2006 - Jaarverslag Hof van Cassatie (PDF, 1.61 MB) - Federale ...

230
De bodemrechter hoort de, algemene en abstracte wet, toe te passen op de, unieke en
concrete, feiten waarvan hij heeft kennisgenomen.
Het staat aan het Hof, via zijn wettigheidstoetsing van de beslissingen, eenheid te
scheppen of te behouden in de wijze waarop de bodemgerechten de algemene wet
uitleggen of toepassen. Het Hof schept of behoudt dus de eenheid van de
rechtspraak, in het belang van de rechtszekerheid 277 .
Anders gezegd, het Hof treedt op wanneer de uitlegging of de toepassing van de
“regel” waarvan schending wordt aangevoerd, vragen doet rijzen 278 , wat niet het
geval kan zijn wanneer die regel geen algemeen normatief karakter heeft d.w.z.
wanneer zij slechts uitdrukkelijk doelt op een welbepaald geval, op een of meer
welbepaalde individuen met het oog waarop zij is uitgevaardigd 279 .
De wet, in de zin van artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek dat de opdracht van
het Hof omschrijft is, bijgevolg die welke, naast andere criteria, dat karakter van
algemeenheid vertoont.
Algemeenheidscriterium en gelijkheidsbeginsel – Gelijkheid en algemeenheid
zijn twee begrippen die nauw met elkaar verbonden zijn. De Grondwet 280 zegt én
bevestigt het 281 : de Belgen zijn gelijk voor de wet. De gelijkheid onder de burgers is
slechts verzekerd als de wet op dezelfde wijze wordt toegepast op al degenen op wie
zij betrekking heeft, op abstracte en onpersoonlijke wijze. De wet, in materiële
betekenis, voldoet pas aan het gelijkheidsbeginsel als zij algemeen is 282 ; de wet is
dezelfde voor allen. Maar in hoeverre moet zij algemeen zijn om aan dat vereiste te
voldoen?
277 Zie dit Verslag, hfdst. I “Opdrachten van het Hof”; A. AERTS, I. VEROUGSTRAETE, R.
ANDERSEN, G. SUETENS-BOURGEOIS, M.F. RIGAUX, R. RYCKEBOER en A. DE WOLF, De
verhouding tussen het Arbitragehof, de Rechterlijke Macht en de Raad van State, Brugge, die Keure,
2006, p. 6; J. du JARDIN “Voltallige zitting voor een eenduidige interpretatie van het recht”, plechtige
openingsrede, 1 september 2001, Jaarverslag van het Hof van Cassatie 2001, p. 271 e.v.; J.-Fr. van
DROOGHENBROECK, Cassation et juridiction, Brussel, Bruylant, 2004, p. 136 e.v.; H. LENAERTS,
Dire le droit en cassation aujourd’hui, 1991, p. 9; A. DE VREESE, “De taak van het Hof van Cassatie”,
T.P.R. 1967, p. 567 e.v.; L. CORNIL, “La Cour de cassation – considérations sur sa mission », plechtige
openingsrede, 15 september 1950, J.T., 1950, p. 489; E. KRINGS, « La cassation n’est pas un troisième
degré de juridiction » in Liber amicorum Lucien Simont, Brussel, Bruylant, 2002, p.125;
278 B. MAES, o.c., p. 66.
279 Wat, zoals we zagen, het geval is voor de wet in de formele zin van het woord.
280 Art. 10, tweede lid.
281 Het gaat hier om een algemeen rechtsbeginsel dat uitdrukkelijk in de Grondwet is neergelegd,
waardoor het een grondwettelijke waarde krijgt (cf. infra, het gedeelte over de algemene
rechtsbeginselen).
282 « La loi, et la règle de droit en général, se donnent ainsi pour objectif de préserver la règle d’égalité
entre les individus dans la mesure où elle entend faire œuvre abstraite et impersonnelle. » (F.
DELPÉRÉE, Droit constitutionnel, Dl. I, Brussel, Larcier, 1980, p.195.