УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

8
Primerite so koi }e go ilustriram ova kratko izlagawe se
izvle~eni od najnovi izdanija od periodi~niot pe~at na francuski
jazik i od edno neodamna objaveno literaturno delo, {to zna~i od
sovremeniot, `iv, dinami~en i aktuelen jazik.
Koga velam neli~ni glagolski formi, pred s# mislam na infinitivnite
konstrukcii, koi ne postojat vo makedonskiot jazik, no koi
sepak imaat pove}e mo`ni ekvivalenti. Kon niv mo`e da se dodadat i
participnite i gerundivnite konstrukcii koi ne se pomalku zna~ajni.
Infinitivot e poznat i kako glagolska imenka ili imenska
forma na glagolot, odnosno forma so dvojna priroda, tokmu poradi
mo`nosta da se javuva vo funkcija na imenska, no i vo funkcija na
glagolska forma. Koga velam imenska funkcija, toa gi podrazbira site
funkcii vo koi mo`e da se javi edna imenska forma, poa|aj}i od
podmetot, preku direktniot i indirektniot dodatok, prilo{koto
dopolnenie, atributot, itn. Vo glagolska funkcija, najinteresni od
aspekt na preveduvaweto se konstrukciite vo koi infinitivot e
nositel ili stolb na istite, odnosno e nezavisen od drug voveden
glagol. Vakvite primeri ~esto se sre}avaat vo naslovi od pe~atot. Ovaa
bezli~na glagolska forma nema oznaki za lice, broj ili aspekt, ne ja
poznava kategorijata vreme i ne postoi mo`nost za brzo i efikasno
smestuvawe na ovaa forma vo soodveten proces. Osven toa, ne postoi
element koj bi uka`al na agensot na dejstvoto, {to vo nekoi slu~ai
dopolnitelno go ote`nuva preveduvaweto.
Na primer:
(1) Passer la langue de bois à Kärcher!
Se razbira, pred s# mora da se zapoznae kontekstot zatoa {to vo
sprotivno mo`e da dobiete sosema poinakva pretstava vo odnos na
porakata. Izrazot la langue de bois, bukvalno preveden ozna~uva drven
jazik, me|utoa negovoto frazeolo{ko zna~ewe e sosema poinakvo. Vo
re~nikot nao|ame deka se raboti za izraz so pejorativno zna~ewe,
odnosno naj~esto stanuva zbor za jazikot na politi~kata propaganda.
Vo po{irok kontekst, mo`e da se raboti i za na~in na izrazuvawe koj
izobiluva so stereotipni nekompromitira~ki formuli 1 . Za sre}a,
kontekstot ni pomaga da doznaeme deka Kar{e e figura od politi~kiot
`ivot na rancija, a izvi~nikot na krajot na ovaa infinitivna
konstrukcija n# upatuva na faktot deka se raboti za `elbena, zapovedna
ili konstrukcija so koja se izrazuva ~udewe. Imaj}i go predvid
1
(Péj. Langue de bois: langage figé de la propagande politique; par ext. façon de s'exprimer qui abonde en
formules figées et en stéréotypes non compromettants (opposé à franc-parler).