You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ<br />
Οι βεκίληδες, δηλαδή οι εκπρόσωποι των διοικητικών περιφερειών στην «πηγή<br />
της εξουσίας» 13 (όπως ενδεικτικά χαρακτηρίζεται η οθωμανική πρωτεύουσα στην<br />
αλληλογραφία που προανέφερα), λειτουργούσαν ως μεσολαβητές για τη διεκπεραίωση<br />
των συμφερόντων των αρχόντων (χριστιανών και μουσουλμάνων) των<br />
παραπάνω περιφερειών, αλλά ταυτόχρονα φρόντιζαν για τα δικά τους ιδιαίτερα<br />
οικογενειακά ή προσωπικά, πολιτικά ή οικονομικά συμφέροντα. Σύμφωνα με τις<br />
πληροφορίες των πηγών, φαίνεται πως οι βεκίληδες αναλάμβαναν την προαγορά<br />
δημόσιων εισοδημάτων (iltizam) για λογαριασμό εντολέων που μπορούσαν να είναι<br />
ακόμη και οθωμανοί αξιωματούχοι, την κατάθεση αναφορών (arz ve mahzar)<br />
στην οθωμανική ή πατριαρχική αυλή αλλά και την καταγγελία των δικών τους<br />
πολιτικών αντιπάλων ή των εντολέων τους ως καταχραστών ή ταραξιών 14 . Μάλιστα,<br />
σχετικά με το iltizam, στην αλληλογραφία Παλαμήδη γίνεται σαφές ότι ε-<br />
πρόκειτο αποκλειστικά για ετήσιες προαγορές εισοδημάτων (mukata’a) 15 και όχι<br />
για ισόβιες (malıkâne), καθώς οι πρώτες επέτρεπαν στο οθωμανικό ταμείο να διαπραγματεύεται<br />
κάθε χρόνο και να μεγιστοποιεί με την αναπροσαρμογή τις εισπράξεις<br />
του.<br />
Oı βεκίληδες επιχειρούσαν επίσης να επηρεάσουν τον διορισμό των δραγουμάνων<br />
του Μοριά 16 και φρόντιζαν για την έκδοση ή την αναίρεση αφορισμών από την<br />
Ιερά Σύνοδο και για τον εκθειασμό ή, αντίθετα, τη διαβολή ιερέων στο Πατριαρχείο<br />
ανάλογα με τις συμμαχίες και τις σχετικές συγκυρίες που εξελίσσονταν στις<br />
περιφέρειες που εκπροσωπούσαν. Πάσχιζαν, επίσης, να υποστηρίζουν τις αναφορές<br />
και τις καταγγελίες τους προς την Πύλη με την υποστήριξη του Πατριαρχείου 17 .<br />
Το αξίωμα του δραγουμάνου, δηλαδή του διερμηνέα του πασά του Μοριά,<br />
προσώπου σε άμεση και καθημερινή επικοινωνία με τον πασά και κύριου μεσολαβητή<br />
ανάμεσα σε αυτόν και τους χριστιανούς τοπικούς άρχοντες, φαίνεται πως ή-<br />
ταν ένας από τους πιο περιζήτητους διορισμούς, μία από τις υψηλότερες πολιτικές<br />
θέσεις που οι μεγάλες χριστιανικές οικογένειες προεστών επιχειρούσαν να προσεταιριστούν<br />
για δικό τους όφελος. Εν τούτοις, συνέβαινε να αφανίζονται από τα έ-<br />
ξοδα ακόμη και εκείνοι που κατόρθωναν τον διορισμό του δικού τους υποψήφι-<br />
13 ΓΑΚ, ό.π., επιστολή Σωτήρου Κουγιά, Τριπολιτζά 01/05/1819.<br />
14 Τα αρχεία που χρησιμοποιώ εδώ αλλά και τα Απομνημονεύματα των προεστών βρίθουν<br />
από σχετικές καταγγελίες. Πρόκειται για πάγια τακτική τόσο των χριστιανών τοπικών<br />
αρχόντων όσο και των οθωμανών αξιωματούχων, την οποία υποδαύλιζε η κεντρική εξουσία<br />
για να διατηρεί τον έλεγχο. Ενδεικτικά αναφέρω τα εξής: Κ. Δεληγιάννη, Απομνημονεύματα,<br />
τ. 16/1, Αθήνα 1957, σ. 19-21, Π. Παπατσώνη, Απομνημονεύματα από των χρόνων της<br />
τουρκοκρατίας μέχρι της βασιλείας Γεωργίου Α΄, Αθήνα 1993, σ. 32-34, 52-53.<br />
15 «Ηξεύρω αυθέντα μου ότι οι μουκατάδες και μποξιάδες έρχονται του μόρα βαλισί και<br />
όθεν θέλει τους δίδει, πλην και από αυτού ανίσως και γράψουν του μόρα βαλισί δεν κάνει<br />
αλέως», ΓΑΚ, ό.π., επιστολή Παναγιωτάκη Καλογερά, Μονεμβασιά, 02/04/1820.<br />
16 Η υπόθεση αυτή απασχολεί τόσο τον προεστό Τριπολιτσάς Σωτήρο Κουγιά που καθοδηγεί<br />
τον Ρήγα Παλαμήδη, όσο και την οικογένεια Περρούκα. Είναι προφανές πως υποστηρίζουν<br />
διαφορετικό υποψήφιο. Βλ. υποσημ. 57, 67.<br />
17 ΓΑΚ, επιστολή Παναγιωτάκη Καλογερά, ό.π.<br />
~ 293 ~
Change language