Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΠΡΕΣΒΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΙΕΡΑΡΧΙΕΣ<br />
χών της πόλης. Οι cittadini του Κάστρου στην πρεσβεία του 1561 ανέφεραν ότι ήταν<br />
τόσο άσχημη η κατάσταση, ώστε η μόνη λύση που απέμενε σε πολλούς κατοίκους ή-<br />
ταν να ξενιτευτούν. Η δεύτερη τη τάξει κοινωνική ομάδα έδειχνε να ενδιαφέρεται περισσότερο<br />
για το κρασί, καθώς στο νησί γινόταν και εισαγωγή σιτηρών, και παρακαλούσαν<br />
να αναλάβουν και πάλι οι ρέκτορες τον ορισμό της τιμής ανάλογα με την εποχή<br />
και το ύψος της ετήσιας παραγωγής.<br />
Οι ευγενείς/φεουδάρχες ήταν οι μεγαλύτεροι παραγωγοί σιταριού και κρασιού<br />
στην Κρήτη είτε εκμεταλλεύονταν άμεσα τα φέουδά τους είτε τα εκμίσθωναν. Το<br />
επιχείρημά τους για να πετύχουν την άρση της διατίμησης στο κρασί, ήταν ότι τα<br />
μεγαλύτερα έσοδα του βασιλείου της Κρήτης προέρχονταν από τους οικείους φόρους<br />
και, επομένως, η αύξηση της τιμής και η ελευθερία στη διακίνηση θα αύξανε<br />
τα φορολογικά έσοδα. Ζητώντας, βέβαια, μείωση της ποσότητας σιταριού που έ-<br />
πρεπε να καταβάλουν στη δημόσια σιταποθήκη, δεν ανέφεραν ότι έτσι θα μειώνονταν<br />
οι εισπράξεις της, που αποτελούσαν σημαντικό δημοσιονομικό μέγεθος 82 . Η<br />
στάση τους ήταν συστατικό και αποτέλεσμα μιας πραγματικότητας στην οποία οι<br />
ευγενείς κατά κανόνα έμεναν ατιμώρητοι για τις ενέργειές τους εις βάρος των υ-<br />
πηκόων και του δημοσίου. Όντας οι ισχυροί της τοπικής κοινωνίας μπορούσαν να<br />
μην πληρώσουν φόρους 83 αλλά ούτε να μεταφέρουν στην πόλη τα σιτηρά που ό-<br />
φειλαν 84 , ανεξαρτήτως των μέτρων που λάμβαναν οι τοπικές αρχές. Και στην πρωτοβάθμια<br />
δικαιοσύνη, στην οποία είχαν τις θέσεις των αστικών και ποινικών δικαστών,<br />
η συμπεριφορά τους ήταν τέτοια που οι cittadini (στην πρεσβεία του 1561, άρθρο<br />
4, κάνουν λόγο για αδικίες) ζήτησαν την καθιέρωση του αξιώματος του γενικού<br />
προνοητή, για να υπάρχει αποτελεσματικός έλεγχος. Η προσπάθεια των ευγενών ε-<br />
πικεντρωνόταν στο να επιβάλουν τους όρους τους, να κυριαρχήσουν σε όλους τους<br />
τομείς, να μην αφήσουν κανέναν να αμφισβητήσει το κύρος και την εξουσία τους.<br />
Ήταν αυτή η οπτική που τους ωθούσε να υποβαθμίσουν ή να περιορίσουν τον πλούτο<br />
των άλλων κοινωνικών ομάδων. Επέλεγαν, άλλωστε, να μη συνεργάζονται σε επιχειρηματικές<br />
δραστηριότητες με cittadini, εμπόρους και μέλη του πόπολο 85 .<br />
Από τα μέσα του 16ου αιώνα ξεκίνησε στην Κέρκυρα η συζήτηση για το προστίχι,<br />
την προαγορά δηλαδή της σοδειάς, ένα είδος δανεισμού για τους αγρότες.<br />
Τη θεωρούσαν μια εβραϊκή δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στο πρώτο μισό του<br />
αιώνα, και γι’ αυτό οι πολίτες ζήτησαν το 1552 την κατάργησή του 86 . Λήφθηκαν<br />
ορισμένα μέτρα που θα διασφάλιζαν την ομαλή λειτουργία του, αλλά το 1565 η<br />
82 Στο διάστημα 1579-1582 έφταναν το 33,8% των δημόσιων εσόδων (Μπαρούτσος, Ε-<br />
νοικιάσεις).<br />
83 Μπαρούτσος, Ενοικιάσεις.<br />
84 Το κατήγγειλαν οι cittadini στην πρεσβεία του 1561, άρθρο 3.<br />
85 Μπαρούτσος, «Sovvention», σ. 205-206. Σε συντριπτικό ποσοστό ανέλαβαν τη ναυπήγηση<br />
γαλεονιών με συντροφιές που απαρτίζονταν είτε από βενετούς είτε από κρητικούς ευγενείς.<br />
86 M. Michelon, «La peste dei prostichi. Travagli legislativi di un contratto agrario nelle<br />
Isole Ionie (sec. XVI-sec. XIX)», Atti dell’Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti 150 (1991-<br />
1992), σ. 371.<br />
~ 287 ~
Change language