УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
263<br />
Âî ñðïñêàòà ëåêñèêîãðàôè¼à âî 1974 ãîäèíà èçëåãîë ðå÷íèêîò<br />
Sinonimi i srodne reèi srpskohrvatskoga jezika îä Ì. Ëàëåâè .<br />
Ðå÷íèê íà ñèíîíèìè ïðåòñòàâóâà åäíî¼àçè÷åí ðå÷íèê êî¼ ìîæå äà<br />
áèäå ïîäðåäåí íà äâà íà÷èíà: ïî àçáó÷åí ðåä èëè ïî ñåìàíòè÷êè ãíåçäà.<br />
Ñïîðåä Õàóñìàí (1989), ïîñòî¼àò äâà îñíîâíè òèïà ðå÷íèöè íà ñèíîíèìè:<br />
1. ðàçëèêóâà÷êè, è 2. êóìóëàòèâåí.<br />
Ðàçëèêóâà÷êèîò ðå÷íèê èìà äîëãà òðàäèöè¼à, ïî÷íóâ༠è îä ðå÷íèêîò<br />
íà Æåðàð, è âî íåãî ñå äàâààò åêñïëèöèòíè ñïîðåäáè íà ñèíîíèìèòå<br />
åäåí ñî äðóã.<br />
Êóìóëàòèâíèîò ðå÷íèê íà ñèíîíèìè èìà àçáó÷íà ìàêðîñòðóêòóðà è<br />
íåìà åêñïëèöèòíà ñïîðåäáà ìåƒó ñèíîíèìèòå. Ðàçëèêàòà ïîìåƒó ïðâèîò<br />
è âòîðèîò òèï ðå÷íèöè å òèïîëîøêà, áèäå¼ è ñå ðàáîòè çà ðàçëè÷íè<br />
ïðèñòàïè âî îáðàáîòêàòà íà ñèíîíèìèòå, à èñòîðèñêè ãëåäàíî, îâèå äâà<br />
òèïà ðå÷íèöè íàñòàíàëå âî ¼àñíî îääåëåíè òðàäèöèè (â. Ïåòðîâè ,<br />
2005:69).<br />
Êóìóëàòèâíèîò ðå÷íèê íà ñèíîíèìè å ðå÷íèê çà èçáîð íà çáîðîâè<br />
ïðè ïèøóâàœå íà òåêñò. Ïðè ïèøóâàœåòî ÷åñòî áàðàìå ñîîäâåòåí çáîð<br />
êî¼ ïàñèâíî ãî çíàåìå, íî âî ìîìåíòîò íå ìîæåìå äà ñå ñåòèìå íà íåãî<br />
èëè, ïàê, áàðàìå ñîîäâåòåí çáîð îä ñòèëñêè ïðè÷èíè. Íî, êóìóëàòèâíèîò<br />
ðå÷íèê íå ãè äàâà ðàçëèêèòå ïîìåƒó ñèíîíèìèòå è îä íåãî íå ìîæå äà ñå<br />
íàó÷è óïîòðåáàòà, ôóíêöè¼àòà íà îïðåäåëåí çáîð âî ¼àçèêîò. Ñïîðåä òîà,<br />
òî¼ å óïîòðåáëèâ ñàìî çà ðîäåíèòå çáîðóâà÷è.<br />
Ïðàøàœåòî çà èçáîð íà ìåòîäîëîãè¼à ïî êî¼à å ñå èçðàáîòóâà<br />
ðå÷íèê íà ñèíîíèìè å îñîáåíî êîìïëåêñíî. Òîà ïðîèçëåãóâà îä íåóåäíà-<br />
÷åíîñòà íà ñòàâîâèòå âî ïîãëåä íà ñèíîíèìè¼àòà. Ïðè èçðàáîòêàòà íà âàêîâ<br />
ðå÷íèê íåîïõîäíî å äà ñå óñîãëàñàò òåîðè¼àòà è ïðàêòèêàòà è ïðåòñòàâóâàœåòî<br />
íà ìàòåðè¼àëîò äà áèäå ïîòêðåïåíî ñî äîáðî ðàçðàáîòåíà ëåêñèêîëîøêà<br />
è ëåêñèêîãðàôñêà òåîðè¼à.<br />
Çà äà ñå çàïî÷íå èçðàáîòêàòà íà ðå÷íèê íà ñèíîíèìè, ïðâî òðåáà òèå<br />
äà ñå äåôèíèðààò. Îä òîà ïîíàòàìó å çàâèñè äàëè âî ðå÷íèêîò å ñå íà¼äàò<br />
ñàìî çáîðîâè ñî èñòî çíà÷åœå èëè è çáîðîâè ñî áëèñêî çíà÷åœå.<br />
Ñèíîíèìèòå ïðåòñòàâóâààò çáîðîâè ðàçëè÷íè ïî ãëàñîâíèîò ñîñòàâ,<br />
íî èñòè ïî çíà÷åœå. Êàêî òàêâè òèå ñå ñïðîòèâíè îä õîìîíèìèòå, êîè<br />
ïðåòñòàâóâààò çáîðîâè ñî èñò ãëàñîâåí ñîñòàâ, íî ðàçëè÷íè ïî çíà÷åœå.<br />
Îäíîñîò ïîìåƒó ñèíîíèìèòå âî ¼àçèêîò ñå íàðåêóâà ñèíîíèìè¼à. Âî âðñêà<br />
ñî èñòîçíà÷íîñòà, áè ðåêëå äåêà ñèíîíèìèòå ìîæàò öåëîñíî äà ñå<br />
ïîêëîïóâààò âî ñåìàíòè÷êàòà ñòðóêòóðà è òîãàø òèå ïðåòñòàâóâààò<br />
öåëîñíè ñèíîíèìè, à ìîæàò è äåëóìíî äà ñå ïîêëîïóâààò, è òîãàø òèå ñå<br />
äåëóìíè ñèíîíèìè. Òàêà, åäíîçíà÷íèòå ñèíîíèìè å áèäàò öåëîñíè,<br />
äîäåêà âî ñèòóàöèèòå êîãà èìàìå ñèíîíèìè¼à ìåƒó åäíîçíà÷åí è ïîâå å-<br />
çíà÷åí çáîð, èëè äâà è ïîâå å ïîâå åçíà÷íè çáîðîâè êîèøòî ñå ïîêëîïóâààò<br />
âî åäíî èëè ïîâå å çíà÷åœà, òîãàø òèå å áèäàò äåëóìíè ñèíîíèìè.<br />
Íî, ñåêàêî, òðåáà äà ñå èñòàêíå äåêà ñìåòàìå äåêà ñèíîíèìè ñå ñàìî îíèå
Change language