2006 - Jaarverslag Hof van Cassatie (PDF, 1.61 MB) - Federale ...

B.HET GERECHTELIJK AKKOORD VERBIEDT NIET DAT WEDERZIJDSE SCHULDVORDERINGEN DIE EEN
NAUWE SAMENHANG VERTONEN, ONDERLING GECOMPENSEERD WORDEN: ARREST VAN 7 APRIL
2006 (C.05.0029.F), MET CONCLUSIE VAN ADVOCAAT-GENERAAL TH. WERQUIN
De wet van 17 juli 1997 betreffende het gerechtelijk akkoord zegt niet dat de
neerlegging van een verzoekschrift een toestand van samenloop doet ontstaan en
evenmin dat een schuldvergelijking tussen de samenhangende wederzijdse
schuldvorderingen mogelijk blijft. Het arrest, dat over de eerste kwestie geen
uitspraak diende te doen, heeft de tweede beslecht. 23
Bij verzoekschrift voor de Rechtbank van Koophandel te Bergen van 12 maart 2001
vraagt een vennootschap een gerechtelijk akkoord aan. Bij vonnis van 19 maart
2001 verkrijgt zij de voorlopige opschorting. Intussen debiteert een bank
ongevraagd haar rekening met een bedrag van 36 miljoen BEF, zijnde de laatste
annuïteit die op 15 maart 2001 verviel. De bank compenseert dat bedrag eerst met
het creditsaldo van de rekening en, naderhand, met verschillende betalingen die zij
na de verkrijging van de voorlopige opschorting had ontvangen.
De schuldeiser in het gerechtelijk akkoord betwist de wettigheid van die verrichting.
Om een onderneming in moeilijkheden weer leefbaar te maken, zou het gerechtelijk
akkoord, volgens hem, een versterkte samenloop doen ontstaan waarbinnen geen
enkele schuldvergelijking mogelijk zou zijn.
Het hof van beroep volgt die zienswijze niet. Uit het gerechtelijk akkoord ontstaat
weliswaar een “vorm van samenloop”, maar die toestand belet niet dat wederzijdse
schuldvorderingen die onderling een nauwe samenhang vertonen, vatbaar zijn voor
schuldvergelijking.
Voor het Hof betwist de vennootschap niet de beslissing dat het gerechtelijk akkoord
een “vorm van samenloop” zou doen ontstaan. Zij houdt het standpunt staande van
een versterkte samenloop die zou verbieden dat schuldvorderingen die een nauwe
samenhang vertonen, onderling in vergelijking zouden worden gebracht.
Het Hof beslist dat de samenloop, in de regel, ertoe leidt dat schuldvergelijking van
wederzijdse schuldvorderingen weliswaar verboden is, maar dat schuldvergelijking,
zoals inzake faillissement, tussen schuldvorderingen die onderling een nauwe
samenhang vertonen, mogelijk blijft.
Het openbaar ministerie kwam tot dezelfde slotsom. Daartoe preciseerde het
evenwel dat, volgens zijn zienswijze, de neerlegging van een verzoekschrift tot
gerechtelijk akkoord wel degelijk een toestand van samenloop doet ontstaan, die
bestaat wanneer de verhoudingen tussen een schuldenaar en zijn schuldeisers niet
langer op vrije en individuele wijze tussen de partijen kunnen plaatsvinden, vanuit
het standpunt van de uitvoering van de verbintenissen waarin die verhoudingen tot
23 Het Hof beslecht de eerste kwestie wel in een arrest van 1 juni 2006 (C.04.0564.N). Dit arrest wordt
hierna besproken.
67