2006 - Jaarverslag Hof van Cassatie (PDF, 1.61 MB) - Federale ...

86
Volgens het Hof hebben de appelrechters door aldus te oordelen de beleidsvrijheid
van het bestuur en het algemeen rechtsbeginsel van de scheiding der machten
miskend.
B.DE FISCALE NOTIFICATIE IS GEEN VERZET OP DE PRIJS IN DE ZIN VAN ARTIKEL 1642 VAN HET
GERECHTELIJK WETBOEK: ARREST VAN 17 NOVEMBER 2006 (F.05.0050.N)
De notaris die een akte moet opmaken m.b.t. de vervreemding of de hypothecaire
aanwending van een onroerend goed, van een schip of een vaartuig, is op grond van
artikel 433 W.I.B. 1992 verplicht de ontvanger der belastingen hiervan te
verwittigen. Indien het belang van de Schatkist dit vereist, geeft de ontvanger na
ontvangst van dit bericht, aan de notaris kennis van het bedrag van de belastingen en
bijhoren die aanleiding kunnen geven tot inschrijving van een wettelijke hypotheek
van de Schatkist op de goederen die het voorwerp van de akte zijn (artikel 434
W.I.B. 1992). Deze notificatie gebeurt bij een ter post aangetekende brief. Een
dergelijke kennisgeving geldt krachtens artikel 435, eerste lid, W.I.B., als een beslag
onder derden in handen van de notaris op de koopprijs die de notaris naar aanleiding
van de akte van vervreemding van het onroerend goed onder zich houdt voor
rekening of ten bate van de belastingschuldige.
In een betwisting over het door de notaris opgestelde ontwerp van rangregeling, zijn
de appelrechters van oordeel dat de fiscale notificatie bedoeld in artikel 434 W.I.B.
1992 niet kan gelijkgesteld worden met het verzet op de prijs bedoeld in artikel 1642
van het Gerechtelijk Wetboek. In zijn cassatieberoep voert de fiscus daarentegen een
aantal argumenten aan om de gelijkstelling te onderbouwen. Zo voert de fiscus aan
dat het vereiste dat het verzet op de prijs moet geschieden bij deurwaardersexploot
of door middel van een verklaring afgelegd voor de notaris niet is voorgeschreven
op straffe van nietigheid zodat het ook bij aangetekend schrijven kan gebeuren, voor
zover de schuldeiser over een uitvoerbare titel beschikt, wat het geval is wanneer de
belastingen, zoals te dezen worden ingekohierd. Het tweede lid van artikel 435
W.I.B. 1992 zou zelfs uitdrukkelijk bevestigen dat de ontvangers der directe
belastingen als verzetdoende schuldeisers moeten worden beschouwd nu de
ontvangers luidens deze bepaling bij de verzetdoende schuldeisers worden
ondergebracht. De fiscale notificatie die in beginsel geldt als een beslag onder
derden, zou – althans volgens de fiscus – verder reiken dan een louter beslag onder
derden in de mate dat deze akte ertoe strekt de sommen die de notaris onder zich
houdt exclusief te bestemmen voor de betaling van de ontvanger.
Het Hof treedt de stelling van de fiscus niet bij. Het arrest brengt vooreerst in
herinnering dat, wanneer de verkoop van het onroerend goed plaatsvindt na een
uitvoerend beslag, de rechten van de schuldeisers overgaan op de prijs en dat de
notaris wordt belast met de rangregeling overeenkomstig de artikelen 1639 e.v. van
het Gerechtelijk Wetboek. Bij het opstellen van de rangregeling houdt de notaris
onder meer rekening met de schuldeisers die overeenkomstig artikel 1642 verzet
hebben gedaan op de prijs. Slechts het saldo van de verkoopprijs dat overblijft na
betaling van de batig gerangschikte schuldeisers komt toe aan de beslagene. Vermits
de fiscale notificatie een beslag onder derden uitmaakt in handen van de notaris,
heeft het bijgevolg slechts het eventueel batig saldo van de verkoopprijs tot