УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

72
ðàçðàáîòêà íà ïðàøàœàòà ïîâðçàíè ñî ïðåâîäîò íà òåêñòîâè îä ìàêåäîíñêè
íà ÷åøêè.
Íà âå å ñïîìåíàòàòà òðåòà ìàêåäîíñêî-÷åøêà íàó÷íà êîíôåðåíöè¼à
øòî ñå îäðæà âî 2005 ãîäèíà âî Îõðèä, ¼àñ âî ñâîåòî èçëàãàœå íà ñëè÷åí
íà÷èí àíàëèçèðàâ íåêîè ìàêåäîíñêè ïðåâîäè íà ÷åøêà ïîåçè¼à.
Ñîñåìà ëîãè÷íî è ïðèðîäíî å äåêà ïðåâîäîò îä åäåí ñëîâåíñêè ¼àçèê
íà äðóã èìà íèçà ñëè÷íè çàåäíè÷êè öðòè. Âî ïðàâî å, ñïîðåä ìåíå,
óêðàèíñêèîò ñëàâèñò è ïîåò Ìàêñèì Ðèëñêè, êî¼ ïðåä ðå÷èñè ïîëîâèíà
âåê çàáåëåæà äåêà äà ñå ïðåâåäóâà îä åäåí ñëîâåíñêè ¼àçèê íà äðóã å
ïîòåøêî îòêîëêó äà ñå ïðåâåäóâà îä ñëîâåíñêè íà íåñëîâåíñêè ¼àçèê è
îáðàòíî.
Áèäå¼ è âðåìåòî å îãðàíè÷åíî, å íàâåäàì ñàìî íåêîëêó ïðèìåðè
êàêî âî ÷åøêàòà àíòîëîãè¼à áåà ïðåâåäåíè íàñëîâèòå íà ðàñêàçèòå øòî
ìàëêó èëè ïîâå å ñå ðàçëèêóâààò îä íàñëîâèòå íà ìàêåäîíñêèîò îðèãèíàë.
Ìîðàì äà êàæàì äåêà ðå÷èñè ñèòå íàñëîâè ñå ïðåâåäåíè áóêâàëíî. Ñàìî
íàñëîâîò íà ðàñêàçîò îä Äèìèòàð Ñîëåâ Ñîçäàâàœå íà ëåãåíäàtà ïðåâåäóâà÷êàòà
ãî ïðåâåäå êàêî Êàêî âîçíèêíóâà ëåãåíäàtà, áèäå¼ è ÷åøêèîò
¼àçèê ãè îäáåãíóâà îäãëàãîëñêèòå èìåíêè.
Ê༠íåêîè äðóãè íàñëîâè ïðåâåäóâà÷êèòå èìàëå ñèòíè ïðîáëåìè, íà
ïðèìåð co íàñëîâîò íà ðàñêàçîò îä Òðà¼÷å Êðñòåâñêè Åpèçîäèñt. Ïðåâåäóâà÷êàòà
èçáðà äîñòà îðèãèíàëåí, íî ñëåíãîâ çáîð Èurdaø. Íî òàêà íàñëîâîò
äîáèâà èðîíè÷åí ïîòòåêñò øòî íå êîðåñïîíäèðà ïîòïîëíî ñî ñîäðæèíàòà
íà ðàñêàçîò ïîëí ñî ÷îâåøòèíà. Ïîïðåöèçåí áè áèë ñîñåìà íåóòðàëåí
íàñëîâ Herec epizodních rolí.
Ïðåâåäóâ༠è ãî íàñëîâîò íà ðàñêàçîò Îäà¼à çà äóøàtà îä Âåíêî
Àíäîíîâñêè ïðåâåäóâà÷êàòà ñå ñðåòíà ñî äðóã ïðîáëåì. Ìàêåäîíñêèîò
çáîð îäà¼à ìîæå äà ñå ïðåâåäå êàêî svìtnice, øòî å ïîàðõàè÷åí èçðàç çà
ìåñòî êàäå ñå æèâåå, èëè ñî çáîðîò komnata. Íî âî âòîðèîò ñëó÷༠çáîðîò
èìà îãðàíè÷åíà êîíîòàöè¼à (ñå îäíåñóâà íà ìåñòî çà ëóƒå êîè ñå îä
ñîöè¼àëíî âèñîêè ñëîåâè) è äåíåñ ñå óïîòðåáóâà ñàìî âî èñòîðèñêè
êîíòåêñò. Òðåòà ìîæíîñò çà ïðåâîä íà ìàêåäîíñêàòà îäà¼à å çáîðîò pokoj
øòî äåíåñ ñå óïîòðåáóâà çà îçíà÷óâàœå íà ìåñòî âî ìîäåðåí ñòàí âî êîå
ñå æèâåå. Íî èñòîâðåìåíî òîà å õîìîíèìåí çáîð ñî çíà÷åœå klid (ticho,
mír).
Ïðåâåäóâà÷êàòà ãî èçáðà çáîðîò komnata. Òî¼ êîðåñïîíäèðà ñî
èñòîðèñêèîò ôîí íà ðàñêàçîò, íî íå ãî èçðàçóâà íåãîâèîò ôèëîçîôñêè
ïîòòåêñò. Ñïîðåä ìîå ìèñëåœå ìíîãó ïîäîáðî áè îäãîâàðàë çáîðîò pokoj.
Ðàñêàçîò Tîpóç îä Åðìèñ Ëàôàçàíîâñêè å ïðåâåäåí êàêî Palice øòî âî
ñîâðåìåíèîò ÷åøêè ìîæå äà èìà äîñòà ïå¼îðàòèâíî ñòèëñêî îáåëåæ¼å çà
÷îâåê tâðäà ãëàâà ( Òî ¼å palice, palièák!) Ñïîðåä ñîäðæèíàòà íà ðàñêàçîò
ïîäîáðî áè îäãîâàðàëå àðõàè÷íèîò çáîð kyj èëè íåóòðàëíèîò çáîð hùl.
Íà ñëè÷åí íà÷èí áè ìîæåë äà áèäå ïðåâåäåí è íàñëîâîò íà ðàñêàçîò
Ñìðttà íà îðäåíît îä Áðàíêî Ïåíäîâñêè. Ïðåâåäóâà÷êàòà ìîæåøå äà