Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΜΑΡΘΑ ΠΥΛΙΑ<br />
Στηριγμένη, λοιπόν, σ’ αυτή την πολιτική λογική επιχειρώ να ψαύσω τις ιδιωτικές<br />
οικονομικές συμπεριφορές των προσώπων που ήταν επιφορτισμένα με κοινοτικούς<br />
ρόλους, και μάλιστα τις οικονομικές στρατηγικές που ανέπτυσσαν για να ενισχύσουν<br />
κατά περίπτωση τα συμφέροντα της κομματικής τους φατρίας 5 αλλά και<br />
τη δική τους θέση μέσα στο τοπικό πολιτικό στερέωμα. Η επιχειρηματολογία που<br />
ακολουθεί, στηριγμένη στις πληροφορίες των πηγών, αποκαλύπτει οικονομικές συμπεριφορές<br />
που εξελίσσονταν στις παρυφές της οθωμανικής νομιμότητας και μαρτυρούσαν<br />
τον βαθμό απορρύθμισης του συστήματος: Οι εκμισθώσεις των φορολογικών<br />
εισοδημάτων από τους τοπικούς άρχοντες κατέληγαν σε δυσβάσταχτα ποσά<br />
για τους φορολογούμενους, ενώ οι υψηλές αμοιβές τής οποιασδήποτε μεσολάβησης<br />
προς την κεντρική διοίκηση επιβάρυνε ακόμη περισσότερο τους ήδη καταχρεωμένους<br />
ραγιάδες. Οι φοροεισπρακτικοί μηχανισμοί εξυπηρετούσαν εν τέλει τους τοπικούς<br />
άρχοντες που μεσολαβούσαν, καθώς η κεντρική διοίκηση εισέπραττε υποπολλαπλάσιο<br />
ποσό από εκείνο που τελικά βάρυνε τον φορολογούμενο πληθυσμό 6 .<br />
Η κεντρική εξουσία με τη σειρά της επιχειρώντας να ελέγξει την αυξανόμενη πολιτική<br />
και οικονομική εξουσία των τοπικών αρχόντων «έλαιον και θείον έρριπτεν εις<br />
το πυρ των έριδων» 7 , οι οποίες ενδημούσαν στις αυλές των τοπικών αρχόντων, με<br />
αποτέλεσμα την πολιτική, την οικονομική αλλά και τη φυσική εξόντωση των τοπικών<br />
αυθεντιών, κατάσταση που επιβάρυνε ολοένα και περισσότερο την αστάθεια<br />
του συστήματος.<br />
Το πληροφοριακό υλικό αντλώ κυρίως από την αλληλογραφία που βρίσκεται στο<br />
Αρχείο Ρήγα Παλαμήδη 8 , γραμματέα του πασά του Μοριά και κατόπιν αντιπροσώπου<br />
(vekil) των καζάδων Τριπολιτσάς και Μονεμβασιάς στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας<br />
9 , από το Αρχείο Περρούκα 10 –αρχείο της επιφανούς οικογένειας προεστών<br />
του Άργους, που επίσης διατηρούσε προεπαναστατικά επίσημο αντιπρόσωπο στην<br />
Πόλη 11 – και από τα Αρχεία της γνωστής οικογένειας προεστών Δεληγιάννη 12 .<br />
5 Αναφέρω ενδεικτικά τα εξής: J. Alexander, «Some aspects of the strife among the moreot<br />
Christian notables, 1789-1816», Επετηρίς Εταιρείας Στερεοελλαδικών Μελετών, 5 (1974-75), σ.<br />
473-504, Δ. Σταματόπουλος, «Κομματικές φατρίες στην προεπαναστατική Πελοπόννησο», Ί-<br />
στωρ, 10 (1997), σ. 185-233, M. Pylia, «Conflits politiques et comportements des primats chrétiens...»,<br />
στο Antonis Anastasopoulos και Elias Kolovos (επιμ.), Ottoman Rule and the Balkans,<br />
1760-1850, Proceedings of an International Conference, December 2003, Ρέθυμνο 2007, σ. 137-147.<br />
6 Βλ. παρακάτω την περίπτωση Δεληγιάννη, Παπατσώνη και Παπαλέξη, υποσημ. 36, 38, 39.<br />
7 Μ. Οικονόμου, Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνων Αγών,<br />
Αθήνα 1976, σ. 28.<br />
8 ΓΑΚ, Συλ. Γιάννη Βλαχογιάννη, φάκελος Γ1β, υποφάκελος Ρ. Παλαμήδη.<br />
9 Χρημάτισε σε πολύ νεαρή ηλικία γραμματέας του πασά του Μοριά, και μάλιστα κατά<br />
την περίοδο που δραγουμάνος ήταν ο πατριός του Θεοδόσης Μιχαλόπουλος, και διορίστηκε<br />
βεκίλης το 1818, σε ηλικία 24 ετών· βλ. ΓΑΚ, ό.π.<br />
10 Πρόκειται για πλούσιο αρχείο που βρίσκεται στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος<br />
(ΙΕΕΕ). Παραθέτω παρακάτω τα έγγραφα που χρησιμοποιώ με την ταξινομική τους ένδειξη.<br />
11 Όπως προκύπτει από το αμέσως παραπάνω αρχειακό υλικό· βλ. και υποσημ. 55-56, 65.<br />
12 Ευτυχία Λιάτα, Αρχεία της Οικογένειας Δεληγιάννη, Γενικό Ευρετήριο, Εταιρεία των<br />
Φίλων του Λαού, Αθήνα 1992.<br />
~ 292 ~
Change language