nalgures - Asociación Cultural de Estudios Históricos de Galicia

Carlos Pereira Martínez
Caso de morte ou remoción dun crego secular, –agás que a remoción fose a outra igrexa da
Orde–, o bispo cobraría 20 soldos en concepto de luctuosa.
Das demais prestacións estableceuse que todas as igrexas mencionadas estaban libres e inmunes,
agás o dereito a outros en todas as demais, tanto da Igrexa luguesa como da Orde.
O mestre e os freires daban tamén á Igrexa de Lugo todos os xuros que tiñan nas igrexa de
Santalla de Veiga e San Martiño de Ferreirúa, e noutras parroquias.
Rey Caíña coida que, á vista do documento, puideron existir outras encomendas templarias
na diocese de Lugo: Un deles sería o preceptor ou bailío de San Pedro de Entrambasaguas,
“coto del Temple que después de su extinción pasó a los Hospitalarios”, que gobernaría as
igrexas radicadas en Chantada, e outro couto na terra de Deza, que logo pasaría á casa de
Deza. Nada desto ten sentido, á vista do documento; ademais, San Pedro de Entrambasaguas
é un anexo de Portomarín xa en 1288, como ben o demostran os documentos da Orde do
Hospital. 28 Por outra banda, que os bens da Terra de Deza pasara a esta Casa nobiliaria nada
indican de que alí existise unha encomenda.
1.4. Relacións con outras institucións
Nada sabemos, aparte desta concordia co bispo don Miguel, de problemas dos templarios de
Canabal con outras institucións. A ausencia de documentación impide facer máis
consideracións.
1.5. Membros da Orde
Os dados dos que polo momento dispoñemos son serodios, da época do proceso. Polo tanto,
figuran os derradeiros comendador e freires da Orde nas bailías de Canabal e Neira, que
estaban asociadas a comezos do século XIV. Non podemos precisar se os freires eran dunha
ou doutra bailía –o comendador si era o mesmo–, aínda que supoñemos que, pola proximidade
das mesmas, residirían nas dúas en función do traballo que en cada momento estiveran a
realizar: vixilancia de camiños, control das explotacións, etc. 29 .
Os freires dos que coñecemos o nome son:
Comendador: Diego Gómez.
Freires: Fernando e Nuño.
28 A.H.N., OOMM., San Juan, Inventario 121, fol. 53r.
29 Dá o listado Áurea Javierre Mur: “Aportaciones al estudio del proceso contra el Temple de Castilla”, Revista de Archivos,
Bibliotecas y Museos, vol. LXIX, Madrid, 1961, apéndice III, pax. 76. O documento é do 15 de abril de 1310. Tamén Fidel
Fita: Actas inéditas de site concilios españoles, Madrid, 1882, doc. VII, páx. 80.
244 NALGURES • TOMO II • AÑO 2005