Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΠΡΕΣΒΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΙΕΡΑΡΧΙΕΣ<br />
Βενετίας το Κολέτζιο αποφάσιζε συχνά για τα αιτήματα των πρεσβειών, με τη συγκατάθεση<br />
της Συγκλήτου και με όρο ότι οι απαντήσεις θα επικυρώνονταν από τα<br />
2/3 των παρευρισκομένων 17 . Όταν δεν επιτυγχανόταν η απαιτούμενη συναίνεση για<br />
απόφαση, το αίτημα παραπεμπόταν στους Savi grandi, στις αυξημένου κύρους ειδικές<br />
επιτροπές της Συγκλήτου, των οποίων τα μέλη συμμετείχαν και στο Κολέτζιο.<br />
Οι Savi έπρεπε να ακούσουν τους απεσταλμένους εκ νέου ή και τις δύο πλευρές,<br />
όταν το αίτημα αφορούσε αντιδικία μεταξύ Συνέλευσης και υπηκόων, και επανέρχονταν<br />
με νέα πρόταση απόφασης που συνήθως γινόταν αποδεκτή 18 . Σε αντίθετη<br />
περίπτωση το θέμα παραπεμπόταν σε μεταγενέστερη συνεδρίαση του αρμόδιου<br />
οργάνου. Ανάλογα με το θέμα η απόφαση έπρεπε να ληφθεί ή να επικυρωθεί (αν η<br />
πρεσβεία είχε παρουσιαστεί στο Κολέτζιο) από τη Σύγκλητο, το Μεγάλο συμβούλιο<br />
(Maggior consiglio) ή το Συμβούλιο των δέκα (Consiglio di dieci). Σε ορισμένες<br />
περιπτώσεις, για τη διατύπωση απάντησης σε αίτημα, ήταν απαραίτητη η γνωμοδότηση<br />
του Συμβουλίου των Σαράντα (Quarantia 19 ). Οι αποφάσεις των καθ’ ύλη<br />
αρμόδιων οργάνων αποστέλλονταν στις τοπικές αρχές ή, ανάλογα με το είδος του<br />
αιτήματος, ενσωματώνονταν στις εντολές των αξιωματούχων (commissioni), που ή-<br />
ταν δεσμευτικές για τους ρέκτορες.<br />
Η διαδικασία που παρατέθηκε απλώς καταδεικνύει την καταστατική διάσταση<br />
του θεσμού της πρεσβείας 20 . Στις δύο άκρες του πολιτειακού διαλόγου βρίσκονταν<br />
η Βενετία και οι Συνελεύσεις για τις οποίες είναι απαραίτητο να ορίσουμε τη θεσμική<br />
τους θέση. Ήδη η απαγόρευση πρεσβειών για τις εβραϊκές κοινότητες μας<br />
προϊδεάζει ότι οι Συνελεύσεις δεν θεωρούνταν απλές πληθυσμιακές ή θρησκευτικές<br />
συσσωματώσεις. Είχαν ενεργό ρόλο στη διοίκηση των κτήσεων (οι πρωτοβάθμιοι<br />
δικαστές, οι προνοητές υγείας, οι αγορανόμοι και πολλοί υπάλληλοι ήταν μέλη<br />
των Συνελεύσεων και εκλέγονταν από αυτές) και απολάμβαναν ενός καταστατικού<br />
δικαιώματος που είχε απαγορευτεί σε όλες τις άλλες συλλογικότητες υπηκόων. Για<br />
την κατανόηση της θέσης των Συνελεύσεων μέσα στο σύστημα διακυβέρνησης<br />
πρέπει να στραφούμε στην κρατούσα αντίληψη περί οργάνωσης του κράτους στη<br />
Βενετία και στις συνθήκες συγκρότησης των Συνελεύσεων, δηλαδή στον τρόπο<br />
υπαγωγής των κτήσεων στη Βενετία.<br />
Η αναμόρφωση της συνθήκης παραχώρησης της Κρήτης (concessio Cretae) μετά<br />
την εξέγερση του 1363-1366 είναι ενδεικτική για τα αντανακλαστικά της τάξης<br />
των βενετών πατρικίων. Δεν προχώρησε σε ουσιαστική αναμόρφωση της διακυβέρ-<br />
17 Μία από τις πρεσβείες που παρουσιάστηκαν στο Κολέτζιο ήταν εκείνη της Κέρκυρας<br />
του 1558 (Σάθας, Μνημεία, τ. 5, σ. 301).<br />
18 Οι Savi grandi είχαν αυξημένο κύρος και ουσιαστικά έπαιρναν τις κρίσιμες αποφάσεις<br />
(P. del Negro, «Forme e istituzioni del discorso politico veneziano», Storia della cultura veneta,<br />
επιμ. G. Arnaldi και M. Pastore Stocchi, τ. 4/II, Il Seicento, Βιτσέντζα 1984, σ. 428).<br />
19 Για τα σώματα διακυβέρνησης της Βενετίας βλ. A. Da Mosto, L’Archivio di Stato di Venezia.<br />
Indice generale storico descrittivo e analitico, τ. 1, Ρώμη 1937 και C. Milan – A. Politi – B. Vianello<br />
(επιμ.), Guida alle Magistrature. Elementi per la conoscenza della Repubblica Veneta, Βερόνα 2003.<br />
20 Με την παρουσίαση των αιτημάτων θα καταδειχθεί ο ρόλος των πρεσβειών στην αλλαγή<br />
ή μεταρρύθμιση όψεων του διοικητικού και δικαιικού συστήματος.<br />
~ 265 ~
Change language