УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

Simon Sazdov
PRENESUVAWE NA TU\ITE IMIWA
PRI PREVOD NA MAKEDONSKI JAZIK
Eden od problemite so koi se soo~uvaat preveduva~ite pri prevod
na makedonski jazik e i na~inot na koj se prenesuvaat tu|ite sopstveni
imiwa.
Iako Pravopisot na makedonskiot literaturen jazik (Prosvetno
delo, Skopje 1998) predvidel nivna transkripcija, i na taa
problematika & posvetil celi 40 stranici, {to e re~isi edna ~etvrtina
od celiot obem na Pravopisot, se zabele`uva kolebawe vo odnos
na na~inot na pretstavuvawe na imiwata od drugi jazi~ni sredini.
Inaku, vo Pravopisot stoi: „Tu|ite imiwa se pi{uvaat so na{e pismo,
po pravilo, onaka kako {to se izgovaraat. (So izvornoto pismo tie se
pi{uvaat samo vo nau~ni izdanija.) Pri toa nivnite glasovni osobenosti
se prigoduvaat kolku {to e toa mo`no kon glasovniot sistem na
na{iot jazik, t.e. glasovite {to gi nema vo na{iot jazik se predavaat
so sli~ni glasovi. Nekoi tu|i imiwa se vlezeni vo na{iot jazik
posredno, preku drugi jazici, {to ostavilo traga vrz nivniot izgovor.“
Edinstven isklu~ok pretstavuva ruskiot jazik, zatoa {to pri predavaweto
na ruskite imiwa, po pravilo, se zema predvid nivnata pi{ana
forma, a ne nivniot izgovor. Treba da se ima predvid, me|utoa, deka
Pravopisot isklu~ivo se zanimava so antroponimi i toponimi, zna~i
ne go razgleduva predavaweto na nazivi i naslovi.
Vo prodol`enie najnapred }e razgledame nekolku beletristi~ki
prevodi.
Vo prevodot na knigata na Og Mandino „Najgolemata tajna na
svetot“ vo izdanie na izdava~kata ku}a „eniks“ od Skopje, 2004 godina,
tu|ite imiwa vo odreden broj slu~ai se korektno transkribirani na
makedonska kirilica: od posvetata koja glasi na mojata `ena Beti,
preku mlad kamilar po ime Hafid, do selo Vitleem, Empajer Stejt
Bilding itn. Sepak, ona {to e karakteristi~no za beletristi~kite
dela prevedeni na makedonski e nedoslednosta vo pogled na na~inot na
koj se preneseni tu|ite imiwa. Imeno, vo nekoi slu~ai imeto ne e