You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ<br />
(1821-1824). Σε αντίθεση με τη στατική και παθητική εικόνα που συχνά επικρατεί<br />
για τις ελληνίδες αστές της διασποράς και τον περιορισμό τους στην ιδιωτική σφαίρα<br />
της οικίας, η Χάιδω Βασιλείου αναδεικνύεται από τη συγγραφέα ως παράδειγμα<br />
δυναμικής προσωπικότητας που αναλαμβάνει σημαντικές συντονιστικές και διανεμητικές<br />
οικονομικές αρμοδιότητες στο πλαίσιο του δικτύου της οικογένειάς της.<br />
Η Ε υ ρ υ δ ί κ η Σ ι φ ν α ί ο υ συγκρίνει την πορεία δύο μεσαίου μεγέθους σιτεμπορικών<br />
επιχειρήσεων του Ταϊγανίου της Αζοφικής, εκείνων του κεφαλονίτη Φωκίωνα<br />
Σβορώνου και των μυτιληνιών Αδελφών Σιφναίου, οι οποίες οδηγήθηκαν σε<br />
γεωγραφική αναδίπλωση –μόνιμα η πρώτη στο Αργοστόλι, προσωρινά η δεύτερη<br />
στην Κωνσταντινούπολη– μέσα στη συγκυρία του Ρωσοτουρκικού πολέμου του<br />
1877-1878. Η σύγκριση δείχνει ότι μολονότι μεσοπρόθεσμα επιτυχημένη, η επιλογή<br />
αναδίπλωσης του Φωκίωνα Σβορώνου στα Ιόνια νησιά οδήγησε τελικά στην παρακμή<br />
της επιχείρησης στο δεύτερο μισό της πρώτης δεκαετίας του 20ού αιώνα.<br />
Αντιθέτως, η επιλογή των αδελφών Σιφναίου να επιστρέψουν στην Αζοφική, να<br />
ανοιχθούν στον χώρο της ατμοκίνητης ναυτιλίας και να δώσουν περισσότερη έμφαση<br />
στο εμπόριο προμήθειας, φαίνεται ότι αποδείχθηκε μια πιο επιτυχημένη στρατηγική<br />
που διασφάλισε την επιχειρηματική συνέχεια του οίκου.<br />
Η A n t o n e l l a V i o l a επιχειρεί μια πρώτη προσέγγιση στην ιστορία των ελληνικών<br />
(αγγλο-ελληνικών και αμιγώς ελληνικών) εμπορικών επιχειρήσεων στη βρετανική<br />
Ινδία κατά την περίοδο 1840-1920. Καταρχάς σκιαγραφεί τα βασικά χαρακτηριστικά<br />
τους: την οργάνωση σε εθνοθρησκευτική βάση, που χαρακτηρίζει εν γένει τις<br />
εμπορικές διασπορές, και τη βαρύνουσα σημασία των οικογενειακών, συγγενικών<br />
και φιλικών σχέσεων. Σε αντίθεση με παλαιότερες παραδοχές που θεωρούν σημείο<br />
καθυστέρησης την οργάνωση των επιχειρήσεων σε οικογενειακή βάση, το υπό εξέταση<br />
παράδειγμα δείχνει ότι αυτή η μορφή οργάνωσης μπορεί να είναι ιδιαίτερα τελεσφόρα<br />
σε αγορές που χαρακτηρίζονται από αστάθεια και δυσχέρεια στην επικοινωνία.<br />
Οι ελληνικές επιχειρήσεις της Ινδίας, σε αντίθεση με τις βρετανικές, προσαρμόζονταν<br />
χωρίς προκαταλήψεις στις τοπικές συνθήκες και κατόρθωναν –με την ανάπτυξη<br />
κατά τόπους πρωτοβουλιών και σχετικής αυτονομίας στους διάφορους αναβαθμούς<br />
της επιχείρησης– να οργανώσουν δια-πολιτισμικά δίκτυα εμπορικών επαφών.<br />
Αυτή ακριβώς η διάσταση, υποστηρίζει η Viola, χάνεται, όταν οι ελληνικές επιχειρήσεις<br />
της Ινδίας εξετάζονται αποκλειστικά μέσα από το πρίσμα της «διασπορικότητας»<br />
και της κοινοτικής αλληλεγγύης που την δομεί και την χαρακτηρίζει. Παράλληλα,<br />
ωστόσο, μια προσέγγιση που θα εστιάζει στην ιστορία των επί μέρους επιχειρήσεων<br />
και της εξέλιξής τους, κινδυνεύει να παραγνωρίσει τις ιδιαίτερες κοινωνικοπολιτισμικές<br />
προϋποθέσεις που συντελούν στην επιτυχία των ελληνικών εμπορικών<br />
δικτύων της Ινδίας. Η συγγραφέας προτείνει μια συνδυαστική θεώρηση, η οποία,<br />
ωστόσο, προϋποθέτει την –απούσα ακόμη– εξαντλητική εμπειρική διερεύνηση της<br />
λειτουργίας και της δράσης των επιχειρήσεων αυτών.<br />
H A l i y e M a t a r a c ı διερευνά τη διαμόρφωση και τα χαρακτηριστικά του ε-<br />
μπορικού δικτύου των αδελφών Mataracizade, υφασματεμπόρων από τη Ριζούντα<br />
του ανατολικού Εύξεινου Πόντου, με τη βοήθεια της εμπορικής τους αλληλογραφίας<br />
για το έτος 1914 καθώς και άλλων πηγών, πρωτίστως των εμπορικών οδηγών<br />
~ 22 ~
Change language