Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1420-ci ildə Orta Asiyaya və demək olar ki, bütün İrana sahib olan Şahrux Təbrizi<br />
tutduqdan sonra Araz çayını keçərək qışlamaq üçün Qarabağda dayananda bir çox iri<br />
feodallar, o cümlədən şirvanşah Xəlilüllah və onun qardaşı Mənuçöhr öz sədaqətlərini<br />
bildirmək və iltifata nail olmaq üçün bol hədiyyələrlə onun hüzuruna gəldilər. Şahruxu<br />
Şirvanşahlarla Şeyx İbrahim və onun oğlu Xəlilüllahla çoxdankı ittifaq bağlayırdı.<br />
Şirvanın müstəqilliyinin qorunub saxlanması Qara Yusifin oğlu İsgəndərlə mübarizədə<br />
sadiq müttəfiq tapmağa çalışan Şahruxun görüşü onları bir-birinə daha da yaxınlaşdırdı.<br />
Və Şirvanşah Qarabağa, sultanın iqamətgahına gələndə sonuncu onunla qohum olmaq<br />
istədi və Xəlilüllahı Qara Yusifın dul arvadı - Miranşahın oğlu, Teymurun nəvəsi olan<br />
Əbu Bəkrin qızına nişanladı. Qara Yusif onu babası Miranşahın həlak olduğu döyüş<br />
zamanı ələ keçirmiş və tezliklə evlənmişdi. Şirvanşahın anası Şirvandan qiymətli<br />
hədiyyələr gətirdi və h.824-cü il rəbiüləvvəl ayının 29-da (3 aprel 1421-ci il), 66 çərşənbə<br />
günü Qaraköpəkdə toy məclisi quruldu. Şahruxun simasında yüksək və qüdrətli<br />
qohumuna arxalanan Xəlilüllah öz mövqeyini möhkəmləndirdi. İsgəndərlə Şahruxun<br />
qoşunları arasında yüksək və qüdrətli qohumuna arxalanan Xəlilüllah öz mövqeyini<br />
möhkəmləndirdi. İsgəndərlə Şahruxun qoşunları arasında gedən vuruşmalarda<br />
şirvanşah da Şirvan hərbi dəstələri ilə iştirak etmişdir. İsgəndər Şahruxla müharibədə<br />
məğlub olmasına baxmayaraq, öz mövqeyini bərpa etməyə, qoşun toplamağa müvəffəq<br />
olmuş və bir neçə dəfə Şirvana basqın edərək, Şamaxını və bütün vilayəti viran<br />
etmişdir.<br />
Şahrux h.839 (1435/36)-cu ildə İsgəndərə qalib gəldikdən sonra Təbrizə daxil<br />
oldu.<br />
Əl-Mazandarani xəbər verir ki, h.841-ci il səfər ayının 1-də (4.VIII.1437)<br />
Xəlilüllah Şahruxun qələbə çalması münasibətilə Təbrizə, dövlət xəzinəsinə Şirvan<br />
cinsindən çox qiymətli atlar -şrqa göndərmişdir. Xəlilüllah, Şirvan şəhərlərində,<br />
xüsusilə, bu zaman Şirvanın paytaxtına çevrilən Bakıda geniş tikinti işləri aparmışdır.<br />
Dəniz ticarətinin inkişafı ilə bağlı Bakının iqtisadi və siyasi əhəmiyyəti xeyli artır.<br />
Şamaxı 1191-ci ildə zəlzələ nəticə-sində dağıldıqdan sonra şirvanşah Axsitan Şirvanın<br />
ikinci paytaxtına çevrilən Bakını özünün iqamətgahı etmişdi. Ehtimal ki, Şirvanşahlar<br />
XII əsrin axırlarından Bakıda yaşayaraq, şəhərin müdafiəsinin qayğısına qalmışdır.<br />
Bunu XII əsrin sonu-XV əsrdə istər şəhərdə, istərsə də Abşeronda yaradılmış bir sıra<br />
müdafiə tikililəri - bürclər, qəsrlər, qala divarları, yaşayış evləri də təsdiq edir. Belə<br />
hesab etmək olar ki, Şirvanın paytaxtı Şamaxıdan Bakıya 1191-ci ildə köçürülmüşdür.<br />
Ölkəsinin və paytaxtı Bakı şəhərinin abadlığı qayğısına qalan Xəlilüllahın zamanında<br />
Şirvanşahlar sarayı komple ksinin, karvansara və körpülərin tikintisinə başlanmışdır.<br />
Ölkə abadlaşırdı. Xəlilüllah Şirvanda əlli ilə yaxın hakimiyyət sürmüşdür. O, h.869-cu<br />
ilin zilhiccə ayında (25.VII-23.VIII. 1465-ci il) ölmüşdür. 67 Onun oğlu və varisi Fərrux<br />
Yəssarın kəsdirdiyi ilk sikkələr h.869 (1465)-cu ilə aiddir. Şirvanşahlar dövlətinin<br />
müs-təqil yaşamasının əmin-amanlıq dövrü Xəlilüllahın varisi Fərrux Yəssarın<br />
Qaraköpək indiki Füzuli rayonundadır.<br />
70
Change language