УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

112
da se preveduva i so glagolot shfryt[zoj (koristi), na primer: P[r
konkretizimin e m[simit shfryt[zojm[ mjete t[ ndryshme (Za konkretizirawe
na nastavata koristime razni sredstva). Vo razli~ni konteksti i vo
drugi jazi~ni situacii vo albanskiot jazik, glagolot se slu`i vo
makedonskiot jazik se preveduva i so drugi glagoli; poslu`ete se ili
slu`ete se so ovo{je, dodeka na albanski jazik se veli: Urdh[roni merrni
pem[, a ne Sh[rbehuni me pem[! [to se odnesuva do izrazot: Toj se slu`i
so angliskiot jazik, na albanski jazik toj bi trebalo da glasi: Ai flet
anglisht (Toj zboruva angliski), a ne Sh[rbehet me anglishten (Se slu`i so
angliskiot).
Pod silno vlijanie na albanskiot jazik vo mas-mediumite na
makedonski jazik mnogu ~esto pogre{no se upotrebuva glagolot se javuva
(lajm[rohem, namesto glagolot paraqitem). Preveduva~ite ne vodej}i mnogu
gri`a za semanti~kata strana na glagolot se javuva (lajm[rohem) pogre{-
no go preveduvaat so glagolot sum izvesten od nekogo, a ne jas se javuvam
na nekogo. Kako {to spomnavme, nekoi glagoli vo albanskiot jazik se
upotrebuvaat vo pasivna forma, dodeka vo makedonskiot tie se vo
aktivna forma. Takov e primerot so glagolite: diplomira, magistrira,
doktorira, specijalizira i nekoi drugi, koi vo albanskiot
jazik redovno se upotrebuvaat vo pasivna forma, sp.: diplomohem,
magjistrohem, doktorohem, specializohem i dr.
Vo mas-mediumite na albanski jazik karakteristi~ni se i
za~estenata upotreba na nekoi frazeolo{ki izrazi sostaveni od
glagolite disponoj (raspolaga), udh[heq (rakovodi). Pri preveduvaweto
vo makedonskiot jazik redovno se upotrebuva imenkata so predlogot so.
Sprema edna mehani~ka inercija vo mas-mediumite (pe~atenite i
elektronskite) na makedonski jazik ~esto se upotrebuvaat konstrukcii
so ovoj predlog, sp.: Mbledhjen e hapi dhe me at[ udh[hoqi kruetari…
(Sostanokot go otvori i so nego rakovode{e pretsedatelot...). Vo ovaa
forma na albanski jazik se upotrebuvaat i konstrukciite so zaemkata
disponoj (raspolaga), koja{to vo albanskiot jazik se zamenuva so
pomo{niot glagol kam (ima). Vo ovoj slu~aj, isto taka, imenkata {to
sleduva se upotrebuva bez predlogot me (so), no po glagolot disponoj,
kako {to spomnavme, pod vlijanie na makedonskiot jazik, pogre{no se
upotrebuva imenkata pridru`ena od predlogot me, na primer: Disponon
me shum[ libra (Raspolaga so mnogu knigi), namesto Disponon libra ili Ka
shum[ libra, (Ima mnogu knigi).
Vo administrativno-pravnata, novinarskata i publicisti~kata
terminologija vo albanskiot jazik ~esto se upotrebuvaat izrazite:
denes re{ena odluka, zakon i sl., direktno prezemeni od makedonskiot
jazik. Taka, namesto pravilnite formi na albanski jazik merret vendim,
nxirret ligji se upotrebuvaat nepravilnite formi sjell vendim, sjell ligjin.