УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

Çoja Øàíîâà
ÇÀ ËÈÍÃÂÈÑÒÈ×ÊÀÒÀ È
ÅÊÑÒÐÀËÈÍÃÂÈÑÒÈ×ÊÀÒÀ ÈÍÔÎÐÌÀÖÈJÀ
ÂÎ ÌÀÊÅÄÎÍÑÊÎ-ÐÓÑÊÈÎÒ ÐÅ×ÍÈÊ (2003)
Ìàêåäîíñêî-ðóñêèòå ëåêñèêîãðàôñêè èñòðàæóâàœà âî Ðóñèjà èìààò
ïîâå}å îä ÷åòèðèåñåòãîäèøíà òðàäèöèjà. Ïðâèîò ìàêåäîíñêî-ðóñêè
ðå÷íèê ñî îáåì îä 30000 çáîðîâè áåøå ñîñòàâåí îä Ä. Òîëîâñêè è Â. Ì.
Èëè÷-Ñâèòè÷ ïîä ðåäàêöèjà íà Í. È. Òîëñòîj è ñå ïî¼àâè âî ïå÷àòîò âî 1963
ãîäèíà. 1 Îâà äåëî å „ïðâî çàâðøåíî … îïèøóâàœå íà ëåêñè÷êîòî
áîãàòñòâî íà ìàêåäîíñêèîò jàçèê“. 2 Ðå÷íèêîò áåøå îájàâåí äî çàâðøóâàœåòî
íà ðàáîòàòà íàä Ðå÷íèêîò íà ìàêåäîíñêèîò jàçèê ñî ñðïñêîõðâàòñêè
òîëêóâàœà. 3
Ìàêåäîíñêî-ðóñêèîò ðå÷íèê íà Ä. Òîëîâñêè è Â. Ì. Èëè÷-Ñâèòè÷
jà îäðàçè ñîñòîjáàòà íà ìàêåäîíñêèîò jàçèê îä ïðâèòå 15-18 ãîäèíè îä
íåãîâèîò ðàçâîj ïî êîäèôèêàöèjàòà âî 1945 ã., ñîäðæè ãîëåì áðîj òóðöèçìè,
äèjàëåêòèçìè è çáîðîâè, êîèøòî êîí êðàjîò íà ÕÕ-òèîò âåê ñòàíàëå
àðõàè÷íè. Áåøå ñîçðåàíà íåîïõîäíîñòà çà ñîñòàâóâàœå íà íîâ ìàêåäîíñêîðóñêè
ðå÷íèê, êîj áè jà îäðàçèë ñîâðåìåíàòà ñîñòîjáà íà ìàêåäîíñêèîò
ëèòåðàòóðåí jàçèê.
Âî 1997 ã. âî Ñêîïjå áåøå èçäàäåí òðèòîìåí Ìàêåäîíñêî-ðóñêè
ðå÷íèê 4 (65000 çáîðîâè) ñîñòàâåí îä ðóñêè ñëàâèñòè ïîä ðåäàêöèjà íà
àêàäåìèê Ðèíà Óñèêîâà, ðàêîâîäèòåë íà ïðîåêòîò, ñî jàçè÷åí êîíñóëòàíò
Ðîçà Òàñåâñêà. Êàêî îñíîâåí èçâîð íà ëåêñèêàòà çà òðèòîìíèîò Ìàêåäîíñêî-ðóñêè
ðå÷íèê ïîñëóæè Ðå÷íèêîò íà ìàêåäîíñêèîò jàçèê ñî ñðïñêîõðâàòñêè
òîëêóâàœà (66000 çáîðîâè), êîj ìíîãóïàòè ñå ïðåèçäàâàøå, íî
1
Ìàêåäîíñêî-ðóññêèé ñëîâàðü. 30000 ñëîâ / Ñîñò. Ä. Òîëîâñêè è Â. Ì. Èëëè÷-Ñâèòû÷. Ïîä ðåä. Í.
È. Òîëñòîãî. Ì., 1963.
2
Óñèêîâà Ð. Ï. Ñîñòîÿíèå è ïðîáëåìû ìàêåäîíñêîé ëåêñèêîãðàôèè // Âåñòíèê Ìîñêîâñêîãî
óèíâåðñèòåòà. Ñåðèÿ 9. Ôèëîëîãèÿ. 1991. ¹ 1. Ñ. 9.
3
Ðå÷íèê íà ìàêåäîíñêèîò jàçèê ñî ñðïñêîõðâàòñêè òîëêóâàœà / Ñîñòàâóâà÷è Ò. Äèìèòðîâñêè, Á.
Êîðóáèí, Ò. Ñòàìàòîñêè. Ðåä. Á. Êîíåñêè. Ñêîïjå, 1961-1966.
4
Ìàêåäîíñêî-ðóñêè ðå÷íèê /Àâòîðè-ñîñòàâóâà÷è Ð. Óñèêîâà, Ç. Øàíîâà, Ì. Ïîâàðíèöûíà, Å.
Âåðèæíèêîâà. Ðåä.àêàä. Ð. Óñèêîâà. Ñêîïjå, 1997.