2006 - Jaarverslag Hof van Cassatie (PDF, 1.61 MB) - Federale ...

243
Ook dient te worden gewezen op een arrest van het Hof van 2 mei 2002 dat
een grond van niet-ontvankelijkheid verwerpt die hieruit was afgeleid dat het
tussen de Belgische regering en de regering van de Bondsrepubliek Duitsland
gesloten en op 25 april 1959 te Brussel ondertekende Akkoord tot het
vergemakkelijken van de toepassing van het op 1 maart 1954 te ‘s-
Gravenhage gesloten Verdrag betreffende de burgerlijke rechtsvordering niet
werd goedgekeurd en bijgevolg niet verbindend is ; Het Hof beslist immers
dat de voorafgaande goedkeuring van een overeenkomst ter uitvoering van
een basisverdrag kan resulteren uit de bepalingen zelf van het basisverdrag dat
het voorwerp heeft uitgemaakt van een parlementaire goedkeuring, voor zover
de overeenkomst de grenzen bepaald door het basisverdrag niet overschrijdt,
wat, volgens het Hof, het geval is met dat Belgisch-Duits Akkoord dat
gesloten is om de toepassing van het Verdrag van ‘s-Gravenhage van 1 maart
1954 betreffende de burgerlijke rechtsvordering te vergemakkelijken, zonder
de in dat Verdrag bepaalde grenzen te overschrijden (Cass. 2 mei 2002, A.C.
2002, nr. 265).
Rechtsregels uit internationale verdragen of akkoorden – Rechtstreekse
werking – Bovendien is vereist dat de regel van internationaal recht waarvan de
schending wordt aangevoerd rechtstreekse werking heeft in de interne rechtsorde 310 .
Voor rechtstreekse werking is vereist, enerzijds, dat de betrokken bepalingen van de
internationale akte duidelijk genoeg zijn om een dergelijk gevolg te hebben, zonder
aan de Staat verschillende mogelijkheden te bieden om het vereiste doel te bereiken
en, anderzijds, dat zij een bron van subjectieve rechten en verplichtingen voor
particulieren kunnen zijn 311 .
Dat is het geval met de meeste internationale instrumenten inzake rechten van de
mens 312 . De regels die in het kader van het Verdrag van de Europese Unie zijn
vastgelegd leveren eveneens twee bekende voorbeelden: het reglement (dat
310 Oplossing gegeven in het arrest « Le Ski » (Cass. 27 mei 1971, A.C. 1971, 958, met concl. proc.-gen.
GANSHOF van der MEERSCH, Pas.,I, 886) ; zie tevens W.J. GANSHOF van der MEERSCH, R.B.D.I.
1980.
311 De door het Hof in aanmerking genomen criteria zijn sedert het arrest « le Ski » geëvolueerd en vallen
thans samen met die welke door het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen worden
gehanteerd. Zie bijvoorbeeld: Cass. 4 november 1999, A.C. 1999, nr. 59; Cass. 11 mei 2001, A.C. 2001,
nr 273; Cass. 15 mei 2001, A.C.. 2001, nr. 284, met concl. adv.-gen. P. DUINSLAEGER; Cass. 17
januari 2002, A.C. 2002, nr. 36; Cass. 25 september 2003, nr. C.03.0026.N, even zovele voorbeelden
aangehaald door A. AERTS, I. VEROUGSTRAETE, R. ANDERSEN, G. SUETENS-BOURGEOIS,
M.F. RIGAUX, R. RYCKEBOER en A. DE WOLF, Les rapports entre la Cour d’Arbitrage, le Pouvoir
judiciaire et le Conseil d’Etat, Brugge, die keure, 2006, p. 12 en 13.
312 Vaste rechtspraak van het Hof met betrekking tot het Verdrag tot bescherming van de rechten van de
mens en de fundamentele vrijheden (met name art. 6.1), zie onder meer: Cass. 4 september 2001, A.C.
2001, nr. 436 ; Cass. 15 februari 2000, A.C. 2000, nr. 112 ; Cass. 16 maart 1999, A.C. 1999, nr. 158 ;
Cass, 8 juni 1999, A.C. 1999, nr. 335 ;
Zie ook Cass. 13 mei 1996, A.C.., 1996, nr. 172, dat beslist dat artikel 23 van het Internationaal Verdrag
betreffende de status van vluchtelingen, ondertekend te Genève op 28 juli 1951, rechtstreekse werking
heeft in de Belgische interne rechtsorde;
Daarentegen heeft art. 5 van de Overeenkomst van 8 november 1990 inzake het witwassen, de opsporing,
de inbeslagneming en de confiscatie van opbrengsten van misdrijven een dergelijke werking niet (Cass.
15 mei 2001, A.C. 2001, nr. 284).