o_19heefouak9i9v4do11ac41pi7a.pdf

ΕΛΕΝΗ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ – ΜΑΡΙΑ ΚΑΒΑΛΑ
Φιλανθρωπικά ιδρύματα και οργανώσεις
Οι εύποροι από την πλευρά τους κινητοποιήθηκαν κυρίως από τα τέλη του 1923
σε σχέση με τους πρόσφυγες, με την ενίσχυση των ιδρυμάτων, μέσω οικονομικών
δωρεών ή, σπανιότερα, με την προσφορά εθελοντικής εργασίας. Ορισμένα από τα
φιλανθρωπικά σωματεία συνδέονταν με τη δράση της ελληνικής κοινότητας από τα
μέσα του 19ου αιώνα και αποτελούσαν κληρονομιές της οθωμανικής περιόδου. Ο
Μητροπολίτης ήταν Πρόεδρος σε όλα τα διοικητικά όργανα αυτών των ιδρυμάτων,
όπως το Βρεφοκομείο «Άγιος Στυλιανός», το Θεαγένειο Νοσοκομείο, το Χαρίσειο
Γηροκομείο, το Ίδρυμα «Ιωάννης Μελιτεύς» κ.ά. Τα ιδρύματα αυτά χρηματοδοτούνταν
από κληροδοτήματα, τόκους και μερίσματα, «κυτία ελέους» της εκκλησίας,
χοροεσπερίδες κ.λπ. και ενίσχυσαν σε σημαντικό βαθμό τους αναξιοπαθούντες
της πόλης· ωστόσο, οι στόχοι, οι ρυθμοί και οι δομές που εξακολουθούσαν να τα
διέπουν δεκαετίες μετά την ίδρυσή τους, αποδείχθηκαν ανεπαρκείς στις κατεπείγουσες
νέες ανάγκες της περίθαλψης των προσφύγων του 1922.
Πηγή: Ημερολόγιον Θεσσαλονίκης 1926
Μια σειρά από ιδρύματα είχαν ξεκινήσει τη λειτουργία τους στα μέσα και τα
τέλη της δεκαετίας του 1910, δηλαδή κατά το μεταβατικό διάστημα της ένταξης
της Θεσσαλονίκης στο ελληνικό κράτος και της εισροής προσφύγων στην πόλη, ως
αποτέλεσμα των πολέμων και των μετακινήσεων πληθυσμών. Επικεντρώθηκαν
στην πιο ευάλωτη ομάδα, τα ορφανά και άπορα παιδιά, ενώ σταδιακά ανέπτυξαν
κάποιας μορφής μέριμνα για τις άπορες και εργαζόμενες μητέρες, σε μια προσπάθεια
να ενισχυθεί ο κοινωνικός ιστός της οικογένειας, που επανειλημμένα είχε διαρραγεί
από τις πολεμικές συγκρούσεις, την προσφυγιά και την απώλεια των μελών
χιλιάδων οικογενειών. Περισσότερο νεωτερικό χαρακτήρα, ευελιξία και γρήγορα
αντανακλαστικά επέδειξαν η Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών (έτος ίδρυσης
~ 352 ~