УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
90<br />
Ìåƒóòîà, âðç îñíîâà íà òåêñòóàëíà è ëåêñè÷êà àíàëèçà ìîæåìå äà<br />
ñîãëåäàìå äåêà âî èñòîðè¼àòà íà êíèæåâíèîò ïðåâîä îä ìàêåäîíñêè íà<br />
ðóñêè ¼àçèê ñå çàáåëåæóâà åäåí ìîìåíò ìíîãó âàæåí çà íàøàòà òåìà, à<br />
èìåíî ñå ïðî¼àâóâà åäíà ïðåâåäóâà÷êà íîðìà è ñå ôèêñèðààò ðàçëè÷íè<br />
ïðèñòàïè êîí òðàíñêðèáèðàœåòî íà íåêîè ìàêåäîíñêè ëè÷íè èìèœà.<br />
Èìàøå ïåðèîä êîãà ñïîðåä ïðåâåäóâà÷êèòå ïðèíöèïè ìàêåäîíñêèòå<br />
èìèœà è ïðåçèìèœà „ñå ñðáèçèðàà“, îäíîñíî ìàêåäîíñêèòå ãëàñîâè ñå<br />
ïðåäàâàà ñî ðóñêèòå ãðàôè÷êè ñðåäñòâà, íî ïî àíàëîãè¼à ñî ñðïñêèîò<br />
ôîíîëîøêè ñèñòåì. Íà ïðèìåð, ìàêåäîíñêàòà ãðàôåìà ƒ ñå òðàíñêðèáèðàøå<br />
êàêî ñðïñêàòà ãðàôåìà (ðóñêîòî ïðèáëèæíî ãëàñîâíî ñîîäâåòñòâî<br />
å äüæü) [Çåí÷óê, Éîêàíîâè÷-Ìèõàéëîâà, Êèðøîâà, Ìàðêîâè÷ 1986:<br />
7]. Âî ìàêåäîíñêèîò ëèòåðàòóðåí ¼àçèê ôîíåìàòà ‘ƒ’ å ìåê ñðåäíîíåï÷åí<br />
àôðèêàò, ñå îäëèêóâà ñî çíà÷èòåëíà ñòðó¼íîñò. Èçãîâîðîò íà ‘ƒ’ ïîòñåòóâà<br />
íà ñðïñêàòà ‘ ’, íî ê༠ìàêåäîíñêàòà ‘ƒ’ ôðèêàöè¼àòà å ïîñëàáà îä ñðïñêàòà<br />
[Óñèêîâà 2003: 35]. Òðåáà äà ñå íàãëàñè äåêà âî âðñêà ñî ïðàêòè÷íàòà<br />
òðàíñêðèïöè¼à íà ñðïñêèòå ëè÷íè èìèœà âî ðóñêèòå ïðåâîäè èñòî òàêà<br />
ñå èñêàæóâàà êðèòè÷êè çàáåëåøêè è ïðåäëîçè (€åîð èåâèž <strong>–</strong> Ãåîðãèåâè÷<br />
èëè Äüæ¸ðäüæåâè÷).<br />
Àêî ñå àíàëèçèðà îâàà ñèòóàöè¼à öåëîñíî, ìèñëèìå äåêà âî ïåðèîäîò<br />
íà êîäèôèêàöè¼àòà íà ìàêåäîíñêèîò ëèòåðàòóðåí ¼àçèê áåøå çåìåíî<br />
ïðåäâèä èñêóñòâîòî íà ñîçäàâàœåòî íà ñðïñêàòà àçáóêà, è ôîíåìèòå ‘ƒ’<br />
(ìàêåäîíñêà) è ‘ ’ (ñðïñêà) íà íåêî¼ íà÷èí ñå ñîãëàñóâààò, íî äà ñå çáîðóâà<br />
çà íèâíà ïîòïîëíà ôîíåòñêà ñëè÷íîñò å íåêîðåêòíî. Êîãà èìèœàòà ñå<br />
èçãîâàðààò, òàà ðàçëèêà íàãëåäíî ñå äåìîíñòðèðà.<br />
Øòî ñå îäíåñóâà äî ïðåâåäóâàœåòî íà ðóñêè ¼àçèê, ñìåòàìå äåêà<br />
òðàíñêðèïöè¼àòà íà ìàêåäîíñêèòå èìèœà ñî ãðàôåìàòà ‘ƒ’ íå ìîæå äà áèäå<br />
àïñîëóòíà, òóêó ñàìî äåëóìíà èëè óñëîâíà. Ïðè ïðåâåäóâàœåòî íà ðóñêè<br />
¼àçèê ñå áàðà âíèìàòåëåí è íà¼àäåêâàòåí, íà¼ñîîäâåòåí ïðèñòàï. Òðàíñêðèïöè¼àòà<br />
òðåáà äà ïðåäâèäóâà óäîáíîñò íà èçãîâîðîò, íà äåêëèíàöè¼àòà<br />
(ïðîìåíà ïî ïàäåæè), íà óïîòðåáàòà è íà îáðàçóâàœåòî íà äåðèâàòè,<br />
áëàãîçâó÷íîñò, êàêî è ìàêñèìàëíî ÷óâàœå íà èäåíòèòåòîò íà ëè÷íîòî èìå.<br />
Âî ðóñêèîò ïðåâîä íà ïèåñàòà „£àíå Çàäðîãàç“ (äðàìàòà å ïðåâåäåíà<br />
îä Ò. Ïîïîâà âî 1982, âòîðîòî èçäàíèå å âî 1987 ãîäèíà) ëè÷íîòî èìå<br />
îðƒè¼à ñå òðàíñêðèáèðà êàêî Äæîðäæå, øòî âñóøíîñò äîâåäóâà äî<br />
èñêðèâåíà ïðåòñòàâà çà íàöèîíàëíî-êóëòóðíàòà ïðèïàäíîñò íà èìåòî çà<br />
ðóñêàòà ñðåäèíà:<br />
Åëàtå ìè pðè¼àtåëè,<br />
Ñtîðåtå ñè ìåtàíè¼à<br />
Pðåä îðƒè¼à íà êîëåíà (£Ç, ñ. 23)<br />
Pðèõîäètå äðóçüÿ è ñîñåäóøêè,<br />
Äà pðåä Äæîðäæå ópàäètå íà êîëåíóøêè… (ßÁ, ñ. 30)
Change language