonucunda yorgunluk,<br />
palpitasyon ve dispne var.<br />
Sınıf IIIA: Fiziksel aktivitede belirgin kısıtlanma. İstirahatte<br />
rahat, fakat olağan aktivite yorgunluk, palpitasyon<br />
ve dispneye sebep olur.<br />
Sınıf IIIB: Fiziksel aktivitede belirgin kısıtlanma, istirahatte<br />
rahat. Minimal egzersiz yorgunluk, palpitasyon<br />
ve dispneye sebep olur.<br />
Sınıf IV: Şikayetsiz hiçbir fiziksel aktiviteyi yapamaz.<br />
Kalp yetersizliğinin semptomları istirahatte de bulunmaktadır.<br />
Herhangi bir aktivite yapıldığında şikayet<br />
artmaktadır.<br />
• Ani gelişen dispne pulmoner embolizm, pnömotoraks,<br />
akut pulmoner ödem, pnömoni veya havayolu<br />
obstrüksiyonunu işaret etmektedir.<br />
• Aksine, kronik <strong>kalp</strong> yetersizliğinde çoğunlukla dispne<br />
haftalar veya aylar içerisinde yavaşca gelişebilir.<br />
Bu uzamış gidiş KY ile ilişkisiz değişik durumlarda<br />
da olabilir (gebelik ve bilateral plevral efüzyon gibi).<br />
• İnspiratuar dispne üst havayolu obstrüksiyonunu<br />
gösterir. Ekspiratuar dispne ise alt havayollarının<br />
obstrüksiyonu ile karakterizedir. Egzersiz dispnesi,<br />
sol ventrikül yetersizliği veya KOAH gibi organik<br />
hastalığı işaret etmektedir.<br />
• Pnömptoraks, pulmoner embolizm, pulmoner ödem<br />
veya anksiyetede dispne istirahatte oluşabilir.<br />
Dispne sadece istirahatte oluyor ve egzersizde yoksa<br />
bu özellik fonksiyonel kaynağı işaret etmektedir. Basitçe,<br />
soluk almanın yükselmiş farkında olma (düşmüş<br />
algılanma eşiği), bu hastalarda birlikte kardiyak apeks<br />
bölgesinde kısa saplayıcı ağrı veya uzamış (2 saatten<br />
uzun) künt ağrı bulunabilir. Bu durum sıklıkla akciğerlere<br />
yeterli hava alma güçlüğü ve klostrofobide meydana<br />
gelebilir, egzersiz ve birkaç derin nefes alma veya<br />
sedasyon ile rahatlayan “iç-çekme” solunumu ile ilişkilendirilmiştir.<br />
Panik ataktaki dispneye sıklıkla hiperventilasyon eşlik<br />
etmektedir.<br />
Dispnede bronkodilatörler ile rahatlama hikayesinin<br />
bulunması sebep olarak astmayı, buna karşılık diüretikler<br />
ve istirahatle dispnenin rahatlaması sol ventrikül yetersizliğini<br />
işaret etmektedir. Sol ventrikül yetersizliğine<br />
sekonder (kardiyak astma) veya primer bronşiyal konstriksiyonda<br />
(bronşiyal astma) dispne ile birlikte hırlama<br />
(“wheezing”) bulunabilir.<br />
KKY hastasında, dispne pulmoner venöz ve kapiller<br />
hipertansiyonun klinik yansımasıdır. İstirahatte, yatarken<br />
meydana geldiğinde dik oturmakla veya ayağa<br />
kalkma (ortopne) ile hasta birdenbire rahatlamaktadır,<br />
egzersiz sırasında da dispne olabilir. Sol ventrikül yetersizlik<br />
hastası bu semptomu önlemek için kısa sürede iki<br />
veya daha fazla yastıkta uyumayı öğrenir. Kalp yetersizliğinde<br />
hastada dispne sıklıkla alt ekstremite ödemi,<br />
üst abdominal ağrı (konjestif hepatomegaliye bağlı) ve<br />
noktüri ile birliktedir.<br />
Paroksismal noktürnal dispnenin sebepleri, sıklıkla<br />
sol ventrikül yetersizliği sonucuda gelişen intertisyel<br />
ödem ve/veya alveolar ödemdir. Bu durum, uyku başladıktan<br />
2-4 saat sonra meydana gelir, sıklıkla öksürük,<br />
terleme ile birliktedir, hasta çok korkabilir. Paroksismal<br />
noktürnal dispnede sıklıkla hasta yatağın kenarında<br />
oturarak ve bacaklarını aşağıya sarkıtarak veya yataktan<br />
kalkarak iyileşir; rahatlaması için genellikle 15-30<br />
dakika gerekir.<br />
• Bununla birlikte, sol ventrikül yetersizliğine sekonder<br />
gelişen paroksismal noktürnal dispne genellikle<br />
öksürük ile birliktedir, dikkatle alınan hasta hikayesi<br />
dispnenin öksürük öncesinde olduğunu açığa çıkarır<br />
(tersi değil!).<br />
Noktürnal dispne pulmoner hastalıkla da ilişkilendirilmiştir;<br />
burada genellikle hasta KY’nin aksine oturma<br />
pozisyonuna göre sekresyon çıkardıktan sonra (koyu,<br />
yapışkan balgamdan kurtulmak) rahatlamaktadır.<br />
•Pulmoner embolizmde ani dispne genellikle endişe,<br />
palpitasyon, hemoptizi, veya plöretik göğüs ağrısı<br />
ile birliktedir. Dispnenin gelişmesi veya şiddetlenmesi,<br />
bazan baygınlık ile birliktedir, bu pulmoner<br />
embolinin yegane semptomu olabilir.<br />
Pnömotoraks ve mediyastinal amfizem keskin göğüs<br />
ağrısı ile birlikte akut dispneye sebep olabilir.<br />
•Dispne KAH’da sıklıkla “anginal ekivalan/eşdeğerdir”;<br />
tipik anginal şikayetin yerine olan miyokardiyal<br />
iskemiye sekonder olarak gelişen semptom.<br />
Dispnenin bu şekli (a) göğüsün sıkışma hissi ile birlikte<br />
olmayabilir, (b) egzersizde veya emosyonel streste<br />
bulunur, (c) istirahatle hasta rahatlar (yatar pozisyondan<br />
ziyade sıklıkla oturmakla), (d) süresi anginaya benzemekte<br />
(2-10 dakika) ve (e) nitrogliserine cevap verir<br />
veya önlenebilir.<br />
Hastaya Tanısal Yaklaşım: BNP ölçülmesi, dispne<br />
tetkikinde, özellikle acil bölümde değerli bir laboratuar<br />
testidir.
Change language