УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ñëè÷åí ïðèñòàï äåìîíñòðèðààò ðóñêèòå ïðåâîäè íà ðàñêàçèòå îä<br />
Æèâêî ×èíãî (ñå ðàáîòè çà çáèðêàòà ðàñêàçè „Ïîæàð“). Ìàêåäîíñêèòå<br />
èìèœà è ïðåçèìèœà íà ëèöàòà ñå òðàíñêðèáèðààò ñîîäâåòíî ñî èñòèòå<br />
ïðèíöèïè: Êèøà îð÷åñêà ‘Êèøà Äæîð÷åñêàÿ’ è ÀðŸî Èñàèëîâñêè<br />
‘Àðäæî Èñàèëîâñêèé’ (îäíîñíî áóêâèòå ‘ƒ’ è ‘Ÿ’ [äæ] ñå òðàíñêðèáèðààò<br />
åäíàêâî) è äð. [×èíãî 1973; ïðåâîä îä £. Áåë¼àåâà]. Íà èñò íà÷èí å<br />
òðàíñêðèáèðàíî ïðåçèìåòî íà ïîçíàòèîò ìàêåäîíñêè èñòðàæóâà÷ è<br />
ïðîó÷óâà÷ îä îáëàñòà íà êíèæåâíàòà êîìïàðàòèâèñòèêà Ì. óð÷èíîâ.<br />
Ñòàíóâà çáîð çà ïðåâîäîò íà íåãîâàòà êíèæåâíà êðèòèêà („Ðàöèí è íàøåòî<br />
ïîåòñêî âðåìå“) âî çáîðíèêîò ñî íàñëîâ „Ñòâàðíîñò. Óìåòíîñò. Òðàäèöèè.<br />
Ëèòåðàòóðíî-óìåòíè÷êà êðèòèêà âî £óãîñëàâè¼à“ [Äæþð÷èíîâ 1980;<br />
ïðåâîä îä £. Áåë¼àåâà] (øòî ïîïðèðîäíî áè áèëî Ì. Ãþð÷èíîâ ñî ñàìîãëàñêàòà<br />
‘þ’ çà ñìåêíóâàœå, ïàëàòàëèçàöè¼à).<br />
Ñå ðàçáèðà, îâî¼ ôàêò íå å ñëó÷à¼íîñò è ñå îá¼àñíóâà ñî øèðîê<br />
ñïåêòàð ïðè÷èíè. Ïðåä ñè, âåðî¼àòíî òî¼ îäðàçóâà îñîáåíîñòè íà ïðèñòàïîò<br />
íà ïðåâåäóâà÷èòå (Òàò¼àíà Ïîïîâà è £óëè¼à Áåë¼àåâà ñå ñðïñêîêðîàòèñòè<br />
ïî îáðàçîâàíèå), îäíîñíî òðåáà äà ñå èìà ïðåäâèä ñîöè¼àëíî-èñòîðèñêèîò<br />
êîíòåêñò. Îñâåí òîà åâåíòóàëíî òîà ñå èçðàçè êàêî ðåçóëòàò íà îïøòîòî<br />
âîñïðèåìàœå íà ìàêåäîíñêèîò ¼àçèê è êóëòóðà, äîëãî âðåìå âêëó÷åíè âî<br />
îðáèòàòà íà ¼óãîñëîâåíñêèîò ¼àçè÷åí, ïîëèòè÷êî-àäìèíèñòðàòèâåí è<br />
êóëòóðåí ïðîñòîð. Âî ïåðèîäîò ïî Âòîðàòà ñâåòñêà âî¼íà âî ðàìêèòå íà<br />
ôåäåðàòèâíà £óãîñëàâè¼à ñè äî ôîðìèðàœåòî íà íåçàâèñíà è ñóâåðåíà<br />
ìàêåäîíñêà äðæàâà Ðåïóáëèêà Ìàêåäîíè¼à ñðïñêîõðâàòñêèîò ¼àçèê<br />
óæèâàøå ñîöè¼àëåí è êóëòóðåí ïðåñòèæ çà ãîâîðèòåëèòå íà ìàêåäîíñêèîò<br />
¼àçèê. Âî 1944 ãîäèíà, êîãà ñå ôîðìèðà ìàêåäîíñêàòà äðæàâíîñò è<br />
ìàêåäîíñêèîò ¼àçèê ñòàíà îôèöè¼àëåí ¼àçèê, ïðîãëàñåíàòà ïðàâíà ðàìíîïðàâíîñò<br />
íà ¼àçèöèòå âî áèâøî¼óãîñëîâåíñêàòà äðæàâíà çàåäíèöà âî<br />
ïðàêòèêàòà íå çíà÷åøå ôóíêöèîíàëíà ðàìíîïðàâíîñò. Êîäèôèêàöè¼àòà è<br />
ðàçâî¼îò íà ìàêåäîíñêèîò ëèòåðàòóðåí (ñòàíäàðäåí) ¼àçèê, êàêî øòî âå å<br />
ðåêîâìå, ïàäíà òîêìó íà „¼óãîñëîâåíñêèîò ïåðèîä“. Âåðî¼àòíî íà íåêî¼<br />
íà÷èí îâèå íàäâîðåøíî¼àçè÷íè ôàêòè ñå ïðîåêòèðàà è âî ñôåðàòà íà<br />
ïðåâîäîò. Ìåƒóòîà, âî äðóãèòå ïðåâîäè (îä Ð. Óñèêîâà, Å. Âåðèæíèêîâà <strong>–</strong><br />
ìàêåäîíèñòè), âî íàó÷íèòå òðóäîâè îä À. Øåøêåí, ñïåöè¼àëèñò ïî<br />
ìàêåäîíñêà ëèòåðàòóðà è êîìïàðàòèâèñòèêà è äð.) ïðèñóñòâóâà ïîèíàêâà<br />
òåíäåíöè¼à <strong>–</strong> ãðàôåìàòà ‘ƒ’ ñå òðàíñêðèáèðà êàêî ‘ã’ (Ãåîðãèé).<br />
Òðåáà äà ñå èñòàêíå äåêà ëè÷íèòå èìèœà ìàêåäîíñêèîò ¼àçè÷åí<br />
êîëåêòèâ (êàêî è äðóãè ñëîâåíñêè íàðîäè) ãè íàñëåäèë îä îïøòîñëîâåíñêàòà<br />
çàåäíèöà. Ïîòîà ïîðàäè ëèíãâèñòè÷êè è âîí¼àçè÷íè ôàêòîðè âî<br />
ìàêåäîíñêèîò àíòðîïîíèìèñêè ñèñòåì êàêî è âî ðóñêèîò ñå ñëó÷óâàëå<br />
ðàçëè÷íè ïðîìåíè. Ñâîå âëè¼àíèå èçâðøè õðèñòè¼àíñêàòà ïðàâîñëàâíà<br />
ðåëèãè¼à. Ïðèìàœåòî íà õðèñòè¼àíñêàòà ðåëèãè¼à âî áàëêàíñêèîò àðåàë<br />
äîâåäå äî ïîçà¼ìóâàœå íà õðèñòè¼àíñêèòå èìèœà îä íåñëîâåíñêî ïîòåêëî.<br />
Èìåòî Ãåîðãèé å ãð÷êî è çíà÷è „çåì¼îäåëåö, òâîðåö, ñîçäàâà÷“; ðóñêèòå<br />
91
Change language