УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

286
àôèðìèðàt, äåëåt, pèøåt èëè îõðèäèçèðàíè êíèæåâíè ìàêåäîíèçíè:
pðåtñtàâóâàt è pðåtñtàâóâåt (îõðèäñêè áè áèëî: pðåñtàâ¼àt, pðåñtàâ¼åt
îáðàçóâåt,îçíà÷âåt> ñðáèçìîò: pîçàìè èëè êàðàêòåðèñòè÷íèòå
áóãàðñêè çáîðîâè: ñúøtî, ÷àñt (äåë), ó÷àñtèå.
3.
Äà ñå âðàòèìå íà ípâðì çà ñîçäàâàœå Áîëãàðîìàêåäîíñêè éúçèê.
Òî¼ èìà 17 ñòðàíèöè è å ïîäåëåí íà íåîçíà÷åí âîâîä (îä äåñò /10/)
ðåäà è äâå ïîãëàâ¼à: „I – Ïðàâîïèñ“ è „II – Áîëãàðîìàêåäîíñêèîò è
òàêàíàðå÷åíèîò Ìàêåäîíñêè êíèæîâåí éúçèê“. Bo âîâåäîò ñå çáîðóâà çà
„ðàñôîðìèðàéíå íà òàêàíàðå÷åíèîò Ìàêåäîíñêè êíèæîâåí éúçèê... åòàïà
çà ñîçäàâàéíå íà íîâ êíèæîâåí Áîëãàðñêè éúçèê ...“. È íå ñòàíóâà ¼àñíî
êàêî å ñå âèêà íîâèîò ¼àçèê: Áîëãàðîìàêåäîíñêè èëè Áîëãàðñêè éúçèê.
Òîà çíà÷è ñå óðèâààò äâàòà êíèæåâíè ¼àçèöè: è ìàêåäîíñêèîò è áóãàðñêèîò,
çà äà ñå ñîçäàäå òðåò!? À òîà å àôèðìàöè¼à íà îõðèäñêîòî íàðå÷¼å. Áëàçå
èì íà Áóãàðèòå, å ó÷àò îõðèäñêè!
Bo I-TO ïîãëàâ¼å: „Ïðàâîïèñ“ ce çåìà àçáóêàòà (òî÷êà 1.) ñî 26 áóêâè
ñî èñòè èìèœà, îñâåí íà é è ú, êîèøòî áåç èñêëó÷îê ãè âèêà: è êðàtêî è
åð ãîëåì.
Ïîä òî÷êà 2. ñî 26 áóêâè îçíà÷óâà 32 çâóêà (ãëàñà) è òîà (íàâåäóâàìå
ñàìî ìàë áðî¼ ïðèìåðè), ñî a – àôèîí, àêî, ñî á – áàáà, áîëêà, ñî â – âðíå,
âåðà, ñî ã -ãîëåì, ãðåâ, ñî ä – äåäî, äåòå, ñî æ – æåíà, æåãà, ç: çàáàâà,
çåíèöà, è: èçãëåä, èìå, é: éúçèê, éóíàê, ê: êðàë, êóêëà, ë: ëóëà, ëàìpà, ì:
ìåtà, ìîëèâ, í: íóëà, íåâåñtà, î: îêî, îpåðà, ï: påpåë, pëåìå, ð: ðåêà, ðèáà,
ñ: ñóøà, ñàáéà, ò: tàéôà, tîí, ó: óì, óñtàâ, ô: ôóðíà, ôèðìà, õ: õðàì,
õîtåë, ö: öàð, öåë, ÷: ÷îâåê, ÷îðáà, ø: øëåì, øàë,
äîäàâ༠è ãè ú: úðtè, úðãéà; êàêî è äðóãèòå 6 äîäàäåíè ãëàñîâè: êé
(ìåñòî ): êéåðêà, êéóìóð, ãé (ìåñòî ƒ): ãéàîë, ãéóáðå, ëé (ìåñòî š)
ëéóáîìîðà, ëéóáètåë, íé (ìåñòî œ): Íéóéîðê, Íéåãîø, äç (ìåñòî ¾):
äçåâãàð, äçèâðè, è äæ (ìåñòî Ÿ): äæåá, è äæâàêà.
Êàêî ñàìîãëàñêè (òî÷êà 3.) âî Áîëãàðñêî-ìàêåäîíñêèît éúçèê (ñåãà
ñëîæåíêàâà å íàïèøàíà îääåëåíà, à íå êàêî ïîðàíî: Áîëãàðîìàêåäîíñêè!)
ãè ñòàâà: à, å, è, î, ó, ú.
Kaj ñàìîãëàñêèòå å äîäàäåí óøòå åäåí ãëàñ ëè, ïîëóãëàñ, êî¼øòî âî
ìíîãó ¼àçèöè å ÷åñòî âîêàëèçèðàí âî íåêîè ìîìåíòè âî ðàçâî¼îò íà
¼àçèöèòå è ñå ñëóøà êàêî – å, êàêî – à, êàêî – ú: ñìåðòü (âî ðóñêèîò), sarna,
naparstek (âî ïîëñêèîò), ñúðíà (âî áóãàðñêèîò) è áåç îçíàêà çà ïîñòîåœå
íà çíàêîâ âî ñðïñêèîò, ìàêåäîíñêèîò: ñðíà, ñìðò, íàïðñòîê. Çà ú ñìå
ïèøóâàëå è ñìå ñå ñîãëàñèëå äåêà òðåáà äà èìà ôóíêöè¼à âî ìàêåäîíñêèîò
¼àçèê êàêî åäåí âèä Ÿîêåð îä êàðòèòå, êî¼øòî ìîæå äà çàìåíè ïîëóèçãîâîð
íà íåêî¼ âîêàë, êàêî íà å, òàêà íà à.
Co ïðèôà àœåòî è âîâåäóâàœåòî íà ú âî ìàêåäîíñêèîò ñîâðåìåí
¼àçèê, òî¼ íå ìîæå äà ñòàíå áóãàðñêè, íèòó å èçãóáè ìíîãó îä ñâî¼àòà