Guía del Capacitador para el Aprendizaje y Acción Participativa
Guía del Capacitador para el Aprendizaje y Acción Participativa
Guía del Capacitador para el Aprendizaje y Acción Participativa
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Guía</strong> <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>Capacitador</strong> <strong>para</strong> <strong>el</strong> <strong>Aprendizaje</strong> y <strong>Acción</strong> <strong>Participativa</strong><br />
3.2 El uso de ejercicios y juegos <strong>para</strong> ampliar la dinámica en grupos ....... ……<br />
3.2.1 El uso de los ejercicios .............................................................................. …<br />
3.2.2 Retroalimentación después <strong>d<strong>el</strong></strong> ejercicio ................................................... …<br />
3.3 Tipos de ejercicio y juegos <strong>para</strong> ayudar al proceso de grupos ................. …<br />
3.3.1 Cómo comenzar: Ejercicios <strong>para</strong> presentaciones y <strong>para</strong> romper <strong>el</strong> hi<strong>el</strong>o .. …<br />
3.3.2 Ac<strong>el</strong>erar <strong>el</strong> ritmo: Ejercicios <strong>para</strong> energizar y formar grupos ..........................<br />
3.3.3 Manternerlos juntos: Ejercicios <strong>para</strong> impulsar las dinámicas de grupo .........<br />
3.3.4 Aprendiendo a escuchar: Ejercicios <strong>para</strong> mejorar <strong>el</strong> proceso de escucha y<br />
observación . . . …………………………………………………………………..<br />
3.3.5 Aprender a reflexionar: Ejercicios <strong>para</strong> mejorar <strong>el</strong> análisis ............................<br />
3.3.6 Resumiendo: ejercicios <strong>para</strong> la evaluación .......... ... ....................................<br />
3.4 Lista de verificación <strong>d<strong>el</strong></strong> facilitador: Dinámica de grupos ............................<br />
Capítulo 4: PRINCIPIOS DEL APRENDIZAJE PARTICIPATIVO Y DE LA<br />
ACCIÓN<br />
4.1 Introducción ................................................................................................................<br />
4.2 Sugerencias <strong>para</strong> un enfoque de capacitación .......................................................<br />
4.3 El desarrollo de los enfoques participativos ............................................................<br />
4.3.1 Una historia breve .................................................................................................<br />
4.3.2 Principios comunes ...............................................................................................<br />
4.3.3 Criterios acerca de la fiabilidad ..............................................................................<br />
4.4 Participación en <strong>el</strong> desarrollo ..................................................................................<br />
4.4.1 Tipos de ¨ participación ¨<br />
.........................................................................................<br />
4.5 Entrenamiento emergente y presiones institucionales ..........................................<br />
4.5.1 Capacitación <strong>para</strong> la transformación ..................................................................<br />
4.5.2 Aspectos <strong>para</strong> tomar en cuenta en la institucionalización .................................<br />
4.6 Capacitación <strong>para</strong> <strong>el</strong> análisis ....................................................................................<br />
4.6.1 ¿Quién analiza? ....................................................................................................<br />
4.6.2 ¿Qué es analizado? ..............................................................................................<br />
4.6.3 ¿Cuándo es analizado? ........................................................................................<br />
4.7 Conceptos erróneos y p<strong>el</strong>igrosos .............................................................................<br />
4.7.1 Algunos p<strong>el</strong>igros ....................................................................................................<br />
4.7.2 Diez mitos sobre <strong>el</strong> DRP .......................................................................................<br />
4.8 Lista de verificación <strong>d<strong>el</strong></strong> facilitador: Principios claves ............................................<br />
Capítulo 5: EL TALLER DE CAPACITACIÓN SOBRE MÉTODOS<br />
PARTICIPATIVOS<br />
5.1 Introducción ................................................................................................................<br />
5.2 Principios y comportamiento ....................................................................................<br />
5.3 La entrevista semiestructurada (ESE) ...............................................................<br />
5.3.1 Los componentes clave de la ESE .......................................................................<br />
5.3.2 Lineamientos <strong>para</strong> la ESE ....................................................................................<br />
5.3.3 La estructura de una sesión de capacitación de la ESE .....................................<br />
5.4 Diagramación y visualización ...................................................................................<br />
5.4.1 De lo verbal a lo visual ..........................................................................................<br />
5.4.2 Síntesis y reflexión después de hacer <strong>el</strong> diagrama .............................................<br />
5.4.3 Lineamientos <strong>para</strong> la diagramación ......................................................................<br />
5.4.4 Estructuración de una sesión de diagramación ...................................................<br />
5.5 Ejercicios de rango y puntaje ....................................................................................<br />
5.5.1 Rango de preferencias y matriz de puntaje ...........................................................<br />
5.5.2 Rango de riqueza y análisis <strong>d<strong>el</strong></strong> bienestar ..............................................................<br />
5.5.3 La estructura de una sesión de capacitación sobre rango y puntaje...................<br />
5.6 Lista de verificación <strong>d<strong>el</strong></strong> facilitador: Métodos participativos en <strong>el</strong> taller ..............<br />
64<br />
81<br />
3