УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
òî÷êà íà âîçðàñåí ÷îâåê, íà ïîðàçáðàíî ñóøòåñòâî, ãè âðàçóìóâàëå è<br />
ïîó÷óâàëå. Îä äðóãà ñòðàíà, èñòèòå ïðåâîäè èçîáèëóâàëå ñî ñåíòèìåíòàëíîñò<br />
è ïñåâäîäåòñêîñò, ñî ïðåêóìåðíà óïîòðåáà íà òàêàíàðå÷åíèîò<br />
äåòñêè jàçèê (Âèäè: Äåìóðîâà 1979: 316).<br />
Ïîäîöíà ñå ïîjàâèëå îáèäè çà òàêàíàðå÷åíèòå áóêâàëíè ïðåâîäè 2 ,<br />
íî ïðè òîà ïðèêàçíàòà ñòàíóâàëà „ìðà÷íà“ è ìíîãó íåøòà ñå ãóáåëå.<br />
Íåâîçìîæíî áèëî òî÷íî äà ñå ïðåäàäàò ñèòå êàëàìáóðè íà Êåðîë, „ëîãè÷êè<br />
ïîìåñòóâàœà“, ìåòàôîðè, èðîíèjà, áèäåj è çàä ñåòî òîà ñå êðèåëå<br />
äëàáèíñêèòå ïîèìíè ðàçëèêè ïîìåƒó äâàòà ñèñòåìè, ïîìåƒó ðóñêèîò è<br />
àíãëèñêèîò jàçèê.<br />
Àâòîðèòå íà ïîñëåäíèòå ïðåâîäè íà Êåðîë 3 , îñîçíàâàj è jà ñëîæåíîñòà<br />
íà ñâîjàòà çàäà÷à, ñå îáèäóâàëå äà ãî òðàíñïîíèðààò „äóõîò“ íà<br />
ïðèêàçíèòå íà Êåðîë íà ðóñêàòà ïî÷âà, äà ¼à äîëîâàò íèâíàòà ëèðñêà è<br />
ôèëîçîôñêà îáîåíîñò, èíòèìíèîò òîí íà ñòèëîò, îäíåñóâàœåòî êîí õåðîjîò<br />
êàêî êîí „êîàâòîðîò“, ïðåêó îñîáåíîñòèòå íà jàçèêîò. Èàêî ïðåâåäóâà÷èòå<br />
ñå ñòðåìåëå äà ¼à ïðåäàäàò ñïåöèôèêàòà íà ëèêîâíàòà ñòðóêòóðà îä<br />
ïðèêàçíèòå, ñî îðèãèíàëíîñòà íà åêñöåíòðè÷íèòå áåñìèñëèöè, íå ¼à<br />
íàðóøóâàëå åòíîíàöèîíàëíàòà ñïåöèôèêà íà îðèãèíàëíèîò òåêñò. Âî<br />
ñâîèòå îáèäè äà ñå äîáëèæàò êîí îðèãèíàëîò, òèå ãî ñî÷óâóâààò íåãîâèîò<br />
„äóõ“, æðòâóâàj è ãî áóêâàëèçìîò íà ôîðìàòà.<br />
Ñëè÷íè èäåè ñå ôîðìèðààò âî ðóñêàòà ïðåâåäóâà÷êà òðàäèöèÿ âî<br />
òåêîò íà XX â. (Ê. ×óêîâñêè, Ñ. Ìàðøàê, Á. Çàõîäåð, Ë. Ëóíãèíà, À. Âîëêîâ<br />
è äð.). Ïðåâåäóâàœåòî íà ëèòåðàòóðàòà çà äåöà, ñïîðåä ìèñëåœåòî íà Î.<br />
À. Ëîçîâñêà, íå ñå ñîñòîè ñàìî îä òî÷íî ïðåíåñóâàœå íà ñìèñëàòà òóêó<br />
ïðåòïîñòàâóâà è ïðåäèçâèêóâàœå íà ñëè÷íè ÷óâñòâà è àñîöè¼àöèè êàj<br />
÷èòàòåëîò íà îðèãèíàëîò è íà ïðåâîäîò (Ëîçîâñêàÿ 2000: 538). Ïðàâèëíîòî<br />
âîñïðèåìàœå íà òåêñòîò ñå îñèãóðóâà ñî îïøòèîò ôîíä íà çíàåœà è<br />
çàåäíè÷êèîò êóëòóðåí ôîí, çàòîà ñóøòåñòâåíî çíà÷åœå âî ïðîöåñîò íà<br />
ïðåâåäóâàœåòî å èìà ðàçëèêàòà âî êóëòóðíèòå êîíòåêñòè, âî êîè ñå<br />
ñîçäàâà è ñå âîñïðèåìà ñåìèîòè÷êèîò ïðîñòîð íà òåêñòîò.<br />
Òðåáà äà ñå ðàçëèêóâààò ñåìèîòè÷êèòå ïðîñòîðè íà ÷èòàòåëîò îä<br />
îðèãèíàëîò è îä ïðåâîäîò. Âî ðåäèöà ñëó÷àè òèå ñå ïðåñåêóâààò, øòî<br />
ïðèäîíåñóâà çà çàåìíî ðàçáèðàœå. Ìåƒóòîà, ïðè êîíòàêòèðàœåòî ñî òåêñò<br />
îä äðóãà êóëòóðíà ñðåäèíà ñåêîãàø ñå ¼àâóâààò èçâåñíè òåøêîòèè. Ïîçíàòî<br />
å äåêà äåòåòî ãî âîñïðèåìà òåêñòîò íèç ïðèçìàòà íà ñâîjàòà ëîêàëíà<br />
êóëòóðà. Âî âðñêà ñî òîà ìîæå äà ñå ïîjàâè íåðàçáèðàœå èëè íåäîðàçáèðàœå<br />
íà ñïåöèôè÷íèòå ôåíîìåíè îä òóƒàòà ðåàëíîñò. Ïîñåáíè òåøêîòèè<br />
77<br />
2<br />
„Àëèñà â ñòðàíå ÷óäåñ». Ïåðåðàáîòàë äëÿ ðóññêèõ äåòåé À. Ä’Àêòèëü. Ïã.-Ì., 1923; „Àëèñà â<br />
Çàçåðêàëüå“. Ïåð. Â.À. Àçîâà. Ì.-Ïã., 1924.<br />
3<br />
„Ïðèêëþ÷åíèÿ Àëèñû â Ñòðàíå ÷óäåñ. Ñêàçêà, ðàññêàçàííàÿ Á. Çàõîäåðîì“. Ì., 1975. „Ïðèêëþ-<br />
÷åíèÿ Àëèñû â Ñòðàíå ÷óäåñ. Ñêâîçü çåðêàëî è ÷òî òàì óâèäåëà Àëèñà, èëè Àëèñà â Çàçåðêàëüå“.<br />
Ïåð. Í. Äåìóðîâîé. Ì., 1979.
Change language