You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
açarını gümüş məcməidə ona təqdim etdi. 37<br />
1722-ci il avqustun 22-də Pyotr Dərbəndə daxil olmaq ərəfəsində Bakıdan<br />
<strong>Azərbaycan</strong> və fars dillərində eyni məzmunda 13 möhür-imzalı məktublar aldı.<br />
Məktublar çarın 1722-ci il iyunun 15-də Bakıya göndərdiyi manifestə cavab idi.<br />
Məktub aşağıdakı məzmunda idi: Adil hökmdarın və qardaşlıq naminə və onunla<br />
islamın padşahı və müsəlmanlar arasındakı köhnə vədləşməyə görə əzəmətinin<br />
cilovunu şah əlahəzrətlərinə asi çıxmış qiyamçıları cəzalandırmaq üçün Şirvan<br />
vilayətinə yolladığını, onlara göndərilmiş manifestlərdən öyrənmişlər və onlar<br />
Əlahəzrətə xidmət etmək və itaət göstərmək istəyirlər. Habelə, artıq iki ildən bəri<br />
Əlahəzrət şahın düşmənlərindən müdafiə olunduqlarını, həmin cinayətkarların dərhal<br />
layiqincə cəzalandırılmasını, onların - şəhər sakinlərinin isə Əlahəzrət tərəfindən<br />
mühafizə edilməsini arzuladıqlarını bildirirlər.<br />
Məktubun sonunda Məhəmmədqulu xanın və 12 başqa şəxsin 38 möhür-imzası<br />
dururdu. Bizim oxuduğumuz imzalar aşağıdakılardır. Məhəmmədqulu, Molla Qulu,<br />
Novruzəli, Məhəmmədsəlim, Aslan, Fəzləli, Məhəmmmədbəkir, Heybətəli, Mustafa,<br />
Əsxər, Gülməhəmməd, Dərgahqulu, Heybət. Həmin adlar onların sahiblərinin şiə və<br />
göründüyü kimi, yerli əsilzadələrdən olduqlarını göstərir. Ehtimal ki, Dərgahqulu<br />
yüzbaşı, Məhəmmədsəlim naib olmuşdur. Məhəmmədqulu imzası isə, görünür, Bakı<br />
sultanına məxsusdur, belə ki, I Pyotr sonrakı manifestində "Mühəmmətquluya və<br />
Bakının bütün əhalisinə" xitab edir.<br />
Məktub çar qoşunlarının od və qılıncla Dərbəndə doğru irəlilədikləri və bir neçə<br />
gün ərzində bütün ətraf kəndləri və yerləri tutduqları bir vaxtda yazılmışdı.<br />
Bakı əyanları kifayət qədər qoşun, silah və azuqə ehtiyatının olmadığını görərək,<br />
itaət göstərməyi və şəhəri dağıntıdan qorumağı qərara aldılar. Məktubun diplomatik<br />
tonu göstərir ki, Bakı əhalisi imperatoru şahın müttəfiqi kimi köməyə və öz<br />
hökmdarlarına asi çıxan qiyamçıları cəzalandırmağa gələn dostu hesab edirlər.<br />
Dərbəndə daxil olduqdan sonra Bakı hakimlərinin rus işğalına münasibətini<br />
aydınlaşdıran I Pyotr donanma leytenantı Lunini fars dilindəki ikinci manifestini elan<br />
etmək üçün Bakıya göndərdi. Manifestdə deyilirdi:<br />
Biz Allahın mərhəməti ilə Rusiya imperatoru və hök mdarı<br />
və s. və s. və s. I Pyotrdan Mühəmmətquluya və Bakı Ģəhərinin bütün<br />
əhalisinə<br />
"Biz İmperator Əlahəzrətlərinə göndərdiyiniz məktubdan ayan oldu ki,<br />
göndərdiyimiz məktubları almısınız və bizə sədaqətlə xidmət göstərmək istəyirsiniz. Biz<br />
bunları iltifatla qəbul edirik və Sizi Biz İmperator Əlahəzrətlərinin lütfünə əmin edirik.<br />
Ona görə də, yalnız və yalnız qiyamçılar tərəfindən sıxışdırılan və talan olunan<br />
əhalinizi müdafıə etmək, həyatınızın əmin-amanlığını və rifahını təmin etmək və bundan<br />
sonra nadinc xalqlar tərəfindən təhlükəni aradan qaldırmaq məqsədilə ordumuzla bu<br />
149
Change language