Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΕΛΠΙΔΑ Κ. ΒΟΓΛΗ<br />
των Μεταξά, που μετά την άρση της ποτοαπαγόρευσης είχε εξασφαλίσει την πρώτη<br />
θέση των πωλήσεων του εν λόγω ελληνικού ποτού στις ΗΠΑ, δεν πληρούσε τους ό-<br />
ρους των αμερικανικών κανονισμών ώστε να θεωρείται μπράντι 39 . Οι αναλύσεις που<br />
πραγματοποίησαν τότε οι αμερικανικές αρχές, ενέταξαν τόσο το ποτό των Μεταξά<br />
όσο και τα μπράντι των άλλων ελληνικών εργοστασίων στην κατηγορία «των μη<br />
προβλεπομένων άλλως» 40 . Πρόσθετη συνέπεια αυτή τη φορά ήταν γενικά το λεγόμενο<br />
«ελληνικό κονιάκ» να εξαιρεθεί από δασμολογικές ελαφρύνσεις, που ίσχυαν για<br />
τα γαλλικά κονιάκ βάσει της γαλλοαμερικανικής σύμβασης· έως τότε, παρά τις πιέσεις<br />
των Ελλήνων ποτοβιομηχάνων, δεν είχε επιτευχθεί κάποια ελληνοαμερικανική ή<br />
άλλη διμερή συμφωνία για την υποστήριξη και την προστασία των εν λόγω ελληνικών<br />
εξαγωγών.<br />
Την κρίση αυτή διαχειρίστηκε η διευθυντική ομάδα της δεύτερης γενιάς των Μεταξά<br />
επιστρατεύοντας τη στήριξη του κράτους με την επίκληση της μακράς παράδοσης<br />
του εργοστασίου και κυρίως του σημαντικού συναλλάγματος που απέφερε σταθερά<br />
επί μισό αιώνα στο ελληνικό κράτος. Η λύση που προωθήθηκε, αποσκοπούσε στην<br />
αποδέσμευση του ποτού Μεταξά από το ελληνικό κονιάκ ή μπράντι, με την αναγνώρισή<br />
του από το ελληνικό κράτος ως ειδικού τύπου ποτού, ως «τυποποιημένου» ποτού,<br />
κατά τον όρο που χρησιμοποιήθηκε, υπό το όνομα απλώς ΜΕΤΑΧΑ 41 .<br />
δ´. Αντί επιλόγου<br />
Η ανάπτυξη της κονιακοποιίας των αδελφών Μεταξά φανερώνει ότι –σε αντίθεση με<br />
την άποψη πολλών οικονομολόγων και ιστορικών– η οικογενειακή μορφή οργάνωσης μιας<br />
επιχείρησης δεν αποδεικνύεται παραγωγική μόνον όταν αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις<br />
42 . Άλλωστε, ο χαρακτηρισμός μιας ελληνικής επιχείρησης, όπως αυτής των Μεταξά,<br />
ως μεγάλης ή μικρομεσαίας δεν μπορεί να βασιστεί στη σύγκρισή της με ξένες επιχειρήσεις<br />
της ίδιας εποχής, αλλά είναι σκόπιμο να προκύπτει με κριτήριο τη θέση της<br />
στο ελληνικό επιχειρηματικό και θεσμικό περιβάλλον, στο οποίο αναπτύχθηκε 43 . Τα ει-<br />
39 Την πληροφορία ότι Έλληνες εισαγωγείς της Νέας Υόρκης είχαν προβεί στην καταγγελία,<br />
μετέφερε στο Υπουργείο Εξωτερικών ο πρεσβευτής τότε της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον<br />
Δημήτριος Σισιλιάνος· βλ. αντίγραφο της επιστολής του προς το Υπουργείο Εξωτερικών, αρ.<br />
1.073/1 Ιουνίου 1937, Αρχείο Μεταξά, Εμπορική Αλληλογραφία (φάκ. 1936).<br />
40 Γι’ αυτή την ειδική κατηγορία ποτών βλ. Βόγλη, ό.π., σ. 304.<br />
41 Βλ. σχετικά το τηλεγράφημα Μαυρουδή (Πρεσβεία Ουάσιγκτον) αρ. 8.169/14 Απριλίου<br />
1937, συνημμένο σε επιστολή του αντιπροσώπου του εργοστασίου R. C. Williams & Co προς<br />
Άγγελο Σ. Μεταξά, 23 Απριλίου 1937 και την απάντησή του, 27 Απριλίου 1937, ό.π., Εμπορική<br />
Αλληλογραφία (φάκ. 1937).<br />
42 Andrea Colli, The History of Family Business, 1850-2000, Cambridge: Cambridge University<br />
Press 2002, σ. 5. Βλ. ενδεικτικά την εξέλιξη της επιχείρησης του Οίκου των Siemens, στο<br />
Jurgen Kocka, Industrial Culture and Bourgeois Society: Business, Labor, and Bureaucracy in Modern<br />
Germany, 1800-1918, New York: Berghahn Books 1999, σ. 27-50.<br />
43 Colli, ό.π., σ. 5. Βλ. χρήσιμες παρατηρήσεις με σημείο αναφοράς ένα μεγάλο δείγμα<br />
γερμανικών οικογενειακών επιχειρήσεων στο Dirk Schumann, «Budenbrooks Revisited: The<br />
Firm and the Entrepreneurial Family in Germany during the Nineteenth and Early Twenti-<br />
~ 186 ~
Change language