2006 - Jaarverslag Hof van Cassatie (PDF, 1.61 MB) - Federale ...

252
schendt hij niet alleen die wet maar overtreedt hij ook de Belgische wet, die hem
opdraagt niet een willekeurige vreemde wet, een veronderstelde of ingebeelde wet,
toe te passen, maar de vreemde wet toe te passen zoals deze in dat vreemde land van
kracht is 345 .
De toon was gezet. Het Hof begon de schending van de vreemde wet te
sanctioneren, in het bijzonder op grond van de miskenning van de bewijskracht van
de akten. Een arrest van het Hof van 9 oktober 1980 346 , voorafgegaan door de
conclusie van procureur-generaal Krings in Pas., bevestigde het beginsel volgens
hetwelk “de rechter bij wie een vordering aanhangig is, die op een bepaling van
vreemd recht is gegrond, de betekenis en de draagwijdte van die bepaling dient vast
te stellen, in voorkomend geval na daarover de nodige inlichtingen te hebben
ingewonnen, met eerbiediging van het recht van verdediging”. Met een arrest van 2
april 1981 347 , gewezen op de conclusie van procureur-generaal Velu, toen advocaatgeneraal,
besliste het Hof dat de vreemde wetsbepalingen (te dezen ging het om
artikel 171 van het Frans Burgerlijk Wetboek) “wetten kunnen zijn in de zin van
artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek”. Een arrest van 29 november 1990 348 zou
die beginselen bevestigen : “nu de Belgische rechter toepassing moet maken van het
vreemde recht zoals dit bepaald is aan de hand van zijn conflictenregels, is dat recht
een wet in de zin van artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek : het Hof kan
dienaangaande zijn toezicht niet uitoefenen op grond van miskenning van de
bewijskracht van de akten”.
Uit die evolutie 349 blijkt met name dat het Hof er van nu af aan van uitgaat dat ook
een vreemde wet een wet in de zin van artikel 608 van het Gerechtelijk Wetboek kan
zijn ; het Hof verklaart zichzelf bevoegd om toezicht te houden op de toepassing van
een dergelijke wet door de feitenrechter, net als dit het geval is voor de Belgische
wet. Maar niet in dezelfde mate. Wat de toepassing van die vreemde wet betreft, zal
het Hof immers toezicht houden dat ertoe strekt, en aldus beperkt is, de
overeenstemming te beoordelen van de uitlegging van de wet door de feitenrechter
met die welke ze in het land van oorsprong heeft gekregen. Verschillende arresten
van het Hof hebben die benadering bevestigd 350 . De wet van 16 juli 2004 351
houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht bevestigt die regel thans in
345 R. HAYOIT de TERMICOURT, o.c., p. 478.
346 Arrest Babcock : Cass. 9 oktober 1980, A.C. 1980-81, nr. 90, met concl. proc.-gen. KRINGS.
In zijn openingsrede van 3 september 1990 (J.T. 1990, p. 567) onderstreept procureur-generaal KRINGS,
in zijn commentaar bij dit arrest, dat de rechter de buitenlandse wet niet kan toepassen zoals hem dat
uitkomt. Hij moet de juiste draagwijdte ervan nagaan door zich met name te laten leiden door de
rechtspraak van het land waaruit de wet afkomstig is.
Zie ook F. RIGAUX, « La Cour de cassation et la cohérence de l’ordre juridique positif » in liber
amicorum E. KRINGS, Brussel, Story-Scientia, 1991, p. 751 e.v.
347 Arrest “Josi”: Cass. 2 april 1981, A.C. 1980-81, nr. 446.
348 Cass. 29 november 1990, A.C. 1990-91, nr. 169.
349 Zie wat betreft die evolutie, inclusief een lijst van de Belgische en Franse auteurs die het onderwerp
behandeld hebben : G. CLOSSET-MARCHAL, J.-Fr. van DROOGHENBROECK, S. UHLIG en A.
DECROËS, “Examen de jurisprudence (1993 à 2005) – Droit judiciaire privé – Les voies de recours”,
R.C.J.B., 2006, p. 388.