УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

Zdenka Ribarova
PRINCIPI NA PALEOSLOVENISTI^KA
LEKSIKOGRAIJA I RE^NIKOT NA
CRKOVNOSLOVENSKIOT JAZIK
OD MAKEDONSKA REDAKCIJA
1. Paleoslovenisti~kata leksikografija za poslednite 50
godini do`ivuva zabele`itelen razvoj i postepeno se konstituira
kako samostojna specijalizirana leksikografska disciplina vo
ramkite na dijahroniskata leksikografija. Ovoj fakt go odrazuva i
golemata me|unarodna leksikografska enciklopedija izdadena vo tri
toma vo godinite 1989-1991 vo koja na paleoslovenisti~kata leksikografija
$ se oddeluva posebno mesto 1 .
Vo razvojot na paleoslovenisti~kata leksikografija golema
uloga odigral ~etiritomniot Re~nik na staroslovenskiot jazik koj
izleguva{e vo Praga od 1958 do 1997 godina 2 . Leksikografskata
koncepcija na ovoj re~nik i metodolo{kite postapki usovr{eni vo
tekot na negovata izrabotka izvr{ija golemo vlijanie vrz teorijata
i praktikata na paleoslovenisti~kata leksikografija.
Vo dene{no vreme jasno e oformeno soznanieto deka pri leksikografska
obrabotka na prviot pismen jazik na Slovenite treba da
dojde do izraz kulturno-istoriskoto zna~ewe na ovoj jazik i negovite
funkcii {to toj gi ispolnuval kako liturgiski jazik i kako jazik na
pismenosta. Isto taka, neminovno doa|a do izraz specifi~niot
karakter na negoviot leksi~ki i gramati~ki sistem koj se razvival
vo konfrontacija so gr~kiot jazik na predlo{kite kako i vo konfrontacija
so doma{nite dijalektni sistemi, pri {to se oformuva nego-
1
. V. Mareš, Altkircheslavische Lexikographie. In:Hausmann et col., Wörterbücher. Dictionaries. Dictionnaires.
Ein internationales Handbuch zur Lexikographie. An International Encyclopedia of Lexicography.
Encyclopédie Internationale de Lexicographie. I-III, Berlin – New York 1989-1991. Sp. i Církevnìslovanská
lexikografie. In: Církevnìslovanská tradice a slavistika, Praha 2000, 632-649, so dopolneta bibliografija
do 1998 godina.
2
Slovník jazyka staroslovìnského I-IV, red. J. Kurz, Z. Hauptová, Praha 1966-1997.