You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ΦΩΚΙΩΝ Π. ΚΟΤΖΑΓΕΩΡΓΗΣ<br />
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ<br />
Το φορολογικό κατάστιχο ΤΤ 979<br />
Το κατάστιχο ΤΤ 979 είναι αχρονολόγητο με βάση τον κατάλογο του αρχείου<br />
Başbakanlık. Πρόκειται για απογραφή των φορολογικών εισοδημάτων που εντάσσονταν<br />
στο βακούφι του σουλτάνου Βαγιαζήτ Β΄, για το πτωχοκομείο (imaret) που<br />
αυτός είχε χτίσει στην Αδριανούπολη. Ο πρώτος που μελέτησε το κατάστιχο, ήταν<br />
ο τούρκος ιστορικός M Tayyib Gökbilgin, στο έργο του XV.-XVI. Asırlarda Edirne<br />
ve Paşa Livâsı. Vakıflar-Mülkler-Mukataalar, Κωνσταντινούπολη 1952, 362 κ.εξ. Ο<br />
Gökbilgin χρονολόγησε το κατάστιχο το έτος 982/1575, χωρίς να εξηγήσει πώς<br />
προέκυψε αυτή η χρονολογία.<br />
Η ύπαρξη ενός άλλου βακουφικού καταστίχου για το ίδιο βακούφι από το έτος<br />
965/1557-8 (ΤΤ 306), ενός βακουφικού καταστίχου για όλα τα βακούφια της περιοχής<br />
Αδριανούπολης του 977/1570 (ΤΤ 498), και η πρόσφατη έκδοση ενός τρίτου<br />
βακουφικού καταστίχου για όλα τα βακούφια της ευρύτερης περιοχής Ανατολικής<br />
Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης (καζάδες Δεμίρχισαρ, Γενιτζέ Καρασού και Καβάλας,<br />
Δράμας, Ζίχνας, Νεβροκοπίου και Γκιουμουλτζίνας), το οποίο χρονολογείται<br />
το 976/1568-9 και σώζεται στο αρχείο Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivi<br />
[Αρχείο της Γενικής Διεύθυνσης Τίτλων και Κτηματολογίου] της Άγκυρας 70 , δημιούργησε<br />
ένα σώμα τεσσάρων καταστίχων μέσα σε διάστημα λίγων ετών για το<br />
βακούφι του Βαγιαζήτ Β΄ στην Αδριανούπολη. Επιπλέον, για τον καζά Διδυμοτείχου<br />
σώζεται κι ένα άλλο βακουφικό κατάστιχο όλων των βακουφιών της περιοχής<br />
Αδριανούπολης (ΤΤ 470), το οποίο χρονολογείται στη βασιλεία του Μεχμέτ Γ΄<br />
(1595-1603), έχει ίδια φορολογικά δεδομένα με το ΤΤ 498, αλλά διαφέρει ως προς<br />
τον φορολογούμενο πληθυσμό 71 . Κατά συνέπεια, διαθέτουμε και τέταρτο κατάστιχο<br />
για τον καζά σε διάστημα σαράντα χρόνων. Αυτή η ευτυχής συγκυρία βοηθά<br />
στην ακριβέστερη χρονολόγηση του ΤΤ 979.<br />
Για τη χρονολόγησή του μελετήθηκαν οι φορολογούμενοι κάτοικοι συγκεκριμένων<br />
βακουφικών χωριών και εκτιμήθηκαν οι όποιες αλλαγές παρουσίαζαν στα κατάστιχα,<br />
καθώς δεν υπήρχε άλλος τρόπος για τη χρονολόγηση. Μ’ αυτή τη μέθοδο,<br />
πάντως, θα αποκαθίστατο μια χρονική συνέχεια μεταξύ των καταστίχων και δεν<br />
θα ήταν δυνατό να χρονολογηθεί επακριβώς το ΤΤ 979.<br />
Ως παράδειγμα βακουφικού χωριού επιλέχθηκε τυχαία το Bancuvacalı 72 . Το<br />
Μπαντζουβάτζαλι βρίσκεται στην πεδιάδα του Διδυμοτείχου και γι’ αυτό καταχωρίζεται<br />
στην απογραφή του 1570 (ΤΤ 498) και στο ΤΤ 979 με πολλά τσιφλίκια.<br />
70 Α. Stojanovski, Opširen popisen defter za vakafite vo Paša Sanćakot od 1568/69 godina, τ. ΧΙ,<br />
βιβλίο Ι, Σκόπια 2008. To κατάστιχο δεν περιλαμβάνει τον καζά Διδυμοτείχου, αλλά άλλους<br />
της Δυτικής Θράκης, που βοήθησαν στην αντιπαραβολή των δεδομένων.<br />
71 Για τη χρονολόγηση του ΤΤ 470 βλ. G. Boykov, «Demographic Features of Ottoman<br />
Upper Thrace: A Case Study on Filibe, Tatar Pazarcık and İstanimaka (1472-1614)», MA<br />
Thesis, Bilkent University, Άγκυρα 2004, 15-6.<br />
72 ΤΤ 306, 56· ΤΤ 979, 42· ΤΤ 498, 164· ΤΤ 470, 159.<br />
~ 114 ~
Change language