Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ<br />
κευση σε τεχνικό προσωπικό, η ΑΕ Γκλαβάνης κατασκεύαζε παραγγελίες «κατά το<br />
πλείστον πρωτότυπες», που απαιτούσαν ιδιαίτερη τεχνογνωσία, κατοχυρωμένες ευρεσιτεχνίες<br />
και τεχνικούς διαγωνισμούς που προηγούνταν των μειοδοτικών, για να διαπιστωθεί<br />
κάθε φορά η ικανοποιητική απόδοση της κατασκευής. Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό<br />
το γεγονός ότι η ΑΕ Γκλαβάνης ανέλαβε να κατασκευάσει εξαρτήματα<br />
οβίδων 500 λιβρών για αεροπλάνα, στηριζόμενη πάνω σε πρωτότυπο σχέδιο, ώστε να<br />
προμηθεύσει με αυτά την παραγωγική αλυσίδα βομβών του Ελληνικού Πυριτιδοποιείου<br />
και Καλυκοποιείου. 34 Είναι γεγονός ότι η πολύμηνη σύγκρουση με τους Ιταλούς θα<br />
θέσει σε δοκιμασία τις αντοχές της ελληνικής πολεμικής βιομηχανίας, όμως θα της δώσει<br />
μια μοναδική ευκαιρία, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης που πολέμησαν<br />
τον Άξονα και γρήγορα ηττήθηκαν από αυτόν, να δοκιμάσει στη διάρκεια της<br />
πολύμηνης μάχης με τους Ιταλούς τόσους πειραματισμούς και ευρεσιτεχνίες όσους<br />
καμιά άλλη ευρωπαϊκή βιομηχανία δεν μπόρεσε να υλοποιήσει, ακόμη και αν ήταν<br />
κατά πολύ μεγαλύτερη και σημαντικότερη από την ελληνική.<br />
Την περίοδο, λοιπόν, του ελληνοϊταλικού πολέμου οι περισσότερες κατασκευές<br />
των εργοστασίων Γκλαβάνη γίνονται για λογαριασμό του κράτους, το οποίο απορροφά<br />
σε μεγάλο βαθμό, αν δεν μονοπωλεί, τις παραγωγικές δυνάμεις των εργοστασίων<br />
της επιχείρησης 35 . Ως επακόλουθο και συνέπεια αυτής της εμπλοκής του<br />
κράτους στη βιομηχανική παραγωγή, σε όλη τη διάρκεια του πολέμου, υπήρξε η<br />
δημιουργία ενός αυστηρού και πολύπλοκου γραφειοκρατικού συστήματος για τον<br />
έλεγχο της διάθεσης και διακίνησης των υλικών. Σύμφωνα μ’ αυτό οι υπηρεσίες<br />
της Αγορανομίας ελέγχουν τα κρατικά και ιδιωτικά αποθέματα σε εμπορεύματα,<br />
πρώτες ύλες, καύσιμα και τρόφιμα. Η Εθνική Τράπεζα αποτελεί τον ενδιάμεσο<br />
μεσολαβητή για την αποδέσμευση των πρώτων υλών που είναι απαραίτητες για<br />
τις κατασκευές που έχει αναλάβει η σιδηροβιομηχανία για τον ελληνικό στρατό. Το<br />
ΓΕΣ και η Αγορανομική Υπηρεσία είναι οι υπεύθυνες και αρμόδιες υπηρεσίες για<br />
να διατάσσουν την κατά περίπτωση αποδέσμευση των υλικών εκείνων που χρειάζονται<br />
οι βιομηχανίες που εργάζονται για το στρατό 36 . Η συνεχής επικοινωνία της<br />
34 ΓΑΚ Μαγνησίας, Αρχείο Γκλαβάνη 266, ό.π., αρ. πρ. 697 και 709. ΓΑΚ Μαγνησίας, Αρχείο Γκλαβάνη<br />
266, ΑΒΕ Γκλαβάνης προς Εταιρίαν Ελληνικού Πυριτιδοποιείου και Καλυκοποιείου ΑΕ Αθήνας,<br />
Εν Βόλω, 4 Μαρτίου 1941, αρ. πρ. 749. Βλ. ακόμη τη συνεργασία της ΑΕ Γκλαβάνη με το Κρατικό Εργοστάσιο<br />
Αεροπλάνων για την πειραματική κατασκευή εξαρτημάτων αεροπλάνων στα εργοστάσια της<br />
επιχείρησης (στελέχη και κεφαλές ελικοφόρων), ΓΑΚ Μαγνησίας, Αρχείο Γκλαβάνη 266, ΑΒΕ Γκλαβάνης<br />
προς Κρατικόν Εργοστάσιον Αεροπλάνων Π. Φάληρον, Εν Βόλω, 4 Μαρτίου 1941, αρ. πρ. 726, αλλά<br />
και με το Υπουργείο Ναυτικών για τη δύσκολη προσπάθεια κατασκευής 2 χοανών από χυτοχάλυβα για<br />
το αντιτορπιλικό «Ύδρα» («η σημειωθείσα καθυστέρησις οφείλεται εις επανειλημμένας αποτυχίας χυτεύσεως,<br />
ως εκ των λεπτών τοιχωμάτων»), ΓΑΚ Μαγνησίας, Αρχείο Γκλαβάνη 266, ΑΒΕ Γκλαβάνης<br />
προς Υπουργείο Ναυτικών Υπηρεσίαν ΔΤΥ – Ναυπηγίας Αθήνας, Εν Βόλω, 4 Μαρτίου 1941, αρ. πρ. 741.<br />
35 ΓΑΚ Μαγνησίας, Αρχείο Γκλαβάνη 266, ΑΒΕ Γκλαβάνης προς Διοίκησιν Φρουρίου Θεσσαλονίκης,<br />
Επιτελείον, Γραφείον IVον (Θεσσαλονίκη), Εν Βόλω, 17 Φεβρουαρίου 1941, αρ. πρ. 529. ΓΑΚ Μαγνησίας,<br />
Αρχείο Γκλαβάνη 266, ΑΒΕ Γκλαβάνης προς Διοίκησιν Φρουρίου Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη, Εν<br />
Βόλω, 26 Φεβρουαρίου 1941, αρ. πρ. 631.<br />
36 Ουσιαστικά το ΓΕΣ δίνει τις διαταγές για την καταγραφή, απογραφή, δέσμευση και αποδέσμευση<br />
υλικών και οι κατά τόπους υπηρεσίες της Αγορανομίας εκτελούν ή προωθούν τις διαταγές, κατά<br />
~ 165 ~