УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

272
ïðè÷èíè (Ìèòåâà 2004:437-438), íå ñå çàäðæóâààò äîëãî âî íåãî. Êîãà å
ñå çàâðøè èíîâèðàœåòî íà òîëêîâíèîò ðå÷íèê, òîãàø îä èñòèòå àâòîðè
ìîæåìå äà î÷åêóâàìå è åäíîòîìåí ðå÷íèê íà ìàêåäîíñêèîò ëèòåðàòóðåí
¼àçèê, à ïî íåãî è ðåäèöà ðàçëè÷íè íîâè åäíî¼àçè÷íè è äâî¼àçè÷íè
ðå÷íèöè. È âî Ñðáè¼à óøòå íåìàìå åäíîòîìåí ðå÷íèê íà ëèòåðàòóðíèîò
¼àçèê âî èçäàíèå íà Èíñòèòóòîò çà ñðïñêè ¼àçèê (ÑÀÍÓ) èëè íà Ìàòèöà
ñðïñêà âî Íîâè Ñàä, øòî å äîäàòíà òåøêîòè¼à çà èçðàáîòêà íà äâî¼àçè÷íè
ðå÷íèöè. Ìåƒóòîà, âî Ìàêåäîíè¼à, ìèíàòàòà ãîäèíà (2005), åäåí ëåêñèêîãðàôñêè
ìíîãó ïðîäóêòèâåí àíãëèñò Çîçå Ìóðãîñêè ñàì íàïèøà è èçäàäå
ñîëèäåí åäíîòîìåí òîëêîâåí Ðå÷íèê íà ìàêåäîíñêèît ¼àçèê.
Îñâåí êàäðîâñêèòå ïðîáëåìè, ãîëåìè òåøêîòèè ÷åñòî ïàòè ïðåäèçâèêóâà
è íåäîñòàòîêîò îä ïàðè çà ñàìîòî îáðàáîòóâàœå íà ìàòåðè¼àëîò è
çà ïå÷àòåœå. Âòîðîâî áè ìîæåëî äà ñå ðåøè ñî åâòèíè èçäàíè¼à, êàêî øòî
ïðàâàò Áóãàðèòå. Èìåíî, òèå ¼à èìààò åäèöè¼àòà Ó÷åáåí pîëèëåêñèêîí, âî
êî¼à ñå îá¼àâóâààò ðàçëè÷íè âèäîâè (åòèìîëîøêè, òîëêîâåí, ôðàçåîëîøêè,
ðå÷íèê íà ñèíîíèìè, íà õîìîíèìè, íà àíòîíèìè èòí.) ìàëè ðå÷íèöè íà
áóãàðñêè ¼àçèê, êîè ñå òðåòèðààò êàêî ó÷åáíè ïîìàãàëà. Âî ñåêî¼ îä íèâ
íà ïî÷åòîêîò èìà êðàòîê âîâåä âî êî¼ ñå îá¼àñíóâààò îñíîâíèòå ïîèìè è
òåðìèíè âî âðñêà ñî íàñëîâîò íà ðå÷íèêîò (àíòîíèìè¼à, õîìîíèìè¼à,
ôðàçåîëîãè¼à èòí.). Âî íèâ ñå íàâåäåíè è ïðåòõîäíè ëåêñèêîëîøêè è
ëåêñèêîãðàôñêè òðóäîâè è óïàòñòâî çà êîðèñòåœå íà ðå÷íèêîò.
Íî, ñåãà äà ñè îäãîâîðèìå íà ïîñòàâåíîòî ïðàøàœå âî íàñëîâîò íà
ðåôåðàòîâ. Áèäå¼ è, îñâåí òðèòîìíèîò Ðå÷íèê íà ìàêåäîíñêèît ¼àçèê ñî
ñðpñêîõðâàtñêè tîëêóâàœà, åäåí Ñðpñêîõðâàtñêî-ìàêåäîíñêè ðå÷íèê è
åäåí Äèôåðåíöè¼àëåí ìàêåäîíñêî-ñðpñêîõðâàtñêè ðå÷íèê (91-151) âî
ó÷åáíèêîò Ìàêåäîíñêè ¼åçèê (Áîøœàêîâè 1986) è òðè ðàçãîâîðíèêà
(Áîøœàêîâè 2005, £îâàíîâèž 1998 è Èâàíîâñêà – Øåñòàê 2004) íåìà
íèøòî äðóãî, ìîæåìå äà ñè ðå÷åìå äåêà íè ñå ïîòðåáíè ñèòå âèäîâè
äâî¼àçè÷íè ìàêåäîíñêî-ñðïñêè è ñðïñêî-ìàêåäîíñêè ðå÷íèöè.
Òèïîò íà ðå÷íèêîò å çàâèñè îä ïîòðåáèòå íà òî¼ øòî ãî èçó÷óâà
¼àçèêîò, à è îä ìåòîäèòå øòî ñå ïðèìåíåòè âî ó÷åáíèêîò çà ñòðàíöè.
Çà òèå øòî ñàêààò áðçî äà ïðîçáîðàò ìàêåäîíñêè ¼àçèê èì å ïîòðåáåí
ìàêåäîíñêî-ñðïñêè ðå÷íèê ñî íà¼ôðåêâåíòíèòå çáîðîâè. Ñïîðåä èíôîðìàöè¼àòà
øòî ¼à ñîîïøòè Äðàãè Ñòåôàíè¼à (2003:34) íà òðêàëåçíàòà ìàñà
„Íàñtàâà pî ìàêåäîíñêè ¼àçèê êàêî ñtðàíñêè: ñîñtî¼áè è påðñpåêtèâè“
âå å ïîñòî¼àò ìàêåäîíñêî-ñëîâåíå÷êè, ñëîâåíå÷êî-ìàêåäîíñêè ðå÷íèê
(Ñòåôàíè¼à – Ïðåòíàð 1998) è ïîëñêî-ìàêåäîíñêè ðå÷íèê, à íàñêîðî òðåáà
äà èçëåçå è ðå÷íèê ñî õðâàòñêà ïàðàëåëà. Òèå ðå÷íèöè ñîäðæàò ïî 4200
íà¼ôðåêâåíòíè çáîðîâè. Âðç îñíîâà íà íèâ, ñåêàêî ñî èçâåñíè êîðåêöèè,
íåìà äà áèäàò ïîòðåáíè ãîëåìè íàïîðè, à íè ñðåäñòâà äà ñå èçäàäå è ñðïñêà
âàðè¼àíòà. Ñåãà íåìà äà íàâëåãóâàìå âî ïðîáëåìîò íà êîðïóñîò è ìåòîäèòå
ïî êîè ñå îäðåäåíè íà¼ôðåêâåíòíèòå çáîðîâè, òóêó äà ãî ïðèôàòèìå òîà
øòî âå å ïîñòîè. Ìèñëàì äåêà è êîëîêâè¼àëèçìèòå (£îâàíîâà-Ãðó¼îâñêà