Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΠΡΕΣΒΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΙΕΡΑΡΧΙΕΣ<br />
μηχανισμού. Στο πλαίσιό του οι πρεσβείες εξυπηρετούσαν έναν εξαιρετικά σημαντικό<br />
στόχο· τη σύνδεση ανάμεσα σε δύο θεμελιώδεις αρχές διακυβέρνησης: την<br />
προστασία που προσφερόταν από το δόγη (ως κεφαλής του κράτους) και την αυτονομία<br />
των κτήσεων. Οι διαμορφωμένες στις Συνελεύσεις ελίτ των κτήσεων παρενέβαιναν<br />
ως μεσολαβητές στη σχέση των πατρικίων της Βενετίας με τους υπηκόους,<br />
με κύριο μέσο τις πρεσβείες. Διαχειρίζονταν, επίσης, πόρους και θεσμούς έλκοντας<br />
νομιμοποίηση από τα προνόμια ή τις παραχωρήσεις που προέκυπταν ως<br />
απαντήσεις στα αιτήματά τους (στα αιτήματα των πρεσβειών). Οι πρεσβείες που<br />
έγιναν στο όνομα της università Κύπρου, απηχούσαν αποκλειστικά τα ενδιαφέροντα<br />
των ευγενών και φεουδαρχών της Λευκωσίας 35 , παρότι στο Συμβούλιο της πόλης<br />
συμμετείχαν και άλλες κοινωνικές ομάδες 36 .<br />
Τι ζητούσαν οι αναγνωρισμένες Συνελεύσεις από τη Βενετία; Η καταγραφή και<br />
ταξινόμηση των αιτημάτων 85 πρεσβειών δίνει την απάντηση για τα θέματα που<br />
απασχόλησαν τα δύο μέρη του καταστατικού διαλόγου. Το δείγμα είναι αντιπροσωπευτικό<br />
για την Κρήτη και για την Κέρκυρα, αλλά όχι για τα υπόλοιπα νησιά 37 .<br />
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν αντιπροσωπευτικές ενδείξεις και για το είδος των αιτημάτων<br />
και την πρόσληψη του θεσμικού ρόλου των Συνελεύσεων και των πρεσβειών.<br />
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις μόλις τρεις πρεσβείες της Τήνου γίνεται φανερή<br />
η διαφοροποίηση στις τάξεις του πληθυσμού. Τα μέλη της Συνέλευσης αυτοαποκαλούνταν<br />
cittadini, ενώ για τους υπόλοιπους κατοίκους του νησιού χρησιμοποιούσαν<br />
τον όρο (h)abitanti 38 . Για την έρευνα χρησιμοποιήθηκαν τα εκδεδομένα<br />
κείμενα των πρεσβειών από περιοχές με μακρόχρονη βενετική παρουσία: Ζάκυνθο,<br />
Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Κρήτη, Κύθηρα, Τήνο, Κύπρο 39 .<br />
35 Αrbel, «Urban Assembllies», σ. 207-208.<br />
36 Στο ίδιο, σ. 213.<br />
37 Οι πρεσβείες είναι κυρίως του 16ου αιώνα. Για το 15ο αιώνα δύο μόνο είναι διαθέσιμες,<br />
μία της Τήνου και μία της Ζακύνθου. Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκαν μόνον τα πλήρως<br />
εκδεδομένα κείμενα πρεσβειών.<br />
38 Για τον εντοπισμό της διαφοροποίησης βλ. Παπαδία-Λάλα, Ο θεσμός, σ. 212-213.<br />
39 Για τις πρεσβείες Κρήτης βλ Noiret, Documents· Γ. Σ. Πλουμίδης, Πρεσβείες Κρητών<br />
προς τη Βενετία (1487-1558), Ιωάννινα 1986 (στο εξής Πρεσβείες 1)· Πλουμίδης, Πρεσβείες<br />
2· Μ. Ντούρου-Ηλιοπούλου, «Πρεσβεία των κατοίκων του βενετοκρατούμενου Χάνδακα<br />
στα μέσα του 16ου αιώνα (1561)», Παρουσία 5 (1987), σ. 355-397· ενώ για το σύνολο των<br />
γνωστών πρεσβειών από την Κρήτη βλ. Μ. Κουμανούδη, «Με αφορμή την ηλεκτρονική καταγραφή<br />
των πρεσβειών της βενετοκρατούμενης Κρήτης (13ος-15ος αιώνας): μια πρώτη<br />
προσέγγιση του αρχειακού υλικού», Εώα και Εσπέρια 7 (2007), σ. 165-171. Για τις πρεσβείες<br />
Κέρκυρας βλ. Κ. Ν. Σάθας, Μνημεία Ελληνικής Ιστορίας, τ. 2, Παρίσι 1881· Κ. Ν.<br />
Σάθας, Μνημεία Ελληνικής Ιστορίας, τ. 3, Παρίσι 1882· Σάθας, Μνημεία, τ. 5· Γ. Πλουμίδης,<br />
«Τα Επτάνησα στις αρχές του ΙΣΤ΄ αιώνα», Κερκυραϊκά Χρονικά 19 (1974), σ. 61-87· Ε.<br />
Γιωτοπούλου-Σισιλιάνου, Ο αντίκτυπος του Δ΄ βενετοτουρκικού πολέμου στην Κέρκυρα<br />
από ανέκδοτες πηγές, Αθήνα 1982, σ. 208-221· Ε. Γιωτοπούλου-Σισιλιάνου, Κερκυραϊκά,<br />
Αθήνα 1997, σ. 50-61· Γιωτοπούλου, Πρεσβείες. Για τις πρεσβείες Κύπρου βλ. Γ. Σ. Πλουμίδης,<br />
Κανονισμοί της νήσου Κύπρου (1507-1522), Ιωάννινα 1987. Για τις πρεσβείες Κυθή-<br />
~ 269 ~
Change language