УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
76<br />
ïîçèöèè íà èçëîæáàòà „×åïòåð & Âåðñ“, êîjà ñóìèðà ðåçóëòàòè îä àíãëèñêàòà<br />
êíèæåâíîñò âî XX â. Ìåƒóòîà, jàâíîñòà âî Àìåðèêà è âî íåêîè<br />
åâðîïñêè çåìjè ñå ñïðîòèâñòàâóâà íà ïðîïàãèðàœå îêóëòèçàì êàêî íà÷èí<br />
íà æèâîò, íà èçîáèëñòâîòî íà ñåíèøòà âî ó÷èëèøòåòî çà ìëàäè âîëøåáíèöè<br />
è íà ñàòàíñêèîò ñèìáîë íà ÷åëîòî íà õåðîjîò <strong>–</strong> áåëåãîò âî ôîðìà íà<br />
ìîëœà (Âèäè: Êàñïý 2001; Âîëêîâà 2002).<br />
Ôåíîìåíîò íà ïîïóëàðíîñòà íà ðîìàíèòå îä Ðàóëèíã ñòàíà ïðåäìåò<br />
íà äèñêóñèè íà ÷èòàòåëñêèòå ôîðóìè, âî ïåðèîäè÷íèîò ïå÷àò, êàêî è âî<br />
ñòðó÷íàòà íàó÷íà ñðåäèíà (Âèäè: Êàñïý; Âîëêîâà; Àíãåëîâà-Äàìÿíîâà,<br />
Íèêîëîâà; Åêî; Äåíêîâà; Äèìèòðîâà è äð.). Ïî÷íóâààò äà ñå àíàëèçèðààò<br />
ïðè÷èíèòå çà ïîïóëàðíîñòà íà äåòñêàòà êíèãà ê༠ðàçíîâèäåí àóäèòîðèóì,<br />
êîè ñå äîâåäóâààò âî âðñêà ñî ñîìíåæîò çà óìåòíè÷êàòà âðåäíîñò íà<br />
íå¼çèíàòà æàíðîâñêà ñïåöèôèêà. Îâäå å ãî íàâåäåìå ìèñëåœåòî íà<br />
È. Êàñïå äåêà . Ðàóëèíã „èçâàjà“ íîâ ìàñîâåí æàíð îä äåòñêàòà ëèòåðàòóðà,<br />
êîjàøòî ïîðàíî áèëà íàñî÷åíà êîí îãðàíè÷åí êðóã ÷èòàòåëè è<br />
çàäîåíà ñî „âèñîêè“ èäåè çà âîñïèòàíèå è îáóêà“ (Âèäè: Êàñïý 2001). Èàêî<br />
ïðè÷èíèòå çà ïîïóëàðíîñòà íà ðîìàíîò çà Õàðè Ïîòåð ìîæàò äà áèäàò<br />
ïðåäìåò íà îääåëíî, ïîîáåìíî èñòðàæóâàœå, âî ðåôåðàòîò å ñå çàäðæèìå<br />
ñàìî âðç íåêîëêó ïðîáëåìè, ïîâðçàíè ñî òåøêîòèèòå ïðè ïðåâåäóâàœåòî<br />
è òîëêóâàœåòî íà îðèãèíàëíèîò òåêñò. Âî ïðåâåäóâà÷êàòà òðàäèöèjà îä<br />
ñòàðî âðåìå ïîñòîjàò äâà îñíîâíè íà÷èíè íà ïðåâåäóâàœåòî íà äåòñêàòà<br />
ëèòåðàòóðà <strong>–</strong> ïðåðàñêàæóâàœå (ïðåðàáîòóâàœå) íà îðèãèíàëîò èëè îáèä<br />
íà íåãîâîòî áóêâàëíî ïðåâåäóâàœå, êîëêó øòî ìîæå ïîáëèñêó äî îðèãèíàëîò<br />
(Âèäè: Äåìóðîâà 2002, ßñíîâ 2004). Äâàòà íà÷èíè èìààò ïîçèòèâíè,<br />
è íåãàòèâíè ñòðàíè.<br />
Îáèäèòå íà ïðåðàñêàæóâàœåòî íà îðèãèíàëîò è íåãîâî ïðèñïîñîáóâàœå<br />
çà äåöàòà ïîñòîåëå óøòå âî ïðåâåäóâà÷êàòà òðàäèöèjà íà XIX â.<br />
Òàêà, íà ïðèìåð, ïðâèòå ðóñêè ïðåâåäóâà÷è íà ïðèêàçíèòå çà Àëèñà îä<br />
Ëóèñ Êåðîë 1 , êàêî øòî îäáåëåæóâà Í. Ì. Äåìóðîâà, ñå ñòðåìåëå äà ìó ¼à<br />
äîáëèæàò ïðèêàçíàòà íà ðóñêîòî äåòå, ïîðàäè òîà, âî ñîãëàñíîñò ñî ñòàðàòà<br />
ðóñêà ïðåâåäóâà÷êà òðàäèöèjà, ãè „òðàíñïîíèðàëå“ ñèòå ëèêîâè è jàçè÷íè<br />
îñîáèíè îä îðèãèíàëîò âðç ðóñêîòî òëî (Äåìóðîâà 2002, ßñíîâ 2004). Ñå<br />
ìåíóâàëå èìèœà, áèòîâè è èñòîðèñêè ðåàëèè, ïåñíè è ïàðîäèè, òàêà Alice<br />
ñòàíàëà Ñîœà, ñîáàðèöàòà Mary-Ann <strong>–</strong> Ìàðôóøêà, Cheshire Cat <strong>–</strong> Ñèáèðñêèîò<br />
ìà÷îð èòí., à íàìåñòî ïàðîäèjíèòå ïåñíè íà Êåðîë ñå çåìàëå ðóñêèòå<br />
ñòèõîâè („Áîðîäèíî“, „Ïòè÷êà áîæjà íå çíàå“ è äð.). Ïðèêàçíàòà íà Êåðîë<br />
ñå âîñïðèåìàëà êàêî èñêëó÷èòåëíî äåòñêà êíèãà, çàòîà àâòîðèòå íà ïðâèòå<br />
ïðåâîäè ãè àäðåñèðàëå ïðåâîäèòå êîí äåöàòà, è ñàìî êîí äåöàòà, ïîò÷èíóâàj<br />
è èì ñå íà òîãàøíèòå âëàäåjà÷êè íîðìè, êîè ÷åñòî áèëå âî êîëèçè¼à<br />
ñî ñàìèîò äóõ îä ïðèêàçíèòå íà Êåðîë. Òèå çáîðóâàëå ñî äåöàòà îä ãëåäíà<br />
1<br />
„Ñîíÿ â öàðñòâå äèâà“ Ì., 1879 (àíîíèìåí ïðåâåäóâà÷).
Change language