You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
üxur, qırx pud bir çərək ərdəş xamna, sapa düzülmüş, krujevalarda və düymələrdə iri,<br />
orta və kiçik həcmli beş çərəkə on misqal mirvari..." 92<br />
1696-cı il 27 fevral tarixli başqa bir sənəddə tacir Saveli Sergeyevin Bakıdan<br />
Həştərxan yolu ilə Moskvaya gətirdiyi xarici mallar sadalanır və onların arasında "hər<br />
bağlamada beş tumac olmaqla 990 bağlama tumac, 1650 ton qırmızı Bakı qumaşı<br />
xatırlanır". 93<br />
Rus və yerli tacirlərin Bakı vasitəsilə geniş ticarət aparmasını köhnə Bakı<br />
qalasındakı buxtada və Abşeron kəndlərində XVIII əsrə aid çoxlu miqdarda rus<br />
sikkələrinin tapılması da təsdiq edir. 94<br />
Şəhərdə böyük kapitala sahib olan hind tacirləri koloniyası da mövcud idi.<br />
Onların özlərinin sahilin yaxınlığında yaşadıqları karvansaraları var idi. Kempfer<br />
multanı tayfasına mənsub hind tacirləri ilə görüşdüyü bu karvansaranın adını çəkir. 95<br />
Hind tacirləri qədim zamanlardan Hindistandan, başlıca olaraq, ticarət koloniyaları olan<br />
Bakıya və Şamaxıya gəlirdilər. 96 İri ticarətlə məşğul olan bu tacirlər Abşerondakı<br />
Suraxanı kəndində yaşayan hindli atəşpərəstlərə pul və ərzaqla kömək edir, "əbədi<br />
odlar"ın yerində hücrələr və məbəd tikmək üçün vəsait verirdilər. 97<br />
Hind tacirləri yerli tacirlərlə birlikdə Bakıdan Həştərxana ildə 400 tay (hər<br />
birində 25 batman) xamna ixrac edirdilər. 98 Tacirlər Hindistandan müxtəlif ədviyyat,<br />
başlıca olaraq, Kəş mirdə toxunan və Şərqdə geniş yayılmış "tirmə" adlanan və qızıla<br />
bərabər tutulan yun parça, pambıq, habelə qızıl sapla naxış vurulmuş ipək parçalar<br />
gətirirdilər. 99 <strong>Azərbaycan</strong> <strong>Tarixi</strong> Muzeyinin ekspozisiyasında XVII əsrə aid bir parça<br />
"tirmə" saxlanılır. Parçanın fil sümüyü rəngli fonunda "buta" şəklində açıq qırmızı<br />
rəngli naxışı var. 100 Bakı və <strong>Azərbaycan</strong>ın digər şəhərlərinin feodal kübarları<br />
Hindistandan və digər Şərq ölkələrindən gətirilmə bahalı yun və ipək parçalardan<br />
istifadə edirdilər. Tacirlər Hindistana xam ipək, ağ neft (nadir şey kimi) və digər mallar<br />
aparırdılar. 101<br />
İran şəhərlərindən Bakıya qızıl və gümüş saplarla naxış vurulmuş bahalı ipək və<br />
zərxara parçalar gətirilirdi. Bakıda istifadə olunan zərxara parçaların nümunələri<br />
<strong>Azərbaycan</strong> <strong>Tarixi</strong> Muzeyinin fondlarında saxlanılır. Orxa fonlu zərxara parçalardan<br />
birində tutuquşuna oxşayan ağ-gümüşü rəngli quş şəkli, ondan üstdə qızılgül və<br />
kəpənək, ətrafinda açıq orxaya çalan bir neçə xırda gül təsvir olunmuşdur. Parçanın<br />
tünd qəhvəyi sapla tikilmiş nəbati naxışlı haşiyəsi var. Qızıl sapla tikilmiş<br />
kəpənəkşəkilli nəbati naxışlı digər zərxara kimi, bu parça da XVII əsrə aid edilir. 102<br />
Bakıda yerli sakinlərdən alınmış həmin parçalar, ehtimal ki, İran şəhərlərindən idxal<br />
olunmuşdur.<br />
Bakı ərazisində Şamaxı, Gəncə, Naxçıvan, Təbriz və digər şəhərlərdə kəsilmiş<br />
çoxlu miqdarda Səfəvi sikkələrinin tapılması onun <strong>Azərbaycan</strong> şəhərləri ilə daxili<br />
ticarətinin inkişaf etdiyini göstərir. 103 Qriqorian tatlar Şamaxıdan özlərinin<br />
hazırladıqları əla keyfıyyətli qırmızı şərabı satmaq üçün Bakıya gətirirdilər. 104 Taxıl və<br />
digər kənd təsərrüfatı məhsulları Şirvanın məhsuldar rayonlarından daxil olurdu.<br />
Abşeron camaatı yük daşımaq üçün çoxlu dəvə saxlayırdı. 105<br />
Bakı bazarından başqa Abşeronun ən iri yaşayış məntəqəsi olan Maştağa<br />
181
Change language