УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

122
prostorot i vremeto i generira kvazifilozofski razmisluvawa za
`ivotot, za qubovta, za sonot, za smrtta. Te`i{teto na komedijata e
tokmu vo dramskite dijalozi koi se odlikuvaat so pove}eslojno zna-
~ewe. Ovaa pove}eslojnost ne samo {to ja ote`nuva preveduva~kata
rabota tuku i ja stava na proba seta ume{nost na preveduva~ot da se
spravi so mnogubrojnite, napati ne lesno odgatlivi aluzii. Za ilustracija
}e navedam nekolku primeri:
Als meine Mutter das Vorgebirg der guten Hoffnung schiffte
(Koga majka mi plove{e okolu ’Rtot Dobra Nade`) 2
Und dein Vater am Kap Horn Schiffbruch litt
(A tatko ti strada{e vo brodolom na Kap Horn) 3
Leons:
Valerio:
Valerio, gib den Herren das Geleite!
Das Geläute? Soll ich dem Herrn Präsidenten eine Schelle anhängen?
Soll ich sie führen, als ob sie auf allen vieren gingen?
Leons: Valerio, daj im pridru`ba na gospodata!
Valerio: Zvu~na pridru`ba? Treba li na gospodinot pretsedatel da mu
zaka~am praporci? Treba li da gi vodam kako da odat ~etvorono{ki?)
4
Bihnerovata novela „Lenc“, vo koja, preku tragi~nata sudbina na
Geteoviot prijatel, pisatelot Jakob Rajnhold Lenc, e obraboten
motivot na ludilo, se smeta za majstorsko ostvaruvawe na avtorot. I
vo nea, isto kako i vo dramata „Smrtta na Danton“, toj ja primenuva
tehnikata na direktno, nestilizirano vgraduvawe fakti od vistinskite
nastani, prezemeni od zabele{kite na Lenc. Pri ~itaweto na
novelata pa|a v o~i faktot deka vo nea avtorot namerno izbegnal da
gi navede pri~inite koi ja predizvikale bolesta. Negoviot interes e
naso~en kon prikaz na aktuelnite nastani i simptomite na bolesta, ne
osvetluvaj}i go seto ona {to go uslovilo nivnoto manifestirawe.
Pritoa avtorot zazema pozicija na filantrop koj so akribi~na
preciznost umee realisti~no da gi prika`e slu~uvawata, i ednovremeno
neposredno i nenametlivo da pronikne vo vnatre{nosta na
likot prika`uvaj}i gi negovite vnatre{ni sloevi. Ova ~esto menuvawe
na nabquduva~kata perspektiva, preminite od nadvore{niot sloj na
2
Igra na zborovi: terminot gute Hoffnung go ozna~uva navedeniot geografski poim, no zna~i
i bremenost.
3
Igra na zborovi: Kap Horn pokraj navedeniot geografski poim bukvalno zna~i ’rt, rog.
4
Igra na zborovi: Leons veli Geleit {to zna~i pridru`ba, a Valerio Geläut, odnosno yvonewe.