2006 - Jaarverslag Hof van Cassatie (PDF, 1.61 MB) - Federale ...

253
artikel 15, die betrekking heeft op de in die wet bedoelde aangelegenheden. Het
bepaalt dat de inhoud van het vreemd recht, die door de in die wet vervatte regel van
conflict van wetten aangewezen wordt, door de rechter wordt vastgesteld en dat het
vreemd recht wordt toegepast volgens de in het buitenland gevolgde interpretatie 352 .
Dat het Hof zodoende een schijnbaar « beperkt » toezicht op de toepassing van de
buitenlandse wet door de feitenrechter houdt, om een eerder gebruikte uitdrukking te
hernemen 353 , is logisch. Een van de essentiële opdrachten van het Hof bestaat erin
recht te zeggen door, enerzijds, eenheid in de uitlegging van de wet te scheppen en,
anderzijds, te voorzien in de leemten van die wet. Uiteraard is dit een rol die het Hof
zich ten aanzien van de normen van een vreemde Staat nooit kan toe-eigenen zonder
de soevereiniteit van die Staat aan te tasten 354 .
Schending van vreemd recht en van artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek –
De omstandigheid dat de toepassing van vreemde wet slechts onderworpen is aan
een specifiek en beperkt toezicht van het Hof, betekent daarom niet dat die vreemde
wet niet het karakter van “wet” in de zin van artikel 608 van het Gerechtelijk
Wetboek zou hebben 355 . Bij het Hof blijft immers een “overtreding van de wet “
aanhangig, in dit geval een vreemde wet 356 . Het woord “wet” heeft echter een andere
350 Zie m.n. Cass. 13 mei 1996, A.C. 1996, nr. 170; Cass. 7 oktober 2004, A.C. 2004 nr. 464; Cass. 14
februari 2005, A.C. 2005, nr. 89, met concl. eerste adv.-gen. J.-Fr. LECLERCQ; Cass. 18 april 2005, A.C.
2004, nr. 464.
351 B.S. 27 juli 2004.
352 De rechter kan wat dat betreft een beroep doen op de medewerking van de partijen. Alleen wanneer
de inhoud van het buitenlands recht kennelijk niet tijdig kan worden vastgesteld, wordt het Belgisch recht
toegepast.
353 Aangaande de verplichte rechtspraak van het Arbitragehof (“D. ‘Een rechtsregel, uitgevaardigd door
de bevoegde overheid, met algemene draagwijdte en verbindend karakter”, ‘De rechtspraak’). Kan
overigens niet gesteld worden dat het Hof in dergelijk geval een toezicht uitoefent dat verwant is met dat
welk uitgeoefend moet worden in geval van schending van een vreemde rechtsregel ? In beide gevallen
betreft het immers een “louter” conformiteitstoezicht.
354 M. FALLON en F. RIGAUX, Droit international privé, 3de uitg., Brussel, Larcier, 2005, p. 274 ; H.
STORME , « Vreemd recht voor Belgische rechter », N.J.W. 2005, p. 1163.
355 Contra : L. SIMONT (« La Cour de cassation et la loi étrangère. Quelques réflexions » in Imperat lex
– liber amicorum P. Marchal, Brussel, Larcier, 2003, p. 189. e.v.) stelt dat het Hof, wanneer het de door
de conflictregel aangewezen vreemde wet als een “wet” omschrijft in de zin van art. 608, schijnt het
hiermee zichzelf te willen verplichten een volledig wettigheidstoezicht uit te oefenen op de uitlegging die
de feitenrechter aan die vreemde wet gegeven heeft. Voor de coherentie zou volgens die auteur de
vreemde rechtsregel dus niet meer omschreven mogen worden als een “wet” in de zin van artikel 608
Ger. W., aangezien het Hof dergelijke wetten aan een volledig wettigheidstoezicht onderwerpt.
356 Zoals G.. CLOSSET-MARCHAL, J.-FR. van DROOGHENBROECK, S. UHLIG en A. DECROËS
opmerken (o.c., p. 388, n° 368), verricht het Franse Hof van Cassatie deze taak niet, zelfs niet op een
“marginale” wijze. Het Franse Hof van Cassatie oefent geen toezicht uit op de uitlegging van de vreemde
wetten die de rechters dienen toe te passen wanneer het hun voorgelegde geschil raakpunten met een
vreemd land vertoont. Volgens M.-N. JOBARD-BACHELLIER en X. BACHELLIER (La technique de
cassation – pourvois et arrêts en matière civile, 5de uitg., Parijs, Dalloz, 2003, p. 69), is de reden voor het
uitblijven van dat toezicht heel eenvoudig : de enige taak van het Franse Hof van Cassatie bestaat erin
eenheid te scheppen in de uitlegging van het Franse recht, dat een factor van nationale eenheid vormt ;
hoewel de Franse rechtsorde aanvaardt om in bepaalde omstandigheden de vreemde wet toe te passen,
hoeft ze niet over de eenheid in de uitlegging ervan te waken. Het Hof van Cassatie zal wat dat betreft