You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ΦΩΤΗΣ ΜΠΑΡΟΥΤΣΟΣ<br />
ρεύονται εντός και εκτός νησιού. Σημαντική παράμετρος της αντιπαράθεσης που<br />
εκτυλίχθηκε σε όλη τη διάρκεια της βενετικής παρουσίας στο νησί, ήταν η προσπάθεια<br />
αποκλεισμού των Εβραίων από το κυρίαρχο σώμα της πόλης, η οποία μεθοδεύτηκε<br />
με δύο τρόπους: Τη στέρηση του δικαιώματος απόκτησης ακίνητης περιουσίας<br />
και της απορρέουσας εξουσίας επί των προσαρτημένων σε αυτήν παροίκων<br />
ή εξαρτημένων αγροληπτών, και την οριοθέτηση της φυλετικής διαφοράς με το α-<br />
κραίο αίτημα για την καθιέρωση του δικαιώματος λιθοβολισμού των Εβραίων από<br />
τους χριστιανούς 76 . Αντί του λιθοβολισμού, που απαγορεύτηκε, οι Ιουδαίοι υποχρεώθηκαν<br />
να φέρουν το κίτρινο διακριτικό Ο (πρεσβεία 1406). Αν προσεγγίζαμε<br />
τη σύγκρουση κερκυραίων πολιτών-Εβραίων ως αμιγώς οικονομική, θα αποκλείαμε<br />
από την προσέγγισή μας σημαντικές κοινωνικές παραμέτρους. Συμφωνούμε απόλυτα<br />
ότι οι οικονομικές σχέσεις, όσον αφορά τη λεγόμενη βενετοκρατία, αντιμετωπίζονται<br />
περιγραφικά και σπανίως θεωρούνται ένα σύνολο που εκφράζει πολλές<br />
και επιμέρους κοινωνικές λειτουργίες 77 . Για να αποφύγουμε την περιγραφική προσέγγιση,<br />
θα παρουσιάσουμε τρία θέματα που απασχολούσαν σημαντικά τα μέλη<br />
των Συνελεύσεων, αλλά και τους υπηκόους στο σύνολό τους.<br />
Οι ευγενείς/φεουδάρχες της Κρήτης σε κάθε σχεδόν πρεσβεία τους ζητούσαν την<br />
αλλαγή των υποχρεώσεων που απέρρεαν από τη θέση τους. Επέμεναν περισσότερο<br />
στη διατίμηση που επιβαλλόταν στα σιτηρά και στο κρασί, όπως και στην ολική ή μερική<br />
απαλλαγή τους από την καταβολή του 1/3 78 (1/4 από το 16ο αιώνα) της παραγωγής<br />
σιταριού στη δημόσια σιταποθήκη. Για τη δεκάτη του κρασιού, την οποία ήταν<br />
υποχρεωμένοι να καταβάλλουν όσοι αποθήκευαν κρασί στην πόλη, υπέβαλαν τις εξής<br />
προτάσεις: Πρώτα να δεκατίζονται οι ποσότητες των εμπόρων, μετά εκείνες των ταβερνιάρηδων,<br />
αν στα μαγαζιά τους η κατανάλωση ξεπερνούσε τις 6 botti, και το κρασί<br />
να είναι δεύτερης ποιότητας 79 . Με αυτό τον τρόπο η συνεισφορά τους στη δεκάτη θα<br />
ήταν ελάχιστη. Στάση απολύτως συμβατή με την προσπάθεια να αποσείσουν ή να περιορίσουν<br />
τις υποχρεώσεις τους προς το δημόσιο ή την πόλη. Το 1500 οι ευγενείς του<br />
Κάστρου θέλησαν να μειώσουν το ποσοστό συμμετοχής τους στη δαπάνη για το νέο<br />
τείχος, μοιράζοντας το ποσό που τους αναλογούσε, ανάμεσα στους ίδιους και τους<br />
cittadini 80 . Το 1549, όμως, κατάφεραν να καταργηθεί η διατίμηση στο σιτάρι (τις ποσότητες<br />
που δεν έδιναν στη σιταποθήκη) και το κρασί 81 . Ήταν μια απόφαση της Βενετίας,<br />
που οδήγησε σε αύξηση των τιμών και σε σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή των φτω-<br />
76 Ν. Ε. Καραπιδάκης, «Για την εβραϊκή κοινότητα Κέρκυρας, 14ος-18ος αι.», Η εβραϊκή<br />
παρουσία στον ελλαδικό χώρο, 4ος-19ος αιώνας, Αθήνα 2003, σ. 151.<br />
77 N. Karapidakis, «Narrazione e concetti della storiografia greca sul periodo del dominio<br />
veneziano», Italia – Grecia: temi di storiografie a confronto, Βενετία 2001, σ. 120.<br />
78 Noiret, Documents, σ. 467, πρεσβεία Κάντιας-Σητείας 1462, άρθρο 8.<br />
79 Πλουμίδης, Πρεσβείες 2, σ. 77, πρεσβεία Κρήτης 1637, άρθρο 1. Δεν υπάρχει απάντηση<br />
στο αίτημα.<br />
80 Πλουμίδης, Πρεσβείες 1, σ. 30, πρεσβεία Κρήτης 1500, άρθρο 1.<br />
81 Πλουμίδης, Πρεσβείες 1, σ. 87, πρεσβεία Κάντιας 1549, άρθρα 1 και 2. Στο σιτάρι ε-<br />
πιβλήθηκε ανώτατη τιμή πώλησης ανά staro, ενώ για το κρασί επιτράπηκε η ελεύθερη διακίνησή<br />
του.<br />
~ 286 ~
Change language