УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

252
Odrêbne miejsce zajmuj¹ liczebniki, pe³ni¹ce wa¿n¹ funkcjonaln¹ rolê
w jêzyku, które równie¿ ze wzglêdu na sw¹ najwy¿sz¹ frekwencjê wystêpuj¹
bardzo czêsto w omawianym S³owniku. W kwestii zaœ pozosta³ych czêœci
mowy, np. spójników i przyimków, Zarys gramatyki odsy³a do wiêkszych
s³owników, rozwi¹zuj¹cych niniejsze problemy gramatyczne.
W czêœci polskojêzycznej Zarys gramatyki jêzyka polskiego zosta³
opracowany wed³ug podobnego schematu jak w czêœci poœwiêconej gramatyce
macedoñskiej. Z uwagi na syntetyczny charakter jêzyka polskiego, w naturalny
sposób sporo miejsca poœwiêcono rzeczownikowi i jego odmianie, w której
przypadek stanowi specyficzn¹ kategoriê gramatyczn¹, zawieraj¹c¹ informacjê
o stosunku grupy nominalnej wobec czasownika, a tak¿e innych grup
rzeczownikowych. Zarys podaje spis sufiksów charakterystycznych dla
poszczególnych przypadków rzeczowników w rodzaju mêskim, ¿eñskim i
nijakim w liczbie pojedynczej i mnogiej.
Dalej zosta³a zamieszczona odmiana zaimków osobowych oraz pytaj¹cowzglêdnych
kto, co. Podano tak¿e wykaz sufiksów dla wszystkich form
przypadkowych odmiany przymiotnika, ze wskazaniem na zró¿nicowanie form
w liczbie mnogiej dla rodzaju mêskoosobowego i niemêskoosobowego.
Za³¹czono równie¿ wykaz podstawowych zaimków wraz z ich podzia³em oraz
wyszczególnieniem tych, które czêœciowo odmieniaj¹ siê wed³ug odmiany
przymiotnikowej.
Najwiêcej miejsca poœwiêcono odmianie czasownika, dla którego
charakterystycznymi kategoriami w jêzyku polskim s¹: osoba, rodzaj, liczba,
czas, tryb oraz strona. Jednak¿e podstawow¹ form¹ u¿ywan¹ w s³ownikach jest
forma bezokolicznika, koñcz¹cego siê zwykle na -æ, rzadziej na -c, t³umaczona
w jêzyku macedoñskim najczêœciej jako forma äà, np.: tðåáà äà îäàì. ormy
czasownikowe zawieraj¹ podstawê s³owotwórcz¹ oraz syntetyczny sufiks,
informuj¹cy o liczbie, osobie, czasie, a niekiedy tak¿e o aspekcie czasownika.
Zarys gramatyki zawiera wykaz sufiksów czasownikowych w liczbie
pojedynczej i mnogiej z podzia³em na koniugacje. Zosta³a w ca³oœci podana
odmiana w czasie teraŸniejszym czasownika byæ, jak równie¿ – jako wzorzec
– zamieszczono odmianê wszystkich form czasownika czytaæ, co podobnie jak
w czêœci macedoñskiej, pozwala na zorientowanie siê w mnogoœci form
odmiany czasownikowej.
Szczególn¹ uwagê poœwiêcono formom czasu przysz³ego, który w jêzyku
polskim zachowa³ formê analityczn¹ i mo¿emy go tworzyæ zarówno z pomoc¹
bezokolicznika, jak i form czasu przesz³ego. Podobnie skomplikowanym
zagadnieniem gramatycznym jest tworzenie form imies³owowych: przymiotnikowych
(czynnych i biernych) oraz przys³ówkowych (wspó³czesnych i
uprzednich). Te zawi³e problemy gramatyczne zosta³y podane w sposób
mo¿liwie najbardziej przystêpny, pozwalaj¹cy ucz¹cemu siê jêzyka na w miarê
szybkie zorientowanie siê w g¹szczu form czasownikowych. Tak wiêc oba